Ekson
Ekson, RNA işlemlenmesi sonucu oluşan ergin RNA'da yer alan bir nükleik asit dizisidir. Bir RNA transkriptinden uçbirleştirme işlemi ile çıkartılmayıp, bir mesajcı RNA (mRNA) veya protein kodlamayan fonksiyonel bir RNA'dan (tRNA veya rRNA gibi) bulunan dizilere ekson denir, ayrıca, iki veya daha çok öncül RNA'da trans-uçbirleştirme yoluyla birbirlerine bağlanan diziler de eksondur. Kullanıma göre, ekson, DNA'daki dizi ya da o dizinin RNA transkriptindeki karşılığı anlamına gelir.
Tarih
Ekson terimi, Amerikan biyokimyacısı Walter Gilbert tarafından 1978'de türetilmiştir:
- "Sistron kavramı yerini, ergin mRNA'da kaybolan bölgelerden oluşan bir transkripsiyon birimi kavramı almalı. Bu kaybolan bölgelerin intron (intragenic region dan kısaltma), bunların arasındaki bölgelerin de ekson (expressed regions) olarak adlandırılmasını öneriyorum." - Walter Gilbert, Nature 9 şubat. 501/1.
Bu tanım ilk olarak çevirim öncesi uçbirleştirilen, protein kodlayan transkriptler için yapılmıştı. Daha sonra rRNA'dan[1] ve tRNA'dan[2] çıkartılan diziler için de kullanıldı. Daha sonra, genomda birbirinden uzak bölgelerden kaynaklanıp trans-ligasyon ile birleştirilen dizileri için de kullanıldı.[3].
Kaynakça
- ↑ Kister, K-P, Eckert,(1987) W.A., Characterization of an authentic intermediate in the self-splicing process of ribosomal precursor RNa in macronuclei of Tetrahymena thermophila Nucleic Acid research 15:1905-1920
- ↑ Valenzuela P, Venegas A, Weinberg F, Bishop R, Rutter WJ. (1978) Structure of yeast phenylalanine-tRNA genes: an intervening DNA segment within the region coding for the tRNA. Proc Natl Acad Sci U S A. 1978 Jan;75(1):190-4.
- ↑ The transposition unit of variant surface glycoprotein gene 118 of Trypanosoma brucei. Presence of repeated elements at its border and absence of promoter-associated sequences. Liu AY, Van der Ploeg LH, Rijsewijk FA, Borst P. J Mol Biol. 1983 167(1):57-75 PMID 6306255