Kızıl Ordu'nun Gürcistan'ı İşgali
Kızıl Ordu'nun Gürcistan'ı İşgali, bir diğer ismiyle Sovyet–Gürcü Savaşı[1] ya da Sovyetlerin Gürcistan'ı İşgali[2] (15 Şubat – 17 Mart 1921), Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti'ne bağlı Kızıl Ordu'nun Gürcistan Demokratik Cumhuriyeti'nin Menşevik bölgesi hükümetini çökertme ve yerine Bolşevik rejimi hakim bir ülke yaratma amacıyla yaptığı askeri harekattır.
İşgalden önce
Beyaz Ordu'nun Bolşevik İhtilali ile yok olmasıyla Kafkasya'da bir istikrarsızlık oluştu. Kafkasya'da 3 etnik millet olan: Gürcü, Azeri ve Ermeniler bağımsızlıklarını ilan etti. Lenin'in Sovyetleşme planın ilk hedefi Kafkasya idi. Dolayısıyla ilk hedef Gürcistan Demokratik Cumhuriyeti idi. Kızıl Ordu bu iş için 50.000 adam ayırdı.
İşgal
İşgali yöneten Anatoli Gekker 11. Rus Ordusu ile ilk önce Tiflis Operasyonu düzenleyerek Khrami Nehri'ni geçti ve kısa sürede Gürcü kuvvetlerini yenilgiye uğrattı. Sonra Kutaisi Operasyonu düzenledi. İtilaf Devletleri'ni yardımı engellemek için Ruslar Karadeniz'deki tüm Gürcü limanlarını ele geçirdi. Ayrıca Ruslar Abhazlara Rus ordusuna katılmak karşılığında Abhazlara bir Abhaz Oblastı kurulacağına dair bir teklif sunmuşlardı. Abhazlar bu teklifi kabul ettiler.
İşgalde Türkler
Bu sıralarda Türkler bağımsızlık mücadelesi veriyorlardı. Moskova Antlaşması ile Türk-Sovyet ilişkisi olumlu yolda ilerlemiş. Ruslar Türkleri tanıyor, elçi göndermelerini istiyor, silah ve cephane dağıtıyordu. İşgalde Ruslar Türklerin katkısını istiyordu. Bu teklifi Ruslar Ali Fuat Paşa'ya ulaştırdı. Ali Fuat Paşa bu teklifi Ankara'ya ulaştırdı, Mustafa Kemal Paşa onayladı ve Kazım Karabekir komutasındaki 3. Ordu bu iş için görevlendirdi. Artvin'den kalkan Türk ordusu Batum'daki tüm Gürcü kuvvetlerini yendi. Batum ve dolaylarını ele geçirdi.
Güçler
- 50.000 Sovyet - 5.500 öldü veya yaralı
- 20.000 Türk (Sovyetler adına) - Kayıp sayısı bilinmiyor
- 35.000 Gürcü - 7.000 ölü veya yaralı
Komutanlar
- Anatoli Gekker (Sovyet)
- Mikhail Velikanov (Sovyet)
- Grigoriy Ordzhonikidze (Sovyet)
- Kazım Karabekir (Sovyetler adına görev yapan Türk)
- Giorgi Kvinitadze (Gürcü)
- Giorgi Mazniashvili (Gürcü)
- Valiko Jugheli (Gürcü)
Sonuç
Sonuç olarak Gürcistan yenilgi üstüne yenilgi almasından dolayı artık pes etmek zorunda kalmıştır. Sovyetler Gürcistan'ı kendine bağlayıp Türklerle daha sıcak ilişkiler kurmuşlardır.
Kaynakça
- ↑ (Rusça) "Советско-грузинская война 1921 г. (Soviet-Georgian war of 1921)". Хронос ("Hronos"). 12 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20140412233440/http://www.hrono.ru:80/sobyt/1921gruz.html. Erişim tarihi: 2006-11-02.
- ↑ Debo, R. (1992). Survival and Consolidation: The Foreign Policy of Soviet Russia, 1918-1921, pp. 182, 361-364. McGill-Queen's Press. ISBN 0-7735-0828-7