Güney Afrika ala kenesi
Güney Afrika ala kenesi | ||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||||||||||||||||||||||||
Bilimsel sınıflandırma | ||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||
Amblyomma hebraeum Koch, 1844 | ||||||||||||||||||||||||||||
Dış bağlantılar | ||||||||||||||||||||||||||||
|
Güney Afrika ala kenesi (Amblyomma hebraeum), yaz kenesigiller (Ixodidae) familyasının kene türüdür.
Hayvan ve insan sağlığı açısından çok zararlı bir kene türüdür.
Morfoloji
Uzun ve güçlü ağız parçaları vardır. Palpler uzun, ikinci segmenti iki kat daha geniş ve uzundur. Gözleri vardır.
Erkekleri oval ve 4.2–5.7 mm uzunluğundadır. Capitulum uzundur ve dikdörtgen kaidelidir. Adanal kalkan, aksesuar kalkanı ve subanal kalkan bulunmaz. Kalkan, düzgün ve dışbükey; soluk yeşilimsi beyaz zemin üzerine ince siyah veya kahverengi leke ve çizgilerle bezelidir. Bacakları koyu kahverengi, orta derecede kalın olup, her segmentin distal sonunda apikal sarı bant vardır.
Beslenmemiş dişileri, 5 mm, beslenmişleri 20 mm uzunluğundadır. Sırt tarafı koyu yeşilimsi-kahverengi veya siyah benekli ve çizgilidir. Capitulum 2 mm uzunluğunda, dikdörtgen bir temel ile konveks lateral kenar boşlukları ve biraz belirgin posterolateral açıları vardır. Palpleri incedir; 2. segment hafif kavisli ve 3. segmenten yaklaşık 2,5 kat uzundur. Hypostome uzun ve hafifçe spatula gibi. Dişlenme 3.5/3.5. Kalkan süslüdür.
Biyolojisi
Larvalar yazın sonunda ve sonbaharda, nimfleri kışın ve ilkbaharda, erginleri ise yaz boyunca aktiftir. Dişileri 1000-8000 yumurta döker, Yaşam döngüsü 1 yıldır.
Konakçılarının daha çok karın altı, perineum, koltuk altı ve kuyruk altında bulunur.
Konakçıları
Üç konaklı kenedir. Erginleri, büyük ve orta boy memelilerde, öncelikle sığırda asalaktır. Ayrıca antiloplarda da bulunur. Larva ve nimfleri ise küçük memelilerde, antiloplarda, tavşanlarda, beçtavuğunda ve sürüngenlerde (kaplumbağa) bulunur. Kesinlikle kemirgenlerde bulunmaz.
Habitat
Tropik ve astropik bölgelerde, orta nemli sıcak savanaları tercih eder.
Yayılımı
Malavi, Namibya, Angola, Zimbabve, Mozambik (güney), Botsvana (doğu), Svaziland ve Güney Afrika Cumhuriyeti'nde yayılım gösterir.
Taşıyıcılığı
Doğrudan
Sığırlarda (ve de koyun ve keçilerde) cowdriosis yapan Ehrlichia ruminantium (eskiden: Cowdria ruminantium) ile Rickettsia conorii ile insanlarda Afrika kene ısırığı humması (Rickettsia africae) 'nın taşıyıcısıdır.
Dolaylı olarak
Konakçıda açtığı büyük yaralar, Eski Dünya burgu kurdunun (Chrysomya bezziana) ve bakterilerin yerleşmesi için iyi bir zemindir.
İnsana saldırısı
Daha çok sığırlara saldırsa da, kenelerin biyolojisi gereği kan emme zorunluluğu yüzünden, daha az olarak insana da saldırır. Ağız parçaları uzun ve güçlü olduğu için daha derine kuvvetlice saplanır ve elle yerinden çıkarmak çok zordur. Uzman doktorlarca çıkarılması gerekir.
Adlandırma
- Güney Afrika ala kenesi
- Afrikanca (suid afrikaanse bontbosluis)
- Güney Afrika Bont kenesi
- İngilizce (Southern Africa bont tick, South African bont tick) (İngilizce'ye Afrikancadan geçmiştir; geçerken de bont "ala" kelimesi olduğu gibi korunmuştur)
Kaynakça
- G. V. Kolonin, Fauna of Ixodid Ticks of the World (Acari, Ixodidae), Moscow 2009
- Amblyomma
- Institue for International Cooperation in Animal Biologics (2006)