Galaksi kümesi

Sarımsı gök adalardan oluşan Abell 1689 gök ada kümesi, Hubble Uzay Teleskobu

Gök ada kümesi ya da galaksi kümesi, kütle çekimi sayesinde birbirlerine bağlı yüzden fazla gök adanın oluşturduğu kümedir. Gök ada sayısı 100’ün altında olduğu zaman bu topluluklara, gruplar ve kümeler arasındaki sınırlar belirgin olmasa da, gök ada grubu denir. Gök ada kümeleri biçimleriyle (özel, küresel, simetrik, vs.) dağılımlarıyla veya (birkaç bine çıkabilen) gök ada sayılarıyla nitelenirler. 10 milyar yıl önce oluştukları sanılmaktadır.

Gök ada kümelerinin bir araya gelmesiyle oluşan kümeler topluluğuna ise üst küme ya da süper küme (İng. super cluster) adı verilir. Gök ada kümeleri istikrarlı yapılar olup kümenin kütleçekimsel etkisinden kaçamazlar. Gök ada kümelerinin Evren'deki dağılımı homojen değildir; kimi bölgelerde sıklık gösterirlerken kimi bölgelerde seyrektirler. Gök adaların yaklaşık % 90’ı bir kümeye ya da bir üst kümeye dahildir. Gök adamız Samanyolu, 30 kadar gök ada içeren yerel gruba (İng. local group) dahil olup bu yerel grup da bir süper kümeye dahildir.

Gök ada kümeleri, sıcaklığı 107K ila 108 K arasında değişen ve yoğunluğu çok az (parçacık sayısı cm³ başına 10−3 ila 10−2) olan ve X ışınları yayan bir gaz içerirler. Gök ada kümelerinin toplam kütleleri 1014 ila 1015 Güneş kütlesi arasında, yarıçapları ise 2 ila 10 Mpc arasında değişir.

Ayrıca bakınız

This article is issued from Vikipedi - version of the 10/7/2013. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.