Hama

Koordinatlar: 35°08′00″K 36°45′00″D / 35.1333333°K 36.75°D

Hama حماة
Hama
Koordinatlar: 35°08′00″K 36°45′00″D / 35.1333333°K 36.75°D
Ülke	Suriye
İl	Hama
Nüfus (2004)
- Toplam	312.994[1]

Hama (Arapça: حماه, hisar anlamına gelir) Suriye'nin orta-batı kesiminde, Asi nehri üzerinde yer alan ve Hama ilinin merkezi olan şehir. 2004 itibariyle 312,994^[2] nüfusu vardır.

Tarih

Şehrin geçmişi Tarihöncesi'ne değin iner. Aramiler İÖ 11. yüzyılda burada Hamat Krallığı'nı kurdular. İÖ 9. yüzyılda Asur yönetimine giren şehir, daha sonra Perslerin, Makedonyalıların ve Selevkosların eline geçti. Selevkosların İÖ 2. yüzyılda Epiphaneia olarak değiştirdiği adı, Bizans yönetiminde geleneksel adının bir biçimi olan Emath'a çevrildi. İS 7. yüzyılda Hama'yı alan Araplar şehirdeki en önemli kiliseyi büyük bir camiye dönüştürdüler. 1108'de Haçlıların eline geçtiyse de 1115'te Müslümanlarca geri alındı. 1175'te bir depremde yıkıldı. 1188'de Salaheddin Eyyubinin, y. 1300'de Mısır Memlûklerinin eline geçen şehir, 1516'da Yavuz Sultan Selim tarafından Osmanlı topraklarına katıldı.

1918'de, I. Dünya Savaşı'nda Osmanlı Devleti'nin İtilaf Devletleri'ne yenilmesinden sonra şehirdeki Osmanlı egemenliği sona erdi. Önce Britanya güçlerinin eline geçen şehir, daha sonra Sykes-Picot Anlaşması uyarınca Fransız Mandasındaki Suriye'ye geçti. 1946'da bağımsız Suriye'nin parçası oldu.

1980'lerin başında ülkede artan siyasal huzursuzlukla birlikte Müslüman Kardeşler'in kalesi durumuna gelen Hama'da Şubat 1982'de girişilen sindirme hareketi sırasında yaklaşık 25 bin kişi öldürüldü ve eski şehrin hemen hemen dörtte biri yıkıldı.

Suriye İç Savaşı'nın başlarında, 2011-12 yıllarında Suriye ordusu ile muhalefet güçleri arasında yaşanan çatışmalardan sonra şehir Suriye hükümetinin elinde kaldı.

Tarihsel nüfus

1812- 30,000 (Burckhardt) 1830- 20,000 (Robinson) 1839- 30–44,000 (Bowring) 1850- 30,000 (Porter) 1862- 10–12,000 (Guys) 1880- 27,656 (Parliamentary Papers) 1901- 60,000 (Parliamentary Papers) 1902-1907 80,000 (Trade Reports) 1906- 40,000 (al-Sabuni) 1909- 60,000 (Trade Reports)^[3]

Mimari

Asi Nehri üzerinde kurulu şehir, tüm dünyada günümüzde benzerine rastlanmayan ve türünde dünyanın en eskisi olarak kabul edilen su değirmenlerinden ötürü "Medinet-ün-Nevair (Su dolabı şehri)" olarak da adlandırılır. Su dolapları 14. yüzyılda içme suyu ve sulama amaçlı su dolapları nehir suyunu iletmek için yapılmıştır. Toplam 32 adet olan ilk su dolaplarının çoğu günümüzde de kullanılmaktadır. Yunus Emre'nin adına şiir yazdığı namı diğer Dertli Dolap bu şehirdedir.

Başlangıçta Hama valisinin konutu olan Beyt Azm Sarayı Suriye Eski Eserler Bakanlığı'nca onarılmış, ama 1982'deki çatışmalar sırasında zarar görmüştür. 18. yüzyıl Arap mimarisinin yetkin bir örneği olan ev günümüzde, kentin biraz kuzeyindeki Hama Kalesi'nde ortaya çıkarılan buluntuların sergilendiği bir müzedir. Buluntuların bir bölümü İÖ 5. binyıla tarihlenir; bir bölümü de İÖ 2. binyıldaki Suriye-Hitit krallığı Hamat ile Bizans dönemi arasını yansıtır.

Ulaşım

Hama şehri bir kara ve bir demir yoluyla ülkenin kuzey ve güney kesimlerine, bir başka karayoluyla da Akdeniz kıyılarına bağlanır.

Kaynakça

1. "2004 official census". cbss. 10 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20130310211017/http://www.cbssyr.org/General%20census/census%202004/pop-man.pdf. Erişim tarihi: 2013-11-04. 
2. "2004 official census". cbss. 10 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20130310211017/http://www.cbssyr.org/General%20census/census%202004/pop-man.pdf. Erişim tarihi: 2013-11-04. 
3. Peter Lang, Publishing A Small Town in Syria, Ottoman Hama in the 18th and 19th Centuries, p.73 (2002)