İbranice
| İbranice | |
|---|---|
 İbranice yazı örneği. | |
| Telaffuz | ʿIvrit |
| Bölge | Orta Doğu |
| Etnik köken | İbraniler |
| Konuşan sayısı | 5.302.770 (1998)[1] |
| Dil aileleri |
Afro-Asyatik diller
|
| Erken formlar: |
Ahit İbranicesi
|
| Yazı sistemi | İbrani alfabesi |
| Resmî durumu | |
| Resmî dil |
 İsrail |
| Onaylanmış azınlık dili |
 Polonya |
| Dil kodları | |
| ISO 639-1 | he |
| ISO 639-2 | heb |
| ISO 639-3 | heb |
İbranice yahut İbranca[2] (עִבְרִית, İvrit, 
İbranice söylenişi ) Afro-Asyatik dillerin Kuzeybatı Sami (Semitik) dil grubunun Ken'an koluna bağlı ve 7 milyon kişi tarafından konuşulan bir dildir. İsrail'in resmî dili olmakla beraber İsrail dışında yaşayan Yahudi azınlıklar tarafından da konuşulur. İbranice, 22 harflik İbrani Alfabesi ile sağdan sola doğru yazılır. İsrail ve ABD başta olmak üzere Avustralya, Kanada, Almanya, Filistin, Panama ve Birleşik Krallık'ta konuşulur.[3] Bunun dışında Batı Şeria'da Yahudi olmayan bir azınlık ve dünyanın birçok yerindeki Yahudi azınlıklarca da yerel dilin yanında Ladino, Yidiş veya Aramice ile beraber dini dil olarak konuşulur.
Tarihçe
Eski Ahid de denilen Tanah ve 3.300 yıl önce Musa zamanında indirildiğine inanılan Tevrat Kutsal Kitap İbranicesi ile yazılmıştır. Yahudiler bu sebeple İbraniceye 'Laşon HaKodeş' ("Kutsal dil") de derler.
Tarihçiler, Kudüs'ün Babilliler tarafından MÖ 607 yılında talan edilmesinden sonra günlük İbranicenin yerine zamanın Lingua franca'sı olan, Mezopotamya'dan Mısır'a kadar yaygın bir biçimde konuşulan ve yine Semitik bir dil olan Aramice konuşmaya başlamış, bu dönemden itibaren İbranicenin yerini yavaş yavaş Aramice almıştır. Tevrat’ın Aramice çevirileri yapılmış (Targum Onkelos) ayrıca Yahudi din adamları Babil'de ve Kudüs'de Musevi Hukuku'nu oluşturan ve Talmud'u Aramice olarak kaleme almışlardır.
Romalılar'ın bölgeyi ele geçirmesiyle 3. yüzyılda İbranice konuşulan bir dil olmaktan çıkmış; ancak zaman içinde zenginleşerek önemli bir yazı dili haline gelmiştir.
19. yüzyıl sonunda İbranice, Siyonizm (Yahudi milliyetçiliği) ile birlikte modern İbranice olarak tekrar ayağa kaldırılmış ve zamanın Yahudilerince Yidiş, Arapça, Rusça gibi dillerin yerine konuşulmaya başlanmıştır. Özellikle Elyezer Ben Yehuda’nın kişisel çabalarıyla tekrar bir konuşma dili haline getirilmiştir. Ben Yehuda’nın oğlu Itamar Ben Avi (doğumu Ben-Tziyon Ben Yehuda) anadili modern İbranice olan ilk kişidir.
Modern İbranice, 1921 yılında Birleşik Krallık yönetimindeki Filistin'de ve 1948 yılında kurulan İsrail Devleti'nde (Arapça ile birlikte) resmî dil olarak ilan edilmiştir.
Özellikleri
| İbrani alfabesi | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| א | ב | ג | ד | ||
| ה | ו | ז | ח | ט | י |
| כך | ל | מם | נן | ס | ע |
| פף | צץ | ק | ר | ש | ת |
| Tarih · Harf çevirisi Nikud · Dageş · Gematria Rakamlandırma | |||||
Sami dillerinin hemen hepsinde görüldüğü gibi İbranicede kelimeler üç ünsüz harften oluşan fiillerden türetilir. Fiil kökünün asıl anlamı bu üç ünsüz harf tarafından belirlenir. Bu kökün başına veya sonuna bir takım ünsüz harfler eklenerek isimler türetilir.
İbranicede bileşik fiillere pek rastlanmaz, fiillerde zaman (geçmişte olması, şimdi olması) yerine yapılan işin bitirilmiş ya da bitirilmemiş olması ön plandadır. (Perfectum – Imperfectum)
İbranicede isim çekimleri kaybolmuş olup bunun yerine את edatıyla accusativus (-i hali), -ב ön ekiyle locativus (-de hali), -ל ön ekiyle dativus (-e hali), מן edatı ya da -מ ön ekiyle ablativus (-den hali), שׁל edatıyla ya da –שׁ ön ekiyle de genitivus (-in –un –nin –nun) yapılır.
İsimlerde erkek ve dişi olmak üzere iki tür bulunmaktadır. İsmin tekil, çoğul ve ikil çoğul (dual) olmak üzere üç biçimi bulunur. Eller, ayaklar, gözler, kulaklar, bacaklar gibi çift olan ya da iki nesneden oluşmuş çoğullar ikil çoğul son eki (–aim) ile, ikiden fazla çokluklar ise çoğul son eki (erkek için –im, dişi için –ot) ile yapılır.
İsimlerde olduğu gibi sıfatlarda da erkek ve dişi olmak üzere iki tür bulunur ve bunlar ismin cinsine göre kullanılır. Sayı sıfatlarının da erkek ve dişi biçimleri bulunur.
İbranice Metin Örneği
 |
|
Diğer
 Yahudilik Portali
|
בעברית נכתבו רוב ספרי התנ"ך, כל המשנה, רוב הספרים החיצוניים ורוב המגילות הגנוזות. המקרא נכתב בעברית מקראית, ואילו המשנה נכתבה בניב הקרוי לשון חז"ל. בתקופה מסוימת בימי בית שני או קצת לאחריו (החוקרים חלוקים בשאלה זו) פסקו רוב היהודים מלהשתמש בעברית כבשפת דיבור. מאות שנים לאחר בית שני כאשר חדלו היהודים להשתמש בעברית כבר נכתבו התלמודים בארמית . עם זאת ישנן עדויות שאף במאה ה-8 לספירה שפת הדיבור בטבריה שם פעלו בעלי המסורה הייתה עברית.
גם כשהשפה העברית לא שימשה שפת דיבור, עדיין שימשה לאורך הדורות, במה שמכונה תקופת הביניים שלית, כשפת הכתב העיקרית של היהודים, בעיקר בעניינים הלכתיים: כתיבת פרוטוקולים של בתי דין, קובצי הלכות, פרשנות לכתבי קודש ועוד. גם כתיבת מכתבים וחוזים בין גברים יהודים נעשתה לעתים קרובות בעברית. ספרות הלכתית לנשים בקהילות אשכנזיות נכתבה ביידיש (למשל ספר ההלכות "צאינה וראינה"), כיוון שהנשים, בניגוד לגברים, לא למדו עברית. חיבורים יהודיים בעלי אופי חילוני או לא-הלכתי נכתבו בשפות יהודיות או בשפות זרות, לדוגמה: הרמב"ם כתב את ספרו "משנה תורה" בעברית, על אף שספרו הפילוסופי המפורסם "מורה נבוכים" שיועד למשכילי זמנו נכתב בערבית יהודית. עם זאת, "מורה נבוכים", כמו ספרים אחרים בנושאים חילוניים, תורגמו לעברית כשהיה בהם עניין לקהילות יהודיות דוברות שפות אחרות. אחת המשפחות היהודיות המפורסמות שעסקו בתרגום מערבית-יהודית לעברית בימי הביניים היא משפחת אבן תיבון
İbranice-Asurca-Arapça Benzer Kelimeler
| İbranice | Asurca | Arapça | Türkçe |
|---|---|---|---|
| Bayit | Bayt | Beyt | Ev |
| Barak | Barqa | Berk | Yıldırım |
| Lo | La | La | Hayır |
| Şemeş | Şımşa | Şems | Güneş |
| Zman | Zman | Zaman | Zaman |
| Şaa | Şaa | Saa | Saat |
| Şalom | Şlama | Salam | Selam |
| Anahnu | Akhnan | Nahnu | Biz |
Ayrıca bakınız
Kaynakça
| |||||||||||||||||||||||