Hacı Musa Bey
Hacı Musa Bey, Bitlisli Seyyid bir aileye mensub Mutki Aşireti Reisleri'nden Hacı Musa Bey Osmanlı paşalarındandır.
Doğum ve ölüm tarihleri tam olarak belli değildir. Hamidiye Alayları'nın başında görev almıştır. Osmanlı İmparatorluğu'nun son dönemlerinde II. Abdülhamid zamanında İngiltere ve Amerika Devleti ile büyük diplomatik krizlere neden olmuştur.
Mustafa Kemal Atatürk, Kurtuluş Savaşı sırasında doğu da kendisinin nüfuzundan faydalanmıştır. Nutuk adlı eserin de kendisine çektiği telgraf ve Mutki'li Aşiret Reisi olarak bahisler mevcuttur. Erzurum Kongresi'ni Hacı Musa Bey tertip etmiştir. Cumhuriyet'in ilk yıllarında oğlu İzzet Bey Şeyh Said isyanına katıldığı gerekçesiyle öldürülmüştür.
Musa Bey, 1914 yılında henüz 14 yaşında olan Ermeni kızı Gülizar'ı, evine baskın düzenleyip zorla kaçırdı.[1] Musa Bey'in dört karısı olduğu için, Gülizar'ın Musa Bey'in kardeşi Cezahir’e verilmesi uygun görüldü.[2] Hem fiziksel hem de manevi şiddete maruz kalan ve bir gözü kör edilen Gülizar, ailesinin dava açmasıyla özgürlüğüne kavuştu.[3][4]