Isoroku Yamamoto

Isoroku Yamamoto
Filo Amirali Isoroku Yamamoto
Doğum	4 Nisan 1884 Nagaoka, Niigata, Japonya
Ölüm	18 Nisan 1943 (59 yaşında) Bougainville, Solomon Adaları †
Bağlılığı	Japonya
Hizmet dalı	Japon İmparatorluk Donanması
Hizmet yılları	1901-1943
Rütbesi	Deniz Mareşali
Komuta ettiği	Japon İmparatorluk Birleşik Donanması
Savaşları/Çatışmaları	Rus-Japon Savaşı II. Dünya Savaşı

Isoroku Yamamoto (山本 五十六, Yamamoto Isoroku) (d. 4 Nisan 1884 – ö. 18 Nisan 1943), II. Dünya Savaşının ilk dört yılı boyunca Japon İmparatorluk Deniz Kuvvetleri'nin Birleşik Filosu'nun başkomutanı. Japon İmparatorluk Donanması Akedemisi, Birleşik Devletler Donanma Savaş Koleji ve Harvard Üniversitesi'nde (1919-1921) okudu.

Niigata ili Nagaoka kasabasında Sadakichi Takano'nun 6. erkek çocuğu olarak dünyaya geldi. Doğduğunda babası 56 yaşındaydı ve babası bundan gururlanıp kendisine 56 anlamına gelen "Isoroku" adını verdi.

İlk ve orta öğretimini Nagaoka Şehri Sakanoue Mekteb-i İptidai (長岡町立阪之上尋常小学校 / Nagaoka Chō-Ritsu Sakanoue Jinjō-Shōgakkō) ve Niigata İli Nagaoka Mekteb-i İdadisi'nde tamamladı.

Yamamoto Japon İmparatorluk Donanmasının en efsanevi, donanma stratejisti ve taktikçisi olarak en etkili ismi olarak düşünülür ve Japonya'da çok büyük saygı görmektedir. Daha az derecede olarak, taktiksel cesareti ve adamlarının savaş suçu işlemesine engel olması nedeniyle Birleşik Devletler'de de saygı görmektedir. Solomon Adalarına yaptığı bir gözlem turunda Amerikan uçaklarının hava konvoyuna yaptığı bir pusuda ölmüştür. Bu pusu ilk defa bir savaşta bir komutanı doğrudan hedef alan operasyon olmuştur. Ölümü bir ay boyunca gizli tutulup açıklanmamıştır. İmparatorluk donanmasında büyük destek görmüş ve birçok değişiklik ile yeniden düzenlemenin öncüsü olmuştur.

Askeri geçmişi

• 1904 yılında Deniz Harp Okulu'ndan mezun oldu. Bu sırada Rus-Japon Savaşı patlak verdi. Japon Deniz Muharebesinde Teğmen Adayı olarak görev aldığı zırhlı kruvazör Nişşin'de sol işaret ve orta parmağını kaybetti.
• 1905 yılında Teğmenliğe yükseldi.
• 1907 yılında Üsteğmenliğe yükseldi.
• 1909 yılında Yüzbaşılığa yükseldi.
• 1910 yılında Deniz Harp Akademisine girdi ve 2. sınıf Deniz Harp Akademi öğrencisi oldu.
• 1915 yılında Binbaşılığa yükseldi.
• 1919 yılında Amerika'da görevliyken Harvard Üniversitesi'nde ders aldı. Yarbaylığa yükseldi.
• 1923 yılında Albaylığa yükseldi.
• 1924 yılında Deniz Kuvvetleri Kasumigaura Uçak Birlikleri Komutan Yardımcılığına atandı.
• 1925 yılında Washington Deniz Ataşeliğine atandı.
• 1928 yılında önce 2. sınıf Kruvazör 'Isuzu', sonra Uçak Gemisi 'Akagi'nin komutanlıklarına atandı.
• 1929 yılında Londra Silah Sınırlama Konferansında Deniz Kuvvetleri'nden uzman heyeti olarak katıldı. Tümamiralliğe yükseldi.
• 1930 yılında Deniz Kuvvetleri Havacılık Genel Müdürlüğü Teknoloji Şubesi Müdürü oldu.
• 1933 yılında 1. Hava Donanması Komutanlığına atandı.
• 1934 yılında Londra Silah Sınırlama Konferansı ön müzakeresi için Deniz Kuvvetleri baştemsiliciliğine tayin edildi. Koramiralliğe yükseldi.
• 1935 yılında Deniz Kuvvetleri Havacılık Genel Müdürlüğüne atandı.
• 1936 yılında Deniz müsteşarlığına getirildi.
• 1939 yılında İmparatorun onayıyla Birleşik Filosu Genel Komutanlığına (aynı zamanda 1. Donanma Komutanı) atandı. "Amerika'nın düşmanı olmak demek bütün dünyanın düşman olmakla eşittir" diyerek Almanya ve İtalya ile Üçlü Askeri İttifak'ı kurmasına karşı çıktı.
• 1940 yılında Oramiralliğe yükseldi.
• 1941 yılında Pearl Harbor Baskını'na komuta etti.
• 1942 yılında Midway Deniz Muharebesi'ni kaybetti.
• 1943 yılında Cepheyi teftiş etmek amacıyla Ballale Adası'na giderken Bougainville Adası'nın üzerinde P-38 tipi avcı uçağı tarafından düşürülerek öldürüldü. Ölümü 1 aydan fazla gizli tutulduktan sonra 21 Mayıs'ta açıklandı. 5 Haziran'da Devlet Cenaze Töreni düzenlendi.

Notlar

• Doğduğunda babası 56 yaşındaydı. Bundan gururlanan babası, kendisine Japonca'da 56 manasına gelen Isoroku ismini verdi.
• 1905'de katıldığı bir çarpışmada, sol elinin iki parmağını kaybetmişti.
• First Air Fleet modeli donanma Yamamoto'nun tasarımıydı. Bu model halen Amerika tarafından başarıya uygulanmaktadır.
• Savaş tarihine düşmanın özel olarak hedef aldığı ilk asker olarak geçti.
• Tora! Tora! Tora! (1970) ve Pearl Harbor (2001) isimli filmlerde Yamamoto, Pearl Harbor saldırısının ardından "Korkarım uyuyan bir devi uyandırdık" cümlesini sarf ederken gösterilir. Gerçekte böyle bir şey dediğine dair bir delil yoktur.
• Nazi Almanyası'nın en yüksek askeri nişanı olan Meşe Yapraklı Şövalye Haçı'na layık görülen tek yabancı asker oldu.

Kaynakça