I. Aleksandr (Rusya)

Başlığın diğer anlamları için I. Alexander sayfasına bakınız.

I. Aleksandr

Rusya İmparatoru
Hüküm süresi	23 Mart 1801 – 1 Aralık 1825
Taç giymesi	15 Eylül 1801
Önce gelen	I. Pavel
Sonra gelen	I. Nikolay
Polonya kralı Litvanya Büyük Dükü
Hüküm süresi	1815 – 1825
Önce gelen	Stanisław August
Sonra gelen	I. Nikolay
Finlandiya Grandükü
Hüküm süresi	1809 – 1825
Önce gelen	IV. Gustav Adolf
Sonra gelen	I. Nikolay

Eş(leri)	Louise of Baden
Hanedan	Romanov Hanedanı
Babası	I. Pavel
Annesi	Sophie Dorothea of Württemberg
Doğum	23 Aralık 1777(1777-12-23) Sankt Peterburg
Ölüm	1 Aralık 1825 (47 yaşında) Taganrog
Dini	Rus Ortodoks
İmza

I. Aleksandr (Rusça: Александр I Павлович) (d. 23 Aralık {Rus takvimine göre: 12 Aralık} 1777 - ö. 1 Aralık {Rus takvimine göre: 19 Kasım} 1825), 23 Mart 1801–1 Aralık 1825 tarihleri arasında Rusya İmparatorluğu'nun imparatoru. Ayrıca, 1809 ile 1825 yılları arasında Polonya Kralı, ilk Litvanya ve Finlandiya Grandükü.

Çocukluğu

23 Aralık 1777 Sankt Peterburg'da, daha sonra İmparator I. Pavel olacak olan, Grandük Pavel Petroviç ile Württemberg Dükü'nün kızı Maria Fyodorovna'nın çocuğu olarak dünyaya geldi. Küçük kardeşi Kostantin ile beraber, II. Katerina tarafından yetiştirildi. 15 yaşındayken, Baden Prensi'nin kızı Louise ile evlendi. Louise, evlendikten sonra Elizabeth Alexeievna ismini aldı. Askeri, dini ve idari eğitimlerini çok iyi öğrendi.

Tahta geçişi ve saltanatı

23 Mart 1801 (Rus takvimiyle 11 Mart 1801) tarihinde, 1. Pavel’e saray darbesi düzenlenrek öldürüldü. Ertesi gün, 1. Aleksandr tahta çıktı. Aynı yıl, 15 Eylül’de taç giydi.

Reformlar

1. Aleksandr, 1. (Deli) Petro’nun kurduğu idari düzeni değiştirerek, ülkeyi anayasal monarşiyle yönetmeye başladı. İlk önce, Petro’nun kurduğu Loncaları (Collegium) kaldırıp, yerine bakanlık sistemini getirdi. Ülke, ‘’Guberniya’’ denilen bölgere bölündü. 1810 yılında, arkadaşı Speransky’nin önerisi üzerine, Rus Senato Konsülü ve Rus Parlamentosu açıldı. Senato Konsülü 4 bölümden oluşmaktaydı: Yasama Bölümü, Sivil ve Dini Bölüm, Ekonomi Bölümü, Bilim ve Ticaret Bölümü. Bu yılda, Napolyon Devrim Savaşları’ndan dolayı, reformlar durdurulmak zorunda kaldı.

Napolyon Devrim Savaşları

1801 yılında Birleşik Krallıkla barış yaptı. Aynı yıl, Kutsal Roma-Germen İmparatorluğu ve Prusya Krallığı ile görüşmelere başladı. Aynı yılın ekiminde yaşanan kısa süreli barış, yapılan görüşmeleri geçersiz kıldı. Bu barış döneminde, Fransızlar ile Ruslar birbirine yaklaşır oldular. Ama sonra araları bozuldu.

1804’ün sonlarında, Birleşik Krallık, İsveç ve Rusya koalisyon kurdu. 1805 yılının başında, Avusturya da bu koalisyona katıldı. Koalisyon ve Fransızlar arasında, 1805 yılında Austerlitz Muharebesi ve 1807 yılında Eylau Muharebesi meydana geldi. Koalisyon, ikisinde de yenildi. Kıta Avrupası’nda tek kalan Rusya İmparatorluğu, Fransa’yla barış imzalamak zorunda kaldı.

Fransızlarla savaşı bitiren Ruslar, diğer düşmanlarına karşı odaklanma şansı buldu. Osmanlılarla olan 1806-1812 Osmanlı-Rus Savaşı’nı, ve İsveçle olan Finlandiya Savaşı’nı bitirdi. İki savaştan da karlı çıkmasına karşın, Rusya Tilsit Antlaşması maddesi uyarınca, Fransa’dan beklediği yardımı bulamadı.

Bunun üzerine Rusya, Avusturya ve Prusya ile ittifak kurup, Fransa’ya savaş ilan etti. Fransa’da, Rusya’yı işgale etmeye başladı (24 Haziran). Fransızların Rusya’da yenilmesi üzerine, Napolyon ülkesine geri döndü. 1815’te Paris Antlaşması’yla Napolyon Devrim Savaşları bitti.

Napolyon Devrim Savaşları sonrası

Napolyon Devrim Savaşları bittikten sonra Aleksandr, yaptığı reformların devamını getirmedi. Keyfi bir yönetim yapmaya başladı. Bu dönemde önemli sayılabilecek tek olay, Rusların Yunan İhtilali’nde Yunanlara destek verip Navarin’de Osmanlı Donanması’nı yakmasıdır.

Ölümü

1825 yılının sonbaharında, Aleksandr’ın eşi hastalanır. Tedavisi için, eşiyle beraber Taganrog’a gider. Yolda giderken tifo hastalığını kapar. Aynı yıl, 1 Aralık’ta (Rus takvimine göre 19 Kasım) Taganrog’da ölür. Rusların resmi kayıtlarına göre, ceset Sankt Petersburg’a gömülür. Halk arasındaki yaygın söyletiye göre, Aleksandr Taganrog’da 1825 yılında ölmemiştir. İnzivaya çekilebilmek için kendini ölü gibi göstermiştir. Tagangrog’dan ayrılıp, Tomsk şehrine yerleşmiştir. 1864 yılında gerçekten ölmüştür.

Önce gelen: I. Pavel	Rusya İmparatoru 23 Mart 1801 - 1 Aralık 1825	Sonra gelen: I. Nikolay

Önce gelen: IV. Gustav Adolf	Finlandiya Grandükü 1809–1825	Sonra gelen: I. Nikolay

Önce gelen: Stanisław August	Polonya Kralı 1809–1825	Sonra gelen: I. Nikolay

Rusya hükümdarları (Kiev Knezliği, Moskova Knezliği, Rusya Çarlığı ve Rusya İmparatorluğu)

Knezler	Rurik Oleg I. İgor Olga I. Svyatoslav I. Yaropolk Svyatoslaviç I. Vladimir I. Svyatopolk Vladimiroviç I. Yaroslav İzyaslav Yaroslaviç Vseslav Svyatoslav Yaroslaviç I. Vsevolod Yaroslaviç II. Svyatopolk İziaslaviç Vladimir Monomak I. Mstislav II. Yaropolk Vyaçeslav II. Vsevolod II. İgor II. İzyaslav Mstislaviç Yuri Dolgoruki Andrey Bogolyubskiy Mihayll III. Vsevolod II. Yuri Rostovlu Konstantin II. Yuri II. Yaroslav III. Svyatoslav II. Andrey Aleksandr Nevski · Yaroslav Vasili Dimitri Andrey Mikhail III. Yuri Korkunç Gözlü Dmitri Aleksandr Mihayloviç I. İvan Semyon II. İvan Dmitri Donskoy I. Vasili II. Vasili III. İvan III. Vasili IV. İvan

Çarlar	IV. İvan Simeon Bekbulatoviç IV. İvan I. Fyodor Boris Godunov II. Fyodor I. Dimitri IV. Vasili IV. Władysław Waza I. Mihail I. Aleksey III. Fyodor V. İvan ve I. Petro (ortak) I. Petro

İmparatorlar	I. Petro I. Katerina II. Petro Anna VI. İvan I. Elizaveta III. Petro II. Katerina I. Pavel I. Aleksandr I. Nikolay II. Aleksandr III. Aleksandr II. Nikolay II. Mihail

Polonya hükümdarları (Lehistan Krallığı ve Lehistan-Litvanya Birliği)

Efsanevi ve yarı-efsanevi	Lech Krak II. Krak II. Lech Wanda I. Leszko II. Leszko III. Leszko I. Popiel II. Popiel Chościsko Piast Wheelwright Bolesław Forgotten

Piast hanedanı	Siemowit Lestko Siemomysł I. Mieszko I. Bolesław Chrobry Bezprym II. Mieszko Lambert I. Casimir II. Bolesław Generous I. Władysław Herman Zbigniew III. Bolesław Wrymouth

Parçalanma dönemi (Yüce Prensleri)	II. Władysław IV. Bolesław Yaşlı Mieszko II. Casimir Beyaz Leszek III. Władysław Spindleshanks Władysław Odonic IV. Mieszko I. Konrad I. Henry II. Henry V. Bolesław Kara Leszek IV. Henryk II. Przemysł

Přemyslid hanedanı	II. Wenceslaus III. Wenceslaus

Piast Hanedanı	I. Władysław III. Casimir

Capet-Anjou hanedanı	I. Louis Jadwiga

Jagiellonian hanedanı	II. Władysław Jagiełło III. Władysław IV. Casimir I. John Albert Alexander I. Zygmunt II. Zygmunt August

Sejm ile seçilen	III. Henry Anna Jagiellon Stephen Báthory III. Zygmunt Waza IV. Władysław Waza II. Jan Kazimierz Waza Michał Korybut Wiśniowiecki III. John Sobieski II. August Stanisław Leszczyński III. August Stanisław August Poniatowski

Romanov hanedanı	I. Aleksandr I. Nikolay

This article is issued from Vikipedi - version of the 11/18/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.