Fahire Battalgazi
| Fahire Battalgazi | |
|---|---|
| Doğum |
1902 İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu |
| Ölüm |
1948 İstanbul |
| Vatandaşlığı |
 Türkiye Cumhuriyeti |
| Dalı | Biyoloji |
| Çalıştığı yerler | Darülfünun, İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi |
| Doktora hocası | Ord.Prof.Dr. Curt Kosswig |
Fahire Battalgazi (ICZN yazar gösteriminde Battalgazi, önce Battalgil; d. 1902 İstanbul, ö. 1948 İstanbul) Türk İhtiyolog ve profesör. Fahire Akif Hanım, Soyadı Kanunu'ndan sonra Fahire Battalgil adıyla çalışmalarını yazmış; 1943'ten sonra ise Fahire Battalgazi adını kullanmıştır.
30 takson tanımlamış ve 2 (+) taksona da adı verilmiştir.
Hayatı
Türkiye'nin ilk kadın profesörlerinden olan Fahire Hanım, 1902'de İstanbul'da doğmuştur. Müşir Akif Paşa ve Dr. Müşir Ömer Paşa’nın torunu; Adli Tıbbın önemli hekimlerinden Prof.Dr. Etem Akif Bey’in kızıdır. İlk öğrenimini Şam'da Notre Dame de Sion Fransız Mektebi'nde, orta öğrenimini Bezmi Alem Lisesi'nde yapmış ve buradan 1924'te mezun olmuştur. İstanbul Dârülfünûnu (Fen Fakültesi) Tabii İlimler kısmından 1926'da mezun olmuştur. 1 Nisan 1926'dan 1 Ekim 1927'ye kadar Tercan Kazası İlk Mektep Başmuallimliği'nde bulunmuş ve 1 Haziran 1927'de Fen Fakültesi Teşrih ve Fizyoloji asistanlığına tayin edilmiştir. Aynı yılın Ağustos ayında Hayvanat Enstitüsü asistanlığına nakledilmiş; Haziran 1927'de de başasistanlığı terfi etmiştir. 1931 yılında Hayvanat (Zooloji) Enstitüsü laboratuvar şefliğine tayin edildikten sonra 1931-32 yılında tahsilini tamamlamak üzere Paris'te Sorbonne Üniversitesi Zooloji ve Karşılaştırmalı Anatomi (Zoologie et Anatomie Compareé) Enstitüsü'ne devam etmiştir. 1 Aralık 1932'den itibaren Müderris Muavini vekilliği yapan Battalgazi, Üniversite Reformu ile birlikte 30 Kasım 1933'te hayvanat (zooloji) doçentliğine tayin edilmiştir. 1-12 Kasım 1935 tarihleri arasında Balıkçılık Enstitüsü tarafından düzenlenen bilimsel araştırmalara katılmıştır. Prof. A. Naville'in verdiği dersleri onun ölümüne kadar Suat Nigâr ile birlikte Türkçeye çevirmiştir. Naville'in ölümü ile 31 Mart 1937'den itibaren onun derslerini vermeye başlamıştır. 1938'de doçentlik imtihanının bütün safhalarını başarıyla geçmiş; 1944'te de profesör olmuştur. 20 Şubat 1948'de vefat etmiş; Beşiktaş'taki Kılıçali Yahya Efendi aile kabristanlığına defnedilmiştir [1][2].
Adlandırdığı taksonlar
- 1943 yılında keşfedilenler:
- Alburnus nasreddini Battalgil, 1943
- Gobio gobio intermedius Battalgil, 1943
- 1944 yılında keşfedilenler:
- Alburnus sellal adanensis Battalgazi, 1944
Adına ithaf edilen taksonlar
- 1960 yılında keşfedilenler:
- Phoxinellus fahirae Ladiges, 1960
- 1998 yılında keşfedilenler:
- Cobitis fahirae Erkakan, Atalay-Ekmekçi et Nalbant, 1998
Yayınları
Yayınlarından bazıları:
- Battalgil, F. (1940): Yeni bir Cyprinid nev'i. Eine neue Cyprinidenart, Revue de la Faculté des Sciences de l'Université d'Instanbul, Série B: Sciences Naturelles, 5 (1-2): 74-77 (1-4).
- Battalgil, F. (1941): Türkiye'nin tatlı su balıkları. Les poissons des eaux douces de la Turquie, Revue de la Faculté des Sciences de l'Université d'Instanbul, Série B: Sciences Naturelles, 6 (1-2): 170-186.
- Battalgazi, F. (1944): Türkiye'de yeni ve az tanınmış balıklar. Poissons nouveaux et peu connus de la Turquie, Revue de la Faculté des Sciences de l'Université d'Instanbul, Série B: Sciences Naturelles, 9 (4): 299-305.
Kaynakça
- ↑ http://www.bilimtarihi.org/bilimadamlari/biyografiler/biyografiler.htm
- ↑ İshakoğlu-Kadıoğlu, S., 1998: İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Tarihçesi (1900-1946), İstanbul Üniversitesi Yayınları No: 4106, İstanbul, s.191-192