Güneybatı Amerika Birleşik Devletleri
Güneybatı ABD, Amerika Birleşik Devletleri'nde coğrafi bölge. Terim, ülke sınırlarının genişlemesine bağlı olarak çeşitli bölgeler için kullanılmıştır. 1812 Savaşı'ndan sonra genellikle Missouri, Arkansas ve Louisiana'yı kapsıyordu; ABD'ye katıldıktan sonra Texas da bunlara eklendi. Meksika Savaşı'ndan sonra Güneybatı, Guadalupe Hidalgo Antlaşması'yla (1848) kazanılan ve çoğunlukla Batı'ya ait olduğu kabul edilen New Mexico, Arizona, Oklahoma, Colorado, Utah ve Nevada topraklarının büyük bölümünü içine alıyordu.
Coğrafya
Güneybatı topraklarının ortak özelliği çorak olmasıdır. Texas'ın yüksek kuru ovaları batıda New Mexico'nun Pecos Vadisine kadar uzanır. Kayalık Dağların Pecos'un batısında kalan güney uzantıları, yaprak dökmeyen ağaçlar sayesinde serindir; daha batıda geniş ve çok renkli kumtaşı katmanları yer alır. Colorado Nehrinin, Büyük Kanyon gibi görkemli vadiler oluşturduğu peneplenlerin üzerinde yer yer yatay dağlara rastlanır. Arizona'dan batıya uzanan gerçek çölde kaktüs ve bazı ciliz bitkiler vardır. Çöle koşut uzanan dağ sıraları ise bitki örtüsünden hemen hemen tümüyle yoksundur.
Tarih
Avrupalıların gelişine kadar Güneybatı ABD'de büyük bir Amerikan Yerlisi nüfus yaşıyordu. Güneybatı bölgesinde yaşamış büyük kabilelerden bazıları Uteler, Navaholar, Apaçiler, Komançiler, Payutlar, Hopiler ve Anasaziler idi. Uteler Utah ve Colorado'nun büyük kısmı ile New Mexico'nun kuzeyindeki küçük bir alanda hüküm sürmüşlerdi. Navaholar Arizona, New Mexico ile Utah'ın bir kısmında hüküm sürmüşlerdi. Apaçi kabileleri New Mexico'nun büyük bir kısmı, Arizona'nın doğusu ile Texas'ın güneybatısında hüküm sürmüşlerdi.
Ekonomi
Güneybatı'nın tarımsal ürünlerinin çoğu, Colorado Nehri ve Rio Grande'den yapılan sulama sayesinde yetiştirilebilmektedir. 1902'deki Toprak Islah Yasası'nın kabülünden ve yasada öngörülen barajların kurulmasından önce, toprağın kurak olmasından ötürü bölgede yalnızca hayvancılık yapılabiliyordu. Yasa çerçevesinde inşa edilen barajlar Phoenix (Arizona) yakınlarındaki Theodore Roosevelt (1911'de bitirildi), Colorado Nehri üzerindeki Hoover (1936) ve Hoover'ın yukarısında bulunan Glen Canyon'dır (1966). Bölge 1800'lerin başında İspanyol nüfuzu altındayken koyun çiftlikleri çok büyük boyutlara ulaşmış, Pueblo Yerlileri dokumalarında pamuk yerine yün kullanmaya başlamışlardı. 20. yüzyılda koyun çiftliklerinin önemini yitirmesiyle gelişmeye başlayan büyükbaş hayvancılık, New Mexico, Arizona, Oklahoma ve Texas'ta önemli bir ekonomik etkinlik durumuna geldi. Texas, bugün de sığır ve koyun besiciliğinde bütün öteki eyaletleri geride bırakır. Güneybatı'nın başlıca tarımsal ürünleri uzun lifli pamuk, yonca, turunçgiller, tahıl ve kocadarıdır. 19. yüzyıldan beri bakır madenciliği de önem taşır; Arizona'daki açık maden işletmelerinde ülkenin yıllık bakır üretiminin üçte ikisi elde edilmektedir. 20. yüzyıl başlarında Oklahoma ve Texas'ta bulunan petrol ve doğalgaz yatakları büyük bir zenginlik yarattı. Körfez Bölgesi boyunca Houston ve öteki limanlarda temelde petrokimyaya dayalı bir sanayi gelişti. II. Dünya Savaşı'ndan sonra özellikle Arizona ve Texas'ta elektrikli aletler, haberleşme araçları, uçak yapımı, otomobil parçaları ve alüminyum gibi sanayi dalları önem kazandı. Ama sanayi gelişip nüfus arttıkça, bölgede su sıkıntısı baş gösterdi. Barajların yapımından sonra da bu kez de suyun paylaşılması (Colorado Nehrinin yatağının değiştirilmesi gibi sorunlar) eyaletler arasında anlaşmazlıklara yol açtı.
Kültür
Güneybatı'nın tarıma elverişsiz kuru, sert iklimi ile ilginç manzarası, turizm ve sağlık sektörünün gelişmesine uygun bir ortam hazırladı. Yerli ve İspanyol-Amerikan kültürleri, Yerli mimarisi ve dansları, İspanyol fiestaları, kpvboyların rodeo gösterileri bölgeye çok sayıda turist çeker. Güneybatı aynı zamanda gözde bir dinlenme yeridir.