István Bocskay
István Bocskay | |
---|---|
Erdel Prensi | |
Hüküm süresi | 21 Şubat 1605 - 29 Aralık 1606 |
Önce gelen | Mózes Székely |
Sonra gelen | Zsigmond Rákóczi |
Doğum |
1557 Kolozsvár, Transilvanya |
Ölüm |
29 Aralık 1606 (49 yaşında) Kassa, Slovakya |
István Bocskay (Almanca Stephan Bocskai, d. 1557, Kolozsvár, Transilvanya - ö. 29 Aralık 1606, Kassa, Slovakya), Erdel (Transilvanya) Prensi. Osmanlılarla Habsburgların etki alanındaki Macaristan'ın ulusal çıkarlarını savunmuştur.
Báthory'lerin sarayında yetişen Bocskay, Erdel prensi Zsigmond Báthory'nin güvenini kazanarak, Osmanlı padişahı yerine, aynı zamanda Macaristan'ın Habsburg kralı olan Kutsal Roma-Germen imparatoruyla ittifak yapmasında önemli rol oynadı. Báthory'nin 1599'da tahttan çekilmesinden sonra mülkleri elinden alınınca, korunmak ve mülklerinin geri verilmesini sağlamak amacıyla Viyana'ya kaçtı. Ama II. Rudolf'un krallık yönetimindeki Macaristan'ı ortadan kaldırmaya ve Macar Protestanlarının dinsel özgürlüklerini ellerinden almaya yönelik girişimlerindne ötürü ondan uzaklaştı. Koyu bir Protestan olan Bocskay, Osmanlılardan yardım istedi ve Osmanlı ordularının Habsburg kuvvetlerini Erdel'den çıkarmasına yardımcı oldu. Ödül olarak Macar Parlamentosu'nca (Diet) Erdel prensi seçildi; I. Ahmed de prensliğini kabul ederek, ona İran'da yapılmış taşlarla süslü, görkemli bir taç gönderdi, tacı sadrazam Lala Mehmet Paşa taktı.
Bocskay kral unvanı almayı reddetmekle birlikte, Osmanlılarla girdiği ittifaktan ustaca yararlandı. Macaristan'ı kaybetme olasılığıyla yüz yüze gelen Rudolf, kardeşi Arşidük Matthias'ın da baskısıyla Bocskay'la görüşmelere başlayarak sonunda anlaşmaya vardı. Viyana Barışı (23 Haziran 1606) olarak bilinen bu antlaşmayla, Erdel'de ve krallık yönetimindeki Macaristan'da yaşayan Macarların bütün anayasal ve dinsel hakları ve ayrıcalıkları yeniden kabul edilerek güvence altına alındı. Bocskay Erdel prensi olarak tanındı ve Erdel halkının kendi prensini seçme hakkı onaylandı. Bocskay kısa bir süre sonra Osmanlılarla da Viyana Barışı'nın hükümlerini onaylayan Zitvatorok Antlaşması'nı imzaladı.[1]
1606'da beklenmedik biçimde öldü. Kendisini zehirlediği öne sürülen saray kâtibi Mihály Kátay, Bocskay'ın kızgın yandaşlarınca Kassa'nın (Slovakya'da Košice) pazar yerinde öldürüldü.
Kaynakça
Resmî unvanlar | ||
---|---|---|
Önce gelen Mózes Székely |
Erdel Prensi 1605-1606 |
Sonra gelen Zsigmond Rákóczi |