Kırım Tatar mutfağı
|
Kırım Tatar mutfağı, başta Kırım Özerk Cumhuriyeti olmak üzere farklı ülkelerde ve coğrafi bölgelerde yaşamakta olan Kırım Tatarlarının yemek kültürüdür.
Özellikleri
Kırım Tatarları çok zengin bir mutfak kültürüne sahiptir. Bu zenginlik, kendi özdeğerleri yanında tarihleri boyunca birçok kültürle iç içe yaşamış olmalarından kaynaklanmaktadır. Tarihleri boyunca tarım ve hayvancılıkla uğraşan Tatarların, yaşadıkları bölgenin özelliği olan hayvancılık ve yetiştirdikleri sebze ve meyveler (lahana, havuç, patates, domates, biber, patlıcan, üzüm, çilek, incir, elma, armut, şeftali, ceviz) ile başta şırbörek (çibörek) olmak üzere hamur işleri, temel besin kaynaklarıdır. "Tatar hamursuz doymaz" sözünün de işaret ettiği üzere hamur işine ağırlık verilmiştir.
Yaz aylarında kış için hazırladıkları yiyecekleri depoladıkları kilerlerine Azbar denir.
Günümüzde yok olmakta olan Kırım Tatarlarına özgü fırınlara ‘’peş’’ denir.
Bol tüketilen Türk kahvesine bazen soğuk olarak süt veya kaymak da eklenerek içilir.
Önem verilen günlere özel yemekler de yapılır. Doğumda köbete, hoşaf; düğün öncesinde karafilli yağlı kurabiye, torun sahibi erkekler sakal bıraktıklarında katlama, ölü evinde mayalı hamurla yapılan kıygaşa, bu özel günlerle yemeklerin eşleştirilmesini sağlamıştır.
Başlıca yemekler
Sebze yemeklerinde lahana, havuç ve patates yaygın tüketilir, acuka buna örnektir. Şavurma Türk tipine benzer bir dönerdir.
Hamur işleri
Şırbörek (çiğbörek, köbete, burma (kol böreği), üyken börek, saraylı kırma böreği, sarı burma, cantık (yantık), şagaraklı şoban kobete (bacalı kıymalı, patatesli börek), baklalı erişte, kaş kaş, çubar bakla, kıyık, mantı, samsa.
Çorbalar
Şurpa (havuç, soğan, patates ve büyük haşlama et), patatesli alişke, kaşıkbörek çorbası, kuzu sorpası (çorbası), oğmaç, kartoplu alişke, mercimekli lakşa, baklalı lakşa, ufak aş (Tatar aş) (mantı çorbası)
Tatlılar
Vişneli pirok, incir reçeli.[1][2][3]