Cecil Rhodes

Koordinatlar: 20°25′G 28°28′D / 20.417°G 28.467°D / -20.417; 28.467

Cecil Rhodes

Doğum	Cecil John Rhodes 5 Temmuz 1853 Bishop's Stortford, Hertfordshire, İngiltere
Ölüm	26 Mart 1902 (48 yaşında) Muizenberg, Güney Afrika

Cecil John Rhodes (d. 5 Temmuz 1853, Hertfordshire, İngiltere – ö. 26 Mart 1902, Muizenberg, Güney Afrika), İngiliz asıllı Güney Afrikalı siyasetçi ve iş adamı.

Rhodes'in Cape Town ile Kahire'yi bir demiryolu hattıyla bağlama tasarısını anlatan Edward Linley Sambourne karikatürü

1870'te verem tedavisi görmek üzere Güney Afrika'daki Britanya kolonisi olan Natal'a gitti. Elmas aramaya girişti ve başarılı oldu. Bunun üzerine 1880'de De Beers Mining Company, yani De Beers Madencilik Şirketi'ni kurdu. Bu şirket günümüz elmas piyasasına büyük ölçüde hakimdir. 1881'de Cape Town Parlamentosu'na seçildi. İngiliz gücünü Limpopo Nehrinin ötesine yaymak istedi ve 1885'te Bechuanaland'ın İngiliz korumasına girmesini sağladı. Rand'da altın bulunmasından sonra, 1887'de Gold Fields of South Africa'yı kurdu. Bölge halkı olan Matabelelerin kralı Lobengula, ona maden arama izni verince, kısa süre önce kurduğu British South Africa Company (Chartered), yani İngiliz Güney Afrika Şirketi 1889'da bir imtiyaz aldı; bundan sonra Cecil Rhodes, Tanganyika gölüne ve Nyassaland'a (daha sonra Rodezya oldu) kadar uzanan toprakları sömürgeleştirmeyi ve Cape Town'ı bir demiryolu hattıyla Kahire'ye bağlamayı tasarladı. 1890'da Cape Town sömürgesi Başbakanı seçilince, İngiliz hükümetini Uganda'daki otoritesini koruma yönünde etkiledi; artık Güney Afrika Federasyonu'nu kurma zamanının geldiğini düşünüyordu. Sert yönetimi yüzünden göze çarpmayan iyi niyetli paternalizmiyle (sanayi kuruluşları Glen Grey Act'la yerlilerin yararının gözetilmesi, Rodezya'ya büyük paralar harcanması) büyük bir etki kazandı. Bununla birlikte Cape Town kolonisiyle gümrük birlğini reddeden Transvaal başkanı Paul Kruger'in politikası Uitlanderler'in (Uitlander kelimesi Afrikaans dilinde yabancı anlamına gelir.) hoşnutsuzluğundan yararlanmak isteyen Rhodes'in tasarılarını zorlaştırdı; bunun üzerine 1895'te Leander Starr Jameson, Boerler üzerine kendi adını taşıyan ve çok kötü sonuçlanan bir sefer düzenledi. Rhodes, Chartered'in yönetimi de içinde olmak üzere, bütün kamu görevlerinden istifa etti; ama 1898'de yeniden Chartered'in başına döndü. Bu arada demiryolu Bulawayo'ya ulaşmış ve Rhodes, Rodezya'da patlak veren Matabele isyanını barışçı yollardan bastırmıştı. Fakat Boerler ile İngilizler arasında süren gerginlik, Rhodes'in düşlediği Güney Afrika Federasyonu'nun kurulmasını engelledi; tersine, 1899-1902 savaşına (yani II. Boer Savaşı'na) yol açtı. Hayatı boyunca hiç evlenmemiş olan Cecil Rhodes, savaşı kuşatma altındaki Kimberley'de geçirdikten sonra 26 Mart 1902'de Cape Town yakınlarındaki Muizenberg'de öldü.

Kaynakça

"Rhodes (Cecil)". Büyük Larousse Sözlük ve Ansiklopedisi. 19. Cilt. Milliyet Gazetecilik A.Ş. 1986.

Dış bağlantılar

This article is issued from Vikipedi - version of the 7/14/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.