Kosta Rika
Costa Rica
Kosta Rika |
||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
|
||||||
 |
||||||
| Başkent | San Jose 9°56′K 84°5′B / 9.933°K 84.083°B | |||||
| En büyük | San José | |||||
| Resmî diller | İspanyolca | |||||
| Etnik gruplar | Kosta Rika Kızılderilileri | |||||
| Hükûmet | Üniter Cumhuriyet | |||||
| • | Başkan | Luis Guillermo Solís | ||||
| Kuruluşu | ||||||
| • | İspanya'dan ayrıldı | 15 Eylül 1821 | ||||
| • | Meksika'dan(Birinci Meksika İmparatorluğun'dan) | 1 Temmuz 1823 | ||||
| • | İspanya'dan Tam Bağımsızlık | 7 Kasım 1949 | ||||
| • | Su (%) | 35.5 | ||||
| Nüfus | ||||||
| • | 2011 sayımı | 4.301.712 (123) | ||||
| • | Yoğunluk | 84/km2 (107) 217,6/mil2 |
||||
| GSYH (SAGP) | 2011 tahmini | |||||
| • | Toplam | 51,77 milyar $ (84) | ||||
| • | Kişi başına | 11.215 $ (632) | ||||
| İGE (2013) | 0.763[1] Hata: Geçersiz İGE değeri · 68 |
|||||
| Para birimi | Colón (CRK) | |||||
| Zaman dilimi | (UTC-6) | |||||
| Telefon kodu | 333 | |||||
| Internet TLD | .cr | |||||
Kosta Rika (İspanyolca: Costa Rica ya da República de Costa Rica), bir Orta Amerika ülkesidir. Kosta Rika adı İspanyolcada zengin sahil anlamına gelmektedir. Kuzeyde Nikaragua, güneydoğuda Panama ile komşudur. Batısında Büyük Okyanus, doğusunda ise Karayip Denizi vardır. Büyük Okyanus'taki toprağı Cocos Adası Ulusal Parkı dolayısı ile Güney Amerika ülkesi Ekvador'a komşu sayılmaktadır. Ayrıca Kosta Rika, ordusu bulunmayan az sayıdaki ülkelerden biridir.
16. yüzyılda İspanyol kolonisi olmadan önce bu topraklarda oldukça seyrek bir yerli nüfus bulunuyordu. 19. yüzyılda İspanyadan bağımsızlığını kazandığında dış dünyaya kapalı ve fakir bir ülke olan Kosta Rika, aradan geçen yıllarda Latin Amerika'nın en istikrarlı, müreffeh ve gelişmiş ülkelerinden biri haline geldi. 1949 yılında kabul edilen bir yasa ile ülkede ordu tamamen kaldırılmıştır. Egemen devletler arasında bunu gerçekleştiren pek az devlet vardır. Kendisiyle aynı gelir seviyesindeki ülkelere göre çok daha fazla insani kalkınma gerçekleştirdiği için 2010 yılında Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) tarafından örnek ülke seçilmiştir. 2011 yılında ise yine aynı kuruluş tarafından insani kalkınma ve eşitsizlikle mücadele yanı sıra, sürdürülebilir cevre politikaları konularında UNDP'nin örnek gösterdiği bir ülke olmuştur.
Tarih
Kristof Colomb öncesi dönem
Kosta Rika'da yapılan arkeolojik kazılarda bulunan en eski insan izleri Turrialba Vadisi'ndeki taştan yapılan aletlerdir. Bunlar MÖ 10.000 - 7.000 yıllarında yaşamış çeşitli avcı-toplayıcı ziyaretçilere aittir. Buluntular arasında Kuzey'deki kültürlere ait mızrak uçları ve Güney Amerika'daki kültürlere ait oklar bulunmuştur. Bu buluntulardan dolayı aynı anda iki kültürün bir arada yaşadığını varsayabiliriz.
Bundan 5.000 yıl önce yaygın şekilde tarım yapıldığının izlerine ulaşılmıştır. Yetiştirilen tarım ürünleri yumrular ile havuç ve diğer köklerdi. MÖ 2. ve 1. bin yıllarda yaşamış dağınık ve çok küçük ölçekli yerleşik tarım toplulukları tespit edilmişse de, avcı-toplayıcı toplumun tarım toplumuna evrilmesinin kesin tarihleri bilinmemektedir.
Bulunan en eski tarihli çömlekler MÖ 3.000 ve 2.000 yılları arasına aittir. Modern Kosta Rika kültürüne yerli halkın etkisi diğer ülkelere göre oldukça sınırlıdır, çünkü Kolomb öncesi dönemde bu topraklarda kayda değer bir yerli nüfusu bulunmuyordu. İspanyol egemenliğinden önce bu bölgede yaşayan nüfus, büyük ölçüde evlilikler yolu ile, İspanyolca konuşan topluluk ile kaynaştı. Kosta Rika'nın güneyinde Panama sınırına yakın Talamanca Sıradağlarında halen yerli kültürünü yaşayan Bribri ve Boruca Kabileleri çok özel istisnalardır.
İspanyol Sömürgesi Dönemi
"Zengin Sahil" anlamına gelen Kosta Rica isminin ilk olarak kim tarafından kullanıldığı ile ilgili riyayetler çeşitlidir. 1502'de yaptığı son seferde Kristof Kolomb'un Kostarika'nın doğu kıyılarına uğradığı ve yerlilerin çok miktarda altın mücevher kullandığını görünce bu bölgeyi "Zengin Sahil" olarak tanımladığı mı yoksa 1522'de batı kıyılarına ulaşan ve burada karşılaştığı yerlilerin altın mücevherlerine el koyan konkistador Gil Gonzalez Davila'nın mı bu tanımlamayı ilk olarak yaptığı tartışmalıdır.
İdari yapı
Kosta Rika, idari açıdan 7 il'e ve 81 kanton'a ayrılmıştır. İlleri;
|
|
Kaynakça
.svg.png)
| ||||||
|