Chasqui
Chasqui veya Çaski (Quechua: Ulak) Inkaların iyi idmanlı yaya ulaklarıdır. Chasquiler İnka İmparatorluğu'nun tamamında haber iletmişler ve böylece İnka hükümdarlarına hizmet etmişlerdir.
Birlik hareketleri ve mal nakliyesi hizmetlerinin yanında acil haberlerlerin iletilmesinde de hizmet veren Chasquiler, İnka patika sistemi ve İnka köprülerini kullanmışlardır. Sahil hattında, Nazca ve Tumbes arasındaki alanda çalışmışlardır.
Chasquiler beraberlerinde bir pututu (İki hayvan boynuzundan oluşan borazan), üstüne bilgileri kayıt ettikleri bir quipu ve bir qipi (sırt çantası) taşırlardı. Uyarıcı olarak Koka yaprağı çiğniyorlardı.
Her Chasqui 200 metre ile 5 kilometre arasında belli bir mesafe koşardı. Vardığı yerde görevi devralacak en az iki chasqui bulunurdu. Bu buluşma noktaları Tambos adı verilen Chasquilerin dinlenebildikleri ve bakım ihtiyaçlarını giderebildikleri kamplardı. Bu nöbetleşe işlem sayesinde Chasquiler, mesajları birkaç gün içinde bin kilometrenin üstüne iletebilecek durumdaydılar. Böyle bir mesaj iletisine örnek olarak Cuzco'dan Quito'ya bir haftadan kısa süredeki bir koşu verilebilir. Ayrıca, Andlar'da 3400 metre yüksekte ve sahilden 600 km mesafedeki başkent Cuzco'da bulunan İnka imparatoruna taze balık tedarik ederlerdi. bugünkü Kolombiya Ekvador Peru, Bolivya, Arjantin ve Şili'nin bulunduğu bölgelerdeki yaygın alanda bu koşularını gerçekleştirmişlerdir.
Chasquiler çeşitli dövüş tekniklerine hükmedip, göze çarpan şekilde bir savunma potansiyeline sahiptiler
Chasquinin efsanevi adı And ülkelerinin bugünkü kültürlerine kadar uzanır. Çeşitli organizasyonlar, müzik grupları ve medya organları bu adı taşırlar.
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Chasqui ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.