James Robertson

Kırım Savaşı sırasında Balıklava'de bir askeri kamp, "Robertson & Beato", 1855.

James Robertson (1813, Middlesex, İngiltere-1888, Japonya), İngiliz hakkâk ve fotoğrafçı.

1833-1840 arasında Londra Darphanesi'nde ressam olarak çalıştı. 1840'ta İstanbul'a geldi. Bu yıllarda ayar tashihi kararından sonra Darphane-i Amire'de yeni daireler inşasına başlanmış, diğer taraftan da Londra Darphanesi'nde kullanılmakta olan, zamanın en son sistem makineleri ve aletleri sipariş edilmişti. Ayrıca Londra Darphanesi'den makine mühendisi Mr. Mountain, terazi dirhem mühendisi Mr. Worren, sikke kalıpları ustabaşısı Mr. Tailor, makinist William, hakkâk ve modelci Mr. Robertson ve Paris Darphanesi çeşnicibaşı muavini kimyager Mösyö Maureau, Darphane-i Amire hizmetine alınarak, yenileme çalışmalarına başlanmış, makineler peyderpey geldikçe yerlerine yerleştirilip, son sistemde bir darphane oluşturularak, 1843 sonlarında para darbına hazır hale getirilmişti.

Osmanlı Darphane kayıtlarından, James Robertson'un daha sonra şef hakkâk olduğu anlaşılmaktadır. Darphane'deki görevi ve İstanbul'daki yaşamı, 1840'ta çizdiği ilk madalya ile başlayan Robertson, İstanbul'un pek çok fotoğrafını bu tarihten sonra çekmeye başladı. Wet collodion metodu ile yapılan bu fotoğraf çalışmalarında Felice Beato (1825-1903), Robertson'un asistanlığını yaptı. 1851'de ise, İstanbul'da birlikte, pek çok mimari belgesel fotoğraf çektiler. Fotoğraflar önceleri, Robertson adı ile, bu birlikte çalışma başladıktan sonra da Robertson & Beato veya Robertson & Beato Co. diye imzalandı. 1853'te Robertson'un 20 fotoğrafından oluşan Photographic Views of Constantinople albümü hazırlandı. Ayrıca Theophile Gautier'nin Londra'da 1854'te David Bogue tarafından basılan Constantinople of Today adlı kitabında da Robertson'un 8 fotoğrafından yapılan çizimler kullanıldı.

Osmanlı Devleti ile Rusya arasında 1853'te başlayan Kırım Savaşı'na, daha sonra Ruslara karşı Fransa ve 1854'te de Britanya katıldı. İngiltere, Kırım Savaşı'nın fotoğraflarını çekmesi için, Roger Fenton'u görevlendirdi. Fenton, üzerine "fotoğraf arabası" yazılmış karavanı ile, 1855'te 360'ın üzerinde fotoğraf çekti. Kısa ömürlü Collodion plakların hazırlanmasında büyük güçlüklerle karşılaştı. Fenton resim eğitiminden geçmiş biri olarak, bütün bu güçlükleri yenip, dünya fotoğrafçılığına ilk savaş fotoğraflarını armağan etti. Koleraya yakalanıp İngiltere'ye dönünce, Ağustos 1855'te James Robertson asistanı Felice Beato ile Kırım'a gitti. Burada Sivastopol, Malakof, Balaklava Limanı'nda 60'ın üzerinde fotoğraf çektiler. Robertson ve Beato bunun dışında 1854'te Atina, Malta; 1857'de Kudüs, Kahire, Filistin'in fotoğraflarını çektiler. Robertson, 1856'da Beato'nun kız kardeşi Maria Matilda ile evlendi. Beato ve Robertson 1857'de Uzakdoğu'ya gittiler. Robertson, Hindistan'dan İstanbul'a döndü. Beato ise Çin'e ve oradan da 1862'de Japonya'ya doğru yoluna devam etti.

Robertson'un Osmanlı Darphanesi için çizdiği son madalyanın tarihi 1876'dır. 1881'de İstanbul'dan ayrılarak Japonya'ya gitti ve orada öldü.

Kaynaklar

This article is issued from Vikipedi - version of the 4/25/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.