Gliese 876
 | ||
| Gözlem verisi Dönem J2000.0 | ||
|---|---|---|
| Takımyıldız | Kova | |
| Bahar açısı | (α) | 22s 53d 16,7339sn[1] |
| Yükselim | (δ) | –14° 15′ 49,322″[1] |
| Görünür parlaklık | (V) | 10,15[2] |
| Sınıflandırma | ||
| Tayfsal sınıf | M4V | |
| U-B Renk ölçeği | 1,15 | |
| B-V Renk ölçeği | 1,59 | |
| Değişen yıldız türü | BY Draconis | |
| Gökölçümsel nitelikleri | ||
| Dikey hız | (Rv) | –1,7 ± 2 km/sn |
| Iraklık açısı | (π) | 213,28 mys |
| Uzaklık | 15,3 Iy (4,7 pc) | |
| mutlak parlaklık | (V) | 11,79 |
| Özdevinim nitelikleri | ||
| Bahar açısı payı | (μ) | +960,33 ± 3,77 mys/y |
| Yükselim payı | (μ) | –675,64 ± 1,58 mys/y |
| Fiziksel özellikler | ||
| Kütle | (m) | 0,334 ± 0,03[3] M⊙ |
| Yarıçap | (r) | 0,36 R⊙ |
| Aydınlatma gücü | 0,013[3] L⊙ | |
| Yüzey kütleçekimi | (log g) | 4,89[4] cgs |
| Etkin sıcaklık | 3.473 ± 17[5] K | |
| Metallik | [Fe/H] | +0,19 ± 0,17[5] |
| Dönme hızı | (v sin i) | 96,9 gün[3] km/sn |
| Tahmini yaş | 9,9 milyar yıl[3][6] y | |
| Katalog belirtmeleri | ||
| IL Aquarii • Ross 780 • G 156-057 • BD-15°6290 • GCTP 5546.00 • LHS 530 • Vys 337 • HIP 113020 | ||
Gliese 876, Kova takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 15 ışık yılı uzaklıkta bulunan bir kırmızı cüce yıldızdır. 2011 yılında yıldızı yörüngeleyen dört güneş dışı gezegen onaylanmıştır. Orta gezegenlerin ikisi jüpiter benzeri iken, en yakın gezegenin küçük bir Neptüne ya da geniş bir yerbenzeri gezegene benzediği, en dıştaki gezegeninse kütlece Uranüse benzediği düşünülmektedir.
Uzaklık ve görünürlük
Gliese 876 bizim Güneş Sistemi'mize oldukça yakın bir konumdadır. Hipparcos uydusunun astrometrik ölçümlerine göre yıldız 213,28 mili yay-saniye'lik[2] bir ıraklık açısına sahiptir ve bu da, 15,3 ışık yılı (4,69 pc) bir uzaklığı göstermektedir. Bu uzaklık, Gliese 876'yı; Alfa Centauri, Epsilon Eridani ve Gliese 674'den[3] sonra, yörüngesinde gezegen olduğu bilinen Dünya'ya en yakın dördüncü yıldız yapmaktadır. Dünyaya bu kadar yakın olmasına rağmen yıldız o kadar soluktur ki, çıplak gözle görülemez ancak teleskopla görülebilir.
Yıldız özellikleri
Kırmızı bir cüce yıldız olarak Gliese 876 bizim Güneş'imizden çok daha az masiftir. Bilgiler göstermektedir ki, kütlesi bizim yıldızımızın %32'si kadardır.[7] Yüzey sıcaklığı bizim güneşimizden daha azdır ve yıldızın küçük bir yarıçapı vardır.[8] Bu faktörler bir araya geldiğinde yıldızı, Güneş'in %1,24'ü kadar parlak yaparlar ve bunun çoğu kızılötesi dalga boyundadır.
Gezegen sistemi
23 haziran 1998'de, bir güneş dışı gezegenin Gliese 876 çevresinde yörüngede olduğu, Geoffrey Marcy[7] ve Xavier Delfosse[9] tarafından bildirildi. Gezegen, Gliese 876 b olarak adlandırıldı ve gezegenin çekim gücü onu çekerken, yıldızın dikeyhızının ölçülmesiyle tespit edildi. Gezegen kütlece Jüpiter'in iki katıdır ve yıldızı etrafında dönüşünü 61 günde tamamlar. Sadece 0,208 AU uzaklığıyla, Güneş ile Merkür arasındaki uzaklıktan daha az bir uzaklıktadır.
4 Nisan 2001'de daha önce keşfedilen gezegenin yörüngesinin içinde kalan ikinci bir gezegen tespit edildi.[10] 0,62 jüpiter kütlesindeki gezegene Gliese 876 c denildi, yıldızı çevresinde dönüşünü 30,40 günde tamamlıyor.
İki sistemin de jüpiter-kütle gezegenleri, yıldızdan 0,116 ile 0,227 AU'ya kadar uzanan "geleneksel" yerleşilebilir bölge (habitable zone HZ) dedir.
13 haziran 2005 te Rivera takımı, iki jüpiter-ayar gezegenlerinin yörüngeleri içinde üçüncü bir gezegen öngördü.[11] Gliese 876 d nin Dünya'dan 5,88 kez ağır olduğu ve yer benzeri olduğu düşünülmektedir.
Ocak 2009 da dikey hız ve astronomik ölçüm metotları kullanılarak gezegen b ve c arasında ortak eğimlenme olduğuna karar verildi. Gezegenlerin hemen hemen eş düzlemli olduğu ve yörünge düzlemleri arasında sadece 5 derecelik bir fark olduğu görüldü.[12] Gliese 876 sistemi, normal bir yıldız çevresinde gezegenlerin ortak eğiminin tespit edildiği ilk gezegensel sistemdir. Gezegen b ve c nin kütleleri sırasıyla 2,64 ve 0,78 jüpiter kütlesidir. Astronomik ölçümler gliese 876 d'nin kütlesini tespit edemezken, c'nin yörüngesiyle eğiminin aynı olduğu düşünülürse kütlesi Dünya'nın 8,41 katı olabilir.
| Gezegen (yıldıza olan uzaklığına göre) | Kütle | Yörünge süresi g | Yarı büyük eksen AU | Dış merkezlik |
|---|---|---|---|---|
| d | 6,83 ± 0,40 MJ | 1,937780 ± 0,000020 | 0,02080665 ± 0,00000015 | 0,207 ± 0,055 |
| c | 0,7142 ± 0,0039 MJ | 30,0081 ± 0,0082 | 0,129590 ± 0,000024 | 0,25591 ± 0,00093 |
| b | 2,2756 ± 0,0045 MJ | 61,1166 ± 0,0086 | 0,208317 ± 0,000020 | 0,0324 ± 0,0013 |
| e | 14,6 ± 1,7 MJ | 124,26 ± 0,70 | 0,3343 ± 0,0013 | 0,055 ± 0,012 |
Kaynakça
- 1 2 Perryman, M. A. C. ve diğ. (Nisan 1997). "The HIPPARCOS Catalogue". Astronomy and Astrophysics 323: L49–L52. Bibcode 1997A&A...323L..49P.
- 1 2 van Leeuwen, Floor (2007). Hipparcos, the new Reduction of the Raw data. Astrophysics and Space Science Library. 350. Bibcode 2007A&A...474..653V. ISBN 978-1-4020-6341-1. Not: VizieR kataloğu I/311.
- 1 2 3 4 5 Correia, A. C. M. ve diğ. (Şubat 2010). "The HARPS search for southern extra-solar planets. XIX. Characterization and dynamics of the GJ 876 planetary system". Astronomy and Astrophysics 511: A21. arXiv:1001.4774. Bibcode 2010A&A...511A..21C. DOI:10.1051/0004-6361/200912700.
- ↑ Bean, Jacob L.; Benedict, G. Fritz; Endl, Michael (Aralık 2006). "Metallicities of M Dwarf Planet Hosts from Spectral Synthesis". Astrophysical Journal Letters 653 (1): L65–L68. arXiv:astro-ph/0611060. Bibcode 2006ApJ...653L..65B. DOI:10.1086/510527.
- 1 2 Rojas-Ayala, Bárbara ve diğ. (Nisan 2012). "Metallicity and Temperature Indicators in M Dwarf K-band Spectra: Testing New and Updated Calibrations with Observations of 133 Solar Neighborhood M Dwarfs". The Astrophysical Journal 748 (2): 93. arXiv:1112.4567. Bibcode 2012ApJ...748...93R. DOI:10.1088/0004-637X/748/2/93.
- ↑ Saffe, C.; Gómez, M.; Chavero, C. (Kasım 2005). "On the Ages of Exoplanet Host Stars". Astronomy and Astrophysics 443 (2): 609–626. arXiv:astro-ph/0510092. Bibcode 2005A&A...443..609S. DOI:10.1051/0004-6361:20053452.
- 1 2 Marcy, Geoffrey W. ve diğ. (Ekim 1998). "A Planetary Companion to a Nearby M4 Dwarf, Gliese 876". The Astrophysical Journal Letters 505 (2): L147–L149. arXiv:astro-ph/9807307. Bibcode 1998ApJ...505L.147M. DOI:10.1086/311623.
- ↑ Johnson, H. M.; Wright, C. D. (Kasım 1983). "Predicted infrared brightness of stars within 25 parsecs of the sun". The Astrophysical Journal Supplement Series 53: 643–711. Bibcode 1983ApJS...53..643J. DOI:10.1086/190905.
- ↑ Delfosse, X. ve diğ. (Ekim 1998). "The closest extrasolar planet. A giant planet around the M4 dwarf GL 876". Astronomy and Astrophysics 338: L67–L70. arXiv:astro-ph/9808026. Bibcode 1998A&A...338L..67D.
- ↑ Marcy, Geoffrey W. ve diğ. (Temmuz 2001). "A Pair of Resonant Planets Orbiting GJ 876". The Astrophysical Journal 556 (1): 296–301. Bibcode 2001ApJ...556..296M. DOI:10.1086/321552.
- ↑ Rivera, Eugenio J. ve diğ. (Kasım 2005). "A ~7.5 M⊕ Planet Orbiting the Nearby Star, GJ 876". The Astrophysical Journal 634 (1): 625–640. arXiv:astro-ph/0510508. Bibcode 2005ApJ...634..625R. DOI:10.1086/491669.
- ↑ Bean, J. L.; Seifahrt, Andreas (Mart 2009). "The architecture of the GJ876 planetary system. Masses and orbital coplanarity for planets b and c". Astronomy and Astrophysics 496 (1): 249–257. arXiv:0901.3144. Bibcode 2009A&A...496..249B. DOI:10.1051/0004-6361/200811280.
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||