Levant

Levant Bölgesi

Levant ({{dil-ar|المشرق, el-Maşrık), Akdeniz'in doğu sahillerinde bulunan geniş bir araziyi tanımlamak için kullanılan, sınırları kesin olmayan, coğrafî, tarihî ve kültürel bir adlandırma. Genel olarak tarih süreci içerisinde Toros Dağları'nın güneyinde,Orta Doğu'da geniş bir alanı belirtmektedir. Batısında Akdeniz, güneyinde Arabistan Çölü ve doğusunda Mezopotamya ile sınırlanmıştır. Levant Kafkasya Dağları'nı, Arap Yarımadası'nın belirli bir parçasını ve -her ne kadar kimi kaynaklarda Kilikya dahil edilse de- Anadolu'yu içermez. Sina Yarımadası, Levant ile Mısır arasında bir kara köprüsü oluşturduğundan dışarıda tutulabilir. Zamanla Levant insanı ve kültürü Sina ve Nil Nehri arasındaki bölgeye egemen olmuş olsa da, bu bölge coğrafi Levant'ı tam olarak karşılamaz.

Dar anlamda Lübnan ve Filistin ile sınırlandırabileceğimiz Levant, Osmanlı dönemindeki karşılığıyla Bilâdü'ş-Şâm (Arapça: سوريّة الكبرى) yani Şam Vilayeti'dir, bu da Şam kenti ve yakın Akdeniz kıyısındaki beldeleri içerir. Fakat bu tabir ne Hatay'ı ne de Suriye'nin Akdeniz kıyılarını kapsar. Bu açıdan bir diğer dar görüştür. Geniş anlamda ise İtalya'nın doğusundaki Doğu Akdeniz Havzası 'nın tamamını tanımlamak için kullanılır. Maşrek (Arapça:المشرق) ise Arapça kökenli bu bölge içinde kullanılabilinecek benzer bir tabirdir.[1]

Etimoloji

Levant kelimesi Latince'de kalkmak, kaldırmak, (Güneş için) doğmak anlamlarına gelen levare fiilinden türemiştir. Esasen Batı'da genel ifadeyle "doğu", "güneşin doğduğu yer" veya "İtalya'nın doğusunda kalan Akdeniz toprakları" için kullanılagelen tabir[2] Türkçe'ye Fransızca'dan geçmiştir.[3] Doğuyu adlandırmada güneşi referans gösteren benzer tabirlere Yunanca'da (Ἀνατολή, bkz. Anadolu), Almanca'da (Morgenland, direkt çevirisi "sabah ülkesi, sabahın toprakları"), İtalyanca'da (Levante), Macarca'da (Kelet), İspanyolca ve Katalanca'da (Levante ve Llevant) ve İbranice'de (mizrah) rastlanılmaktadır.

Yine Latince kökenli "Orient" kelimesi de kelime anlamı "yükselmek" olan orior kökünden türemiştir ve "doğu" anlamına gelmektedir. (bkz. Şark Ekspresi)

Coğrafî ve modern zaman kullanımı

19. yüzyıl Levant sakinleri

Levant kelimesi İngilizce'de 16. yüzyılda, ilk İngiliz tüccarların bölgeye gelmesini takiben kullanıldı. İngiliz gemileri 1570 yılında Akdeniz'de göründü ve İngiliz ticaret şirketleri 1579 yılında Osmanlı sultanı ile kapitülasyon anlaşması imzaladı.[4] 1579 yılında İngilizler, Osmanlı Devleti ile ticaret için Levant Şirketi'ni kurdu ve 1670 yılında aynı amaç doğrultusunda Fransız Compagnie de Levant kuruldu. "Levanten" tabiri aslen doğu Akdeniz coğrafyasının Avrupa kökenli sakinlerini tanımlarken zamanla bölgedeki "yerli" ve "azınlık" gruplarını da kapsar hâle geldi.[3][5]

19. yüzyıla ait gezi yazılarında tabir, Osmanlı Devleti'nin yönetiminde bulunan ve -Yunanistan gibi- bir zamanlar bulunmuş olan tüm doğu topraklarıyla ilişkilendirildi. Ayrıca Birinci Dünya Savaşı sonrası bölgede kurulan Fransız Suriye ve Lübnan Mandası (1920-1946), Levant Devletleri olarak da adlandırılırdı.[6]

Levanten Denizi, Akdeniz'in Doğusu

Ebla, Mari ve Ugarit'te önemli pek çok kazının yapıldığı o zamanda bu terim arkeolojide genel hale geldi. Bu siteler Mezopotamya, Kuzey Afrika, Arabistan olarak sınıflandıralamadığından önce Levantine olarak adlandırılıyordu.

Bugün Levant tipik olarak arkeloglar ve tarihçiler tarafından Haçlı Seferleri tartışıldığında tarih öncesi,antikçağ ve bölgenin ortaçağ tarihine referans olarak kullanılır.Sözcük ayrıca ara sıra, modern veya çağdaş olaylara, insanlara, devletlere, ayni bölgedeki devlet kısımlarına, İsrail, Lübnan,Suriye ve Filistin kara toprağına referans olarak kullanılır.

İçerdiği Bölgeler

Fransız Suriye ve Lübnan Mandası
İngiliz Filistin Mandası

Günümüzdeki anlamıyla Levant bölgesi ise Osmanlı Devletinden 1. Dünya Savaşı sonrası kopan, manda yönetimine dönüştürülen Fransız Suriye ve Lübnan Mandası ve İngiliz Filistin Mandası ait toprakları ve bu topraklara sahip devletleri tanımlar.

Bu devlet ve bölgelere şu şekilde genişletilebilinir.

Kültür

Levant Arapçası, Kuzey ve Güney olarak 2'ye ayrılır.

Ayrıca bakınız

İç bağlantılar

Notlar

  1. ↑ http://www.nisanyansozluk.com/?k=ma%C5%9Fr%C4%B1k
  2. ↑ http://dictionary.reference.com/browse/levant
  3. 1 2 http://www.nisanyansozluk.com/?k=levanten
  4. ↑ Braudel,Fernand,The Mediterranean and Mediterranean World in the Age of Phillip II
  5. ↑ http://www.levantine-journal.org/AboutJLS.aspx
  6. ↑ https://books.google.com/books?id=lNV6-HsUppsC&pg=RA3-PA247  The Oxford Encyclopedia of Ancient Greece and Rome, 1. Cilt, Sayfa 247, "Levant"
  7. ↑ https://en.wikipedia.org/wiki/Levantine_Sea
  8. ↑ https://tr.wikipedia.org/wiki/Portal:Hristiyanl%C4%B1k/Kutsal_%C5%9Fehirler
  9. ↑ https://tr.wikipedia.org/wiki/Kategori:%C4%B0slam%27da_kutsal_%C5%9Fehirler
  10. ↑ https://tr.wikipedia.org/wiki/D%C3%B6rt_Kutsal_%C5%9Eehir

Kaynakça

Kıtalar

Afrika
Antarktika
Asya
Avrupa
Okyanusya
Kuzey Amerika
Güney Amerika

Afrika-Avrasya
Amerika
Avrasya
Avustralya

Yerbilimsel kıtalar

Gondvana • Lavrasya • Pangea • Panotya • Rodinya • Kolombiya • Kenorland • Nena • Ur • Vaalbara

Efsanevî kıtalar

Atlantis • Kerguelen Yaylası • Lemurya • Mu • Terra Australis • Zealandiya

This article is issued from Vikipedi - version of the 10/14/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.