Ebu Ferec el-Libi

Ebu Ferec el-Libi
Ebu Ferec el-Libi'nin tutuklandıktan sonra çekilen fotoğrafı
Doğum	1970 (46-47 yaşında) Trablus, Libya
Tutuklanma	Merdan, Pakistan Servislerarası İstihbarat
Vatandaşlık	Libya
Tutulduğu yer	CIA gizli hapishaneleri, Guantanamo Kampı
ISN	10017[1]
Durumu	Guantanamo Kampı'nda tutulmakta

Mustafa Ferec Muhammed Muhammed Mesud el-Cedid el-Uzeybi^[1] veya tanınan adıyla Ebu Ferec el-Libi (Arapça: أبو الفرج الليبي; d. 1970, Trablus), Guantanamo Kampı'nda tutuklu bulunan Libyalı üst düzey el-Kaide yöneticisi. Pakistan'ın ulusal istihbarat teşkilatı Servislerarası İstihbarat (ISI) tarafından 2 Mayıs 2005'te, Merdan'da yakalandı. Haziran 2005'te Amerikalı yetkililere teslim edildi. Önce CIA gizli hapishanelerinde tutuldu, Eylül 2006'da Küba'daki Guantanamo Kampı'na nakledildi. Yetkililerin ifadesine göre el-Libi, Halid Şeyh Muhammed'in 2003'te tutuklanmasıyla kendisinin 2005'te tutuklanması arasında el-Kaide'nin üçüncü kademedeki sorumlusu olarak faaliyet göstermekteydi.

İlk yılları

Amerika Birleşik Devletleri federal hükûmeti tarafından hazırlanan ve Nisan 2011'de WikiLeaks tarafından sızdırılan 10 Eylül 2008 tarihli bir rapora göre 1970 yılında, Libya'nın Trablus şehrinde doğdu.^[1] 1989'da Şüheda el-Vacib Lisesi'nden mezun oldu.^[1] Raporda 1979-1989 yılları arasında gerçekleşen Sovyet-Afgan Savaşı'ndaki mücahitlere katılmadığı ifadesini söylerken, analizciler Avad Halife Muhammed Ebu Bekir Ebu Üveyşah ile İbn el-Şeyh el-Libi'nin kendisinin bu savaşta yer aldığı yönündeki ifadeleri olduğunu notunu düşmüştü.^[1] Rapordaki sorgulamasına göre Afganistan'daki savaşa katılan ve Afganistan'a gitmek isteyen gönüllülere yardımcı olan Cafer isimli komşusu ve diğer üç gönüllü ile birlikte, Libya'nın Pakistan vizesi vermemesi sebebiyle Mısır'ın Kahire şehrine hareket etti. Mısır'dan da vize alınamaması sebebiyle pasaportları Suudi Arabistan'a götüren Cafer, burada tutuklanarak Mısır'a geri gönderildi. Cafer'in yetkililere, el-Libi ve diğer üç kişinin kaldığı evi söylemesinin ardından beş kişi de Tunus'a gönderildi. Burada da Pakistan vizesi almaya çalışırken Tunuslu yetkililerce tutuklandılar. 1989 sonu veya 1990 başında serbest bırakılmaları sonrasında Cafer bu dört kişi için Cezayir'e bir uçuş ayarladı ve Pakistan vizesi almayı başardı. 1990 yılı başlarında İslamabad'a varmaları sonrasında Cafer'in bağlantısıyla telefonda konuşup Peşaver'de bulunan bir el-Ensar misafirhanesine gittiler.^[1]

Eğitimi ve el-Kaide ile faaliyetleri

Rapordaki ifadelerine göre Peşaver'e gelmesinden birkaç gün sonra bazı Libyalılarla birlikte önce Miramşah'taki misafirhaneye, oradan da temel askerî eğitim almak için el-Kaide'nin Host'taki Cevar Kampı'na gitti. İki ay kadar eğitim aldıktan sonra birkaç kişiyle birlikte kampın lideriyle görüşme gerçekleştirerek örgütün üyesi oldu. 1992 yılının ortalarına kadar çatışmalarda yer almasının yanı sıra Pakistan'daki eğitim kamplarında çalıştı. 1992 yılının ortalarında 25-30 kişiyle birlikte İslami eğitim alması için Peşaver'deki üniversiteye gönderilse de, yaklaşık üç ay sonrasında grubun tamamı üniversiteden ayrıldı. Cihad Vel eğitim kampına dönen el-Libi, Tacikistan'dan gelenlere eğitim vermeye başladı. 1993 ile 1998 yılları arasında ise el-Faruk eğitim kampında yönetici ve eğitmen olarak görev aldı.^[1]

2000 yılı başlarında Kâbil'deki iki misafirhanenin yöneticiliğini üstlenmeye başladı ve Kâbil'in Kasım 2001'deki düşüşüne kadar bu görevini sürdürdü. Aralık 2001'de Kandahar'daki eşinin yanına gitti. Burada kaldığı süreçte Gardez'e giderek Kendahar'a geçmeye çalışan 100 ila 200 kişilik gruba yardımcı olurken, sonraki 9-10 ayını Pakistan'a ailesiyle birlikte saklanarak geçirdi.^[1]

Ekim 2002'de el-Libi ile iletişime geçen Abdülhadi el-Iraki, el-Libi'den kendisine Peşaver'de yardımcı olmasını istedi. Beş ila altı ayını Peşaver'de, örgüt üyelerine çeşitli kaynakları sağlayarak geçirdi. Temmuz 2003'te Usame bin Ladin'in kuryesi Mevlevi Abdül Halik Can'dan bir mektup aldığını söyleyen el-Libi, mektupta kendisine bağış toplama, seyahatleri organize etme ve gelirleri Pakistan'daki ailelere dağıtma sorumluluklarının verildiğini belirtmişti. Bin Ladin mektupta, kendisi ve Pakistan'daki kişiler arasındaki bağlantının el-Libi olacağını yazmıştı. 2003 yılının ortalarında ailesini Abbottabad'a yerleştirdi ve Abbottabad ile Peşaver arasında çalışmaya başladı.^[1] Yetkililer, Halid Şeyh Muhammed'in 2003'te tutuklanması sonrasında el-Libi'nin, el-Kaide'nin üçüncü kademede sorumlusu olarak faaliyet göstermeye başladığını söyledi.^[2][3][4][5]

Tutuklanması ve sonrası

2 Mayıs 2005'te, Mevlevi Abdül Halik Can ile buluşmak için gittiği Merdan'da Servislerarası İstihbarat (ISI) tarafından tutuklandı.^[1][2] Pakistanlı yetkililer tarafından 6 Haziran günü yapılan açıklamayla, el-Libi'nin Amerikalı yetkililere teslim edildiği bildirildi.^[6] Amerika Birleşik Devletleri Senato Seçilmiş İstihbarat Komitesi tarafından hazırlanan rapora göre CIA gizli hapishanelerinde tutulan el-Libi, burada "geliştirilmiş sorgulama teknikleri"ne maruz kaldı.^[7] 4 Eylül 2006'da Küba'daki Guantanamo Kampı'na nakledilen el-Libi, halen burada tutulmaktadır.^[1]

Kaynakça

1. "Abu Faraj al Libi" (İngilizce). The New York Times. Amerika Birleşik Devletleri Savunma Bakanlığı. 10 Eylül 2008. 16 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20150916080026/http://projects.nytimes.com/guantanamo/detainees/10017-abu-faraj-al-libi. 
2. "Pakistan 'catches al-Qaeda chief'" (İngilizce). BBC News. 4 Mayıs 2005. 28 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20150528160046/http://news.bbc.co.uk/2/hi/south_asia/4512885.stm. 
3. Windrem, Robert (4 Mayıs 2005). "Who is Abu Farraj al-Libbi" (İngilizce). NBC News. 28 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20150528180426/http://www.nbcnews.com/id/7734991/ns/us_news-security/t/who-abu-farraj-al-libbi/. 
4. "Hunt on for bin Laden's latest No. 3 man" (İngilizce). NBC News. 7 Eylül 2004. 26 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20150926213707/http://www.nbcnews.com/id/5774446/. 
5. "Al Qaeda has new operational chief: analysts" (İngilizce). CTV Television Network. 20 Ağustos 2004. 13 Mart 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. https://web.archive.org/web/20070313183500/http://www.ctv.ca/servlet/ArticleNews/story/CTVNews/1093049611255_6/?hub=TopStories. 
6. "Pakistan deports al-Qaeda suspect" (İngilizce). BBC News. 6 Haziran 2005. 28 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20150528155834/http://news.bbc.co.uk/2/hi/south_asia/4614147.stm. 
7. Ackerman, Spencer ve Yuhas, Alan (9 Aralık 2014). "http://www.theguardian.com/us-news/2014/dec/09/cia-torture-report-cast-of-characters" (İngilizce). The Guardian. 31 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20151031071421/http://www.theguardian.com/us-news/2014/dec/09/cia-torture-report-cast-of-characters.