Cisalpina Galya
Cisalpine Galya (Latince: Gallia Cisalpina, "Alpler'in bu tarafındanki Galya" anlamına gelir.) Günümüzde İtalya topraklarında bulunan (Emilia-Romagna, Friuli-Venezia Giulia, Liguria, Lombardiya, Piedmont, Trentino-Alto Adige/Güney Tirol ve Veneto da dahil) ve antik dönemde Kuzey İtalya'daki bir coğrafi bölgeye karşılık gelen, sonradan Roma Cumhuriyeti döneminde eyalet yapılan Kelt nüfusunun çoğunlukta olduğu bölge. Bazen Gallia Citerior, Provincia Ariminum ya da Gallia Togata (bölgenin daha erken Romanize edildiğine vurgu yapmak için "Toga-giyen Galya" ) olarak adlandırılır. Gallia Transpadana, Po ve Alpler arasında kalan Cisalpine Galya'yı ifade etmek için kullanılır. Eyalet, M.Ö. 73 yılında Spartacus'a bağlı isyancı güçlerin Eyalet Valisi Gaius Cassius Longinus'a bağlı Lejyonlarca yenildiği Mutina (modern Modena) kentinden yönetilirdi.
İtalya ile sınırını oluşturan Rubicon nehrinin, M.Ö.49 yılında Jül Sezar ve Lejyonları tarafından geçilmesi Galya'nın fethedilmesiyle sonuçlanmış, bu durum Roma Cumhuriyetini bir iç savaşa süreklemiş ve nihai olarak Roma İmparatorluğunun kurulmasına yol açmıştır. Daha sonraki yüzyıllarda "Rubicon'u geçmek" deyimi, özellikle siyasi terminolojiye yerleşmiş ve kabaca "dönüşü olmayan yola girmek" anlamında kullanılagelmiştir.
Eyalet, İkinci üçlü yönetim döneminde (M.Ö. 43–42 yılı civarında) Octavian'ın "İtalyanlaştırma" programı dahilinde İtalya ile birleştirildi. Eyalet statüsünün kaldırılması yeni bir yönetim kanunu ya da lex ihtiyacı doğurmuş olsa da bölgenin sonraki yönetimsel unvanı bilinmez. Bu kanunun bronz tabletler üzerine yazılmış bazı parçaları Parma müzesinde segilenmektedir ve tamamı hâkimler heyetinin ayarlanması ile ilgilidir; lex, iki viri ve dört viri juri dicundo ataması yapmaktadır. Lex aynı zamanda bir Mutina Prefect'inden de bahseder. Ünlü Romalı şair Virgil Gallia Cisalpina doğumludur ve eyaletin en meşhur vatandaşıdır.
Diğer Galya eyaletleri için bkz.
- Gallia Lugdunensis
- Gallia Narbonensis
- Gallia Belgica
- Gallia Aquitania