John Arbuthnot
John Arbuthnot (d. Nisan 1667, Inverbervie, Kincardie, İskoçya-ö. 27 Şubat 1735, Londra), matematikçi, hekim ve yazar. Yakın arkadaşları Jonathan Swift, Alexander Pope ve John Gay ile birlikte değersiz edebiyatı ve yanlış eğitimi gülünç düşürmeyi amaçlayan ünlü Scriblerus Kulübü'nün kurucularından biri olarak anılır.
1696'da St. Andrews'dan tıp diploması alan ve 1704'te Royal Society üyeliğine seçilen Arbuthnot, 1705'ten ölümüne değin Kraliçe Anne'in hekimlerinden biri olarak kaldı. Matematiğe ve başka bilimsel konulara ilişkin çalışmalarından çok, zekası ve yergileriyle ün kazandı. Arbuthnot'ın yergilerinin en önemlileri, İngilizler, Fransızlar, İspanyollar ve Hollandalıların 1713'te Utrecht Antlaşması'yla sonuçlanan siyasal manevralarını ele alan siyasal alegorilerden oluşur. İlki 1712'de basılan bu konudaki beş kitapçık, 1727'de The History of John Bull (John Bull'un öyküsü) başlığı altında toplandı. Sonraları, karikatür ve edebiyatta İngiltere'nin değişmez simgesi haline gelecek olan John Bull karakterini yaratan ve benimseten bu kitap, 1976'da A. W. Bower ve R. A. Erickson tarafından yeniden yayımlanmıştır.
Arbuthnot'ın önemli katkıda bulunduğu bir başka yergi de ilk kez Pope'un yapıtlarının 1741 basımında yer alan, ama büyük bölümü 1713-14'te Scriblerus Kulübü üyeleri tarafından yazılmış olan "Memoirs of Martinus Scriblerus"dur (Martinus Scriblerus'un Anıları). Kulübün öbür üyeleri Arbuthnot'ı, bilgiçliği gülünç düşürmeyi amaçlayan bu yapıtın başlıca yaratıcısı olarak kabul etmişlerdir. Edebiyat alanında üne önem vermeyen Arbuthnot'ın yergi konusundaki buluşlarının ve nükteli deyişlerinin çoğu, kendisinden daha ünlü edebiyatçı arkadaşları tarafından geliştirildiği için onlara mal edilmiştir.
Kaynaklar
- Bu maddenini yazılmasında Encyclopædia Britannica Fifteenth Edition'ndaki John Arbuthnot maddesinden yararlanılmıştır.