Hasanbey Zerdabi
Hasanbey Zerdabi | |
---|---|
Hasanbey Zerdabi Melikov | |
Doğum |
7 Haziran 1842 Zerdab |
Ölüm |
28 Kasım 1907 (65 yaşında) Bakü |
Zerdabi Hasanbey (Melikov) Selimbey oğlu (Azerice: Zərdabi Həsənbəy (Məlikov) Səlimbəy oğlu), eğitimci, tebiatşinas-uzman, gezeteci, Azeri milli basınının kurucusu.
Eğitim sever bir ailede doğdu, ilk eğitimini Şamahı kent okulunda, sonar ise Tiflis kaza gimnazyumunda aldı. 1861-1865 yıllarında Moskova Üniversitesi'nin Fizik-Matematik Fakültesinin Tabiat Bölümü'nde tahsil gördü ve üniversiteyi ilmî dereceyle bitirerek Azerbaycana döndü.
1868 yılına kadar [iflis toprak idaresinde görev aldı, bir sure Şamahı mahkeme dairesinde vekillik etti. 1869'da tabiatşinas alim Bakü gimnazyumunda tabiyat tarihi öğretmeni tayin olundu ve burada Zerdabi Rusya halk eğitimi tarihinde ilk defa olarak Darwinizmi ders programına dahil etti.
1873'te Necef Bey Vezirov ve Esger Ağa Gorani ile birlikte Azerbaycanca ilk tiyatro oyunu olan Mirza Fatali Ahundov'yn "Hacı Gara" komedisi sahnelendi.
22 Temmuz 1875'te "Ekinci" adlı ilk Azerbaycan gazetesini çıkardı. Yeniliği, eğitim ve kültürü yayan "Ekinci" gazetesi Azerbaycan tarihinde önemli bir yere sahiptir. Ancak Rusya-Osmanlı savaşı başladıktan sonar resmi Çarlık makamlarınin "Ekinçi" gazetesini savaşta Türkleri desteklemekle suçlayarak 1877'de kapatması üstüne işsiz kaldı ve 1880'de doğduğu Zerdab köyüne dönerek burada yaşamaya başladı.
1896'da Bakü'ye döndü, bir sure "Kaspi" gazetesinin redaktörü oldu, 1898'de hayırsever Hacı Zeynelabidin Tağıyev'in maddi desteği ile Bakü'de ilk okulunu açtı. 1905'ten "Hayat" gazetesinde gazeteci-yazar gibi çalıştı.
28 Kasım 1907'de Bakü'de vefat etti.
Zerdab şehrinde heykeli dikilmiştir.
Dış bağlantılar
- Kafkasya Müslüman Aydınlarının Manevi Atası: Hasan Melikzade Zerdabi’nin Hayatı Ve Fikirleri - Okan Yeşilot, OAKA