Clostridium
Clostridium | ||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Clostridium botulinum | ||||||||||||
Bilimsel sınıflandırma | ||||||||||||
| ||||||||||||
| ||||||||||||
Clostridium acetobutylicum | ||||||||||||
Clostridium, gram pozitif, çoğu hareketli, obligat anaerob, katalaz negatif, fermentatif, endospor üreten çubuk şeklindeki bakterilerdir. Karbonhidratları parçalayarak, butirik asit, asetik asit, aseton, bütanol, izopropanol, etil alkol ve karbondioksit oluştururlar. Ayrıca, proteolitik etkiye sahip türleri de mevcuttur. Psikrotrof, mezofil ve termofil türlere sahiptirler. Endosporlar ısıya karşı çok dayanıklı olduklarından konserve besinlerin üretim teknolojisinde önem taşırlar. Bu özellikleri dolayısıyla bazı besinlerin sterilizasyonu için gerekli ısı-zaman düzenlerinin belirlenmesinde indikatör mikroorganizma olarak kullanılmaktadır.
Clostridium soyuna ait türler tabiatta çok yaygındır. Suda, insan ve hayvanların bağırsaklarında bulunabilirler. İnsanlarda hastalığa neden olan birçok tür yer almaktadır. Clostridium perfirinngens özellikle et ürünlerinde, Clostridium botulinum ise düşük asitli konserve besinlerde gelişerek besin zehirlenmelerine neden olmaktadır. Ayrıca, Clostridium perfiringens kirli yaralarda gelişerek gazlı gangren oluşturmaktadır. Bu bakterilerin yanı sıra Clostridium novyi, Clostridium histolyticum ve Clostridium tetani de insanlarda hastalık oluşturan diğer patojen türlerdir. Clostridium tyrobutyricum peynirlerde gazlı bütirik asit fermentasyonuna, Clostridium thermosaccharolyticum düşük ve orta asitli konserve besinlerde asit ve gaz oluşturarak bu besinlerin bozulmasına yol açar. Clostridium nigrificans kükürtlü amino asitleri parçalayarak hidrojen sülfür oluşumuna ve kükürt ile demirin birleşmesi sonucu siyah bir renk meydana gelmesine neden olurlar. Clostridium putrefaciens proteolitik parçalanmaya, Clostridium bifermentas ile Clostridium histolyticum 15-45 sıcaklık derecesi arasında depolanan etlerde gaz ve kötü koku oluşumuyla karakterize bozulmalara yol açmaktadır. Clostridium soyuna ait bazı türler de endüstride aseton ve bütanol üretiminde kullanılmaktadır.