Cemile Sultan
Cemile Sultan (d. 18 Ağustos 1843 – ö. 7 Şubat 1915), padişah Abdülmecid’in kızıdır.
Hayatı boyunca babası, amcası ve iki ağabeyi Osmanlı Devleti tahtında saltanat sürdü. 1876 darbesinde rol oynayan ve Sultan Abdülaziz'i öldürmekle suçlanan Damat Mahmud Celaleddin Paşa'nın eşidir.
Yaşamı
Padişah Abdülmecit’in 37 çocuğundan biri olarak 1843 yılında Beylerbeyi Sarayı’nda[1] dünyaya geldi.[2] Annesi, Düzd-i Dil Kadın Efendi idi. Annesini üç yaşında iken kaybetti. Abdülhamid Efendi’yi de büyüten Piristû Kadın Efendi tarafından yetiştirildi.[3]
Babası, bir Bakanlar Kurulu kararı çıkartarak 1856 yılında Cemile Sultan ve bir diğer kızı Münire Sultan için Fındıklı’da Çifte Saraylar’ın yapımını başlattı. Cemile Sultan, 1858 yılında Fethi Ahmet Paşa’nın oğlu Damat Mahmud Celaleddin Paşa ile nişanlandı. Paşa, vezirlik rütbesi ile Meclis-i Vâlâ üyesi oldu ve iki ay sonra düğünleri yapıldı.[1] Çift önce kendileri için kiralanan Emirgan’daki Mısırlı İsmail Paşa Yalısı'na, inşaatı tamamlandıktan sonra Fındıklı’da Abdülmecid'in yaptırdığı sarayına yerleşti. Mahmut Paşa ile evliliğinden altı çocuk sahibi oldu.[4]
1861’de babasının ölümü üzerine Osmanlı tahtına amcası Abdülaziz çıktı. Eşi, Sultan Abdülaziz’in tahttan indirilmesi ile sonuçlanan 1876 hükümet darbesinde yer aldı. Abdülaziz’den sonra tahta ağabeylerinden Murat, onun 93 gün süren kısa saltanatının ardından da bir diğer ağabeyi Abdülhamid çıktı.
Abdülhamid tahta çıktığı günlerde, iki yaşındaki oğlu Besim’i kaybetmiş olan Cemile Sultan adına Kandilli'de iskele yanındaki Sahil Sarayı’nı satın aldı. Cemile Sultan 1884’e kadar Abdülhamid’in hediye ettiği sarayda yaşadı.
Eşi, 1881’deki Yıldız Mahkemesi’nde Abdülaziz’i öldürmek suçuyla yargılanıp idama mahkûm edilenler arasındaydı. II. Abdülhamid, bu mahkeme kararı üzerine Cemile Sultan’la eşinin nikahını iptal etti.
Damat Mahmud Celaleddin Paşa, cezası hapse çevrilmiş bir vaziyette olmak üzere Mithat Paşa ile birlikte Taif’e sürgün edilip bundan 3 yıl sonra da muhafızlar tarafından öldürüldü. Kocasının ölümünden sonra sarayını oğlu Celalettin’e devreden Cemile Sultan, Erenköy'de bir köşke taşındı.[2]
Abdülhamid ile uzun bir dargınlık döneminden sonra barıştı, Yıldız Sarayı’na ziyaretlere gidip gelmeye başladı. Bir saray ziyaretinden köşküne dönüşünde hastalandı ve uzun süre yatalak kaldı.[1] 7 Şubat 1915’te hayatını kaybetti. Sultan Abdülmecid’in Türbesi yanındaki küçük hazîreye gömüldü.
Çocukları
- Fethiye Hanım Sultan (d. 1859, Fındıklı Sarayı - ö. 1887, Beşiktaş)
- Sultanzade Mehmed Mahmud Celaleddin Bey (d. 1864, Fındıklı Sarayı - ö. 1916, Kandilli Sarayı)
- Sultanzade İbrahim Sakıb Bey (d. 1864, Fındıklı Sarayı - ö. 1897, Kanlıca Sarayı)
- Ayşe Sıdıka Hanım Sultan (d. 1875, Fındıklı Sarayı - ö. 1938, Nice, France)
- Fatma Hanım Sultan (d. 1879, Fındıklı Sarayı - ö. 1890)
- Besim
Ayrıca bakınız
Kaynakça
|