I. Hacı Giray

I. Hacı Giray
Kırım Hanı
Hüküm süresi 1456-1466
Önce gelen Hayder
Sonra gelen Nur Devlet
Kırım Hanı
Hüküm süresi 1427-1456
Sonra gelen Hayder
Çocukları Hayder, I. Mengli Giray ve Nur Devlet
Tam ismi
Melek Hacı Giray
Hanedan Giray Hanedanı
Ölüm 1466
Defin Zincirli Medrese, Bahçesaray
Dini Sünni İslam

I. Hacı Giray (Kırım Tatarcası: I Hacı Geray, ۱خاجى كراى‎‎‎ veya Melek Hacı Geray, ملک خاجى كراى‎‎‎; ö. 1466), Kırım Hanlığı'nın kurucusudur. Hacı Giray, Cengiz Han'ın oğullarından Cuci'nin küçük oğlu Tokay Timur soyundan gelmekteydi.

Hayatı

Hacı Giray babasının, Kırım'daki taht mücadelesi sonunda Litvanya'ya göç ettiği ve Kral Vitold'un yanına sığındığı sıralarda dünyaya geldi. Büyüdükten sonra, Litvanya Grandukluğu ve Şirin kabilesinin yardımıyla Altınordu Devleti'nden bağımsız bir Kırım Hanlığı'nı kurdu. Kırım Hanlığı'nı kurma tarihi kesin olmamakla beraber, bastırdığı paranın 1441 tarihini taşımasından, belirtilen bu tarihten daha önceki yıllarda devleti kurmuş olduğu anlaşılmaktadır.

Hacı Giray da, diğer hanlar gibi üzerinde hak iddia ettiği Altın Orda Devleti tahtını ele geçirmek için, Lehistan Kralı ve Moskova Rus Prensi ile anlaşma yapmaktan çekinmedi. Bu arada, Kefe Cenevizlilerine karşı, Osmanlı Padişahı II. Mehmed ile de anlaştı.

Hacı Giray Kırım Hanları Girey Hanedanı kurucusudur. Kırım Hanlığı simgesi olarak Altın Orda Devleti bayrağı olan "terazi" simgesine benzeyen "Tarak Damga" simgesini ilk kullanan handır. Hanlığı'nın merkezi olarak günümüzde Cufut Kale yakınlarında (ve Bahçesaray yakınlarında) bulunan Salacık köyünü yapmıştır.

Hacı Giray Han türbesi

Hacı Giray Han'ın türbesi, Kırım'ın tarihi başkenti Bahçesaray şehrinde, bugün devlet mezarlığına dönüştürülen Zincirli Medrese 'nin de bulunduğu alandadır.

Kırım Hanlarının geçmişte hüküm sürdüğü Han Saray'ın civarında yer alan Salacık'taki tarihi kabristan alanında Hacı Giray'ın oğlu Nur Devlet Giray Han başta olmak üzere, Kırım hanlarının, Kırım'ın Milli liderleri İsmail Gaspıralı, ile sürgünde öldükten sonra Bahçesaray'a mezarları getirilen Ahmet Özenbaşlı ve Mustafa Edige Kırımal'ın da mezarları bulunmaktadır.

Sovyet yönetimi döneminde tahrip edilen edilen han türbeleri Türkiye tarafından tamir edilmekte olup, Türk İşbirliği ve Kalkınma Ajansı tarafından onarılan Hacı Giray Han Türbesi, Devlet Bakanı Faruk Çelik ile TBMM Başkanvekili Meral Akşener'in de katıldığı bir törenle 18 Mayıs 2009 tarihinde ziyarete açıldı.

Dış bağlantılar

Resmî unvanlar
Önce gelen:
Önce gelen yoktur.

Kırım Hanı

1427–1456
Sonra gelen:
Hayder
Önce gelen:
Hayder

Kırım Hanı

1456–1466
Sonra gelen:
Nur Devlet
This article is issued from Vikipedi - version of the 8/4/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.