I. Devlet Giray

I. Devlet Giray

Kırım Hanı
Hüküm süresi	1551-1577
Önce gelen	I. Sahib Giray
Sonra gelen	II. Mehmed Giray

Hanedan	Giray Hanedanı
Babası	I. Mengli Giray
Doğum	1512 Bahçesaray
Ölüm	1577 Bahçesaray
Dini	Sünni İslam

I. Devlet Giray Han (1512 - Bahçesaray 1577), 1551-1577 yılları arasında hanlık yaptı. Devlet Giray döneminde Kırım Hanlığı Osmanlı ile birlikte yükseliş devrini yaşadı. Temel siyasetini Moskova merkezli bir gelişme politikası izleyen Rusların Karadeniz'e inmelerine karşı mücadele oluşturuyordu.

Osmanlı ile İlişkileri

Kanuni Sultan Süleyman döneminde uzun yıllar İstanbul’da yaşadığı için dönemin Osmanlı Sarayı ile oldukça iyi ilişkileri vardı. Kanuni ile eş zamanlı olarak saltanat süren Devlet Giray ondan büyük destek aldı. Harzem Hanı'nın Osmanlı Hakanı'ndan, Rus yayılmasına karşı yardım istemesi üzerine Osmanlı, İtil (Volga) ile Ten (Don)nehirleri arasında bir kanal açmak ve Astrahan'ı (Hacı Tarhan) yeniden zapt etmek üzere harekete geçti. 1569'da Kefe sancak beyi, Çerkez Kasım Bey üç bin yeniçeri ve 20 bin süvari Osmanlı askeri, Devlet Giray'ın 30 bin Tatar askerinden oluşan ordusu ile birlikte bölgeye girdi. Ayrıca, 5 bin yeniçeri ve üç bin amele de Azak'a 15 kadırga ile taşındı.^[1]

Ancak, Vezir-i Azam Sokollu Mehmet Paşa döneminde başlanan kanal tamamlanamadı. Kırım ve Osmanlı askeri Ruslar ve hava koşulları tarafından kırılarak geri çekilmek durumunda kaldı. Bu olay bazı tarihçiler tarafından Osmanlı İmparatorluğu’nda duraklama döneminin başlangıcı olarak kabul edilir.

Rusya ile Mücadele

1555 ila 1571 yılları arasında Rusya’ya kalıcı etkileri olan büyük darbeler vurdu. 1571'de Devlet Giray'ın ordusu Moskova yakınlarına kadar girdi ve şehri yaktı (Moskova Yangını). Kendisine Bu nedenle ‘Taht Alan’ anlamına gelen Tatarca "Taht Algan" unvanı verildi. Kazan Hanlığı 1552’de, Astrahan Hanlığı ise 1556 yılında Ruslar tarafandan zaptedilmişti. 1568 ila 1570 yılları arasında Kazan ve Astırhan’a seferler düzenledi, lakin Ruslardan geri alınamadı. 1572’de Ruslar ile giriştiği Molodi Savaşı'nda yenildi. 1592'de Osmanlı Hakanı Rus Çarı'ndan, Kazan ve Astırhan'ı boşaltmasını istedi. Bu tarihlerden itibaren Rusların Kafkaslara ve Karadeniz'e inmesini engellemek üzere yapılan teşebbüsler başarılı olmayacak ve Ruslar 200 yıl içersinde Karadeniz’in Kuzey’indeki tüm Türk topraklarına yerleşecekti. I. Devlet Giray 1577 yılında Kırım’ın başşehri Bahçesaray’da öldü. yerine II. Mehmed Giray geçti

Kaynakça

↑ Büyük Osmanlı Tarihi, Hammer, Üçdal Neşriyat, III. Cilt s. 598

Resmî unvanlar
Önce gelen: I. Sahib Giray	Kırım Hanı 1551-1577	Sonra gelen: II. Mehmed Giray

Kırım hanları

15. yüzyıl	I. Hacı Giray Hayder Nur Devlet Giray I. Mengli Giray

16. yüzyıl	I. Mehmed Giray I. Gazi Giray I. Saadet Giray I. İslâm Giray I. Sahib Giray I. Devlet Giray II. Mehmed Giray II. Saadet Giray II. İslam Giray II. Gazi Giray I. Fetih Giray

17. yüzyıl	Тoktamış Giray I. Selâmet Giray Canıbek Giray III. Mehmed Giray İnayet Giray I. Bahadır Giray IV. Mehmet Giray III. İslâm Giray Adil Giray I. Selim Giray Murat Giray II. Hacı Giray III. Saadet Giray Safa Giray II. Devlet Giray

18. yüzyıl	III. Gazi Giray I. Kaplan Giray III. Devlet Giray IV. Saadet Giray II. Mengli Giray II. Fetih Giray II. Selâmet Giray II. Selim Giray Arslan Giray Halim Giray Kırım Giray III. Selim Giray Maksud Giray IV. Devlet Giray II. Kaplan Giray II. Sahib Giray Şahin Giray II. Bahadır Giray

This article is issued from Vikipedi - version of the 11/18/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.