Yahudi Arapçası

Yahudi Arapçası
Ana dili olanlar	Çoğunlukla Arap ülkeleri, İsrail, Fransa
Dil aileleri	Varsayılan Yahudi Arapçası
Yazı sistemi	İbrani alfabesi
Dil kodları
ISO 639-1	Yok
ISO 639-2	jrb
ISO 639-3	jrb

Yahudi Arapçası, eskiden Arap dünyası içinde yaşamış veya hâlen yaşamakta olan Yahudilerin konuştukları kendilerine has Arapça'nın genel adıdır. Konuşulan dilin yanı sıra İbrani Alfabesi ile yazılmış Arapça metinlere de Yahudi Arapçası denir. Arapça'da olduğu gibi Yahudi Arapçası'nda da yöreden yöreye göre değişen lehçe farklılıkları vardır. İstanbul Ladino'su ile Balkan Ladino'su arasında nasıl bir fark varsa Libya'daki Yahudi Arapçasıyla Irak'taki Yahudi Arapçası arasında da aynı şekilde benzerlikler ve ufak farklılıklar bulunur.

Yahudi Arapçası ile yazılmış parşömen

Özellikleri

Yahudiler'in konuştuğu Arapça, Müslüman ve Hıristiyan komşularının konuştuğu Arapça'dan farklıdır. Bunun sebeblerinden bir tanesi, başta İbranice olmak üzere diğer dillerden kelimeler kullanılmasıdır. Bir diğer sebep ise göçtür; örneğin, Kahire'de konuşulan Yahudi Arapçası Kahire lehçesiden çok İskenderiye lehçesine yakındır.^[1] Aynı şekilde, Musul'da konuşulan Yahudi Irak Arapçası Bağdat Arapçası'ndan çok Suriye Arapçası'na benzer.^[2] Bu dili kullananların birçoğu en az iki dil bilmektedir.

Ayrıca bakınız

• Yahudi Fas Arapçası
• Yahudi Irak Arapçası
  • Yahudi Bağdat Arapçası
• Yahudi Trablus Arapçası
• Yahudi Tunus Arapçası
• Yahudi Yemen Arapçası

Notlar

1. Örneğin, klasik Arapça'da "yazarım" aktub olarak söylenirken, Mısır'daki Yahudi Arapçası'nda nektob denir.
2. Örneğin, Bağdat Yahudileri ve Hristiyanlari "söyledim"i Suriye ve Musul'da dendiği gibi keltu olarak söylerler fakat Bağdat'taki Müslümanlar gilit der.

Yahudi dilleri Afro-Asyatik İbraniceler: İbranice (Ahit İbranicesi) Samiri İbranicesi Yemen İbranicesi Aramiceler: Hulaula Lişan Didan Lişana Deni Lişanid Noşan Yahudi Aramicesi Arapçalar: Yahudi Arapçası Yahudi Bağdat Arapçası Yahudi Fas Arapçası Yahudi Irak Arapçası Yahudi Trablus Arapçası Yahudi Tunus Arapçası Yahudi Yemen Arapçası Diğer: Kayla Yahudi Berbericesi

Hint-Avrupa Cermen: Yeşiviş Yidiş Yingliş Roman: İtalkian Katalanik Ladino (Haketia) Lusitanik Şuadit Yahudi Aragoncası Yahudi Latincesi Zarfatik Hint-İran: Buhori Cuhuri Cidi Diğer: Knaanik Yevanik

Türk Karayca Kırımçakça

Diğer Kartveli: Gruzinik Dravid: Yahudi Malayalamı  Yahudilik Portali

Bibliyografya

• Ethnologue.com'da Yahudi-Irak Arapçası
• Ethnologue.com'da Yahudi-Fas Arapçası
• Ethnologue.com'da Yahudi-Libya Arapçası
• Ethnologue.com'da Yahudi-Tunus Arapçası
• Ethnologue.com'da Yahudi-Yemen Arapçası
• Blau, Joshua, The Emergence and Linguistic Background of Judaeo-Arabic: OUP, son basım 1999
• Heath, Jeffrey, Jewish and Muslim dialects of Moroccan Arabic (Routledge Curzon Arabic linguistics series): London, New York, 2002.

Dış bağlantılar

• Alan Corré'nin Yahudi Arapçası Edebiyat sayfası
• Yahudi Arapçası Edebiyatı
• Lübnan Yahudileri
• Reka Kol Israel radyo kanalında Yahudi Arapçasıyla sunulan bir program