Kadınlar Halk Fırkası
Kadınlar Halk Fırkası | |
---|---|
Kurucu | Nezihe Muhiddin |
Kuruluş tarihi | 1923 |
Ardılı | Türk Kadınlar Birliği (dernek) |
Gazete(leri) | Türk Kadın Yolu |
İdeoloji |
Kadın hakları Feminizm |
|
Kadınlar Halk Fırkası (KHF), Cumhuriyet Halk Fırkası'ndan önce Nezihe Muhiddin öncülüğünde kurulan Türkiye’deki ilk siyasal parti girişimi.
Hakkında
1923 yılında henüz cumhuriyetin ilan edilmediği dönemde Nezihe Muhiddin ve on üç kadın arkadaşı, kadın hakları için bir kadın komitesi toplamaya karar vermişlerdir.[1] Hazırlıkları Nezihe Muhiddin'in evinde süren komitenin ilk toplantısı, 15 Haziran 1923'te Darülfünun Konferans Salonu'nda gerçekleşti. Toplantıda "Kadınlar Halk Fırkası" adıyla siyasi bir parti kurma kararı alındı. Partinin programı o dönemki basında yer aldı. Nezihe Hanım'ın kuruluşuna önderlik ettiği parti, henüz Cumhuriyet Halk Fırkası bile kurulmadan kuruluş çalışmalarını tamamlayıp kuruluş dilekçesini vererek cumhuriyet tarihinin ilk siyasal partisi oldu. Fakat kuruluş dilekçesine sekiz ay sonra ret yanıtı gelmiş, “1909 tarihli seçim kanuna göre kadınların siyasi temsilinin mümkün olmadığı” gerekçesiyle parti kuruluşu için valilik tarafından faaliyet izni verilmemiştir. Bunun üzerine Kadınlar Halk Fırkası, Türk Kadınlar Birliği adında bir derneğe dönüşmüştür.
Türk Kadınlar Birliği
Amacı "Kadınlığı düşünsel ve sosyal alanlarda yükselterek modern ve olgun bir düzeye eriştirmek" olan[2] Türk kadınlar Birliği'nin başkanlığını Nezihe Muhiddin üstlenmiştir. Ardından 1924'te kendi imkanlarıyla “Türk Kadın Yolu” dergisini kurmuş, ve 18 sayı çıkarmıştır. Dergi genel olarak kadınların siyasal taleplerinin duyurulmasını kapsayan içeriği ile için yayın yapmıştır.
1925 yılında henüz kadınların siyasal haklarının tanınmamış olmasına rağmen Türk Kadınlar Birliği tarafından Nezihe Muhiddin, Halide Edip ile birlikte milletvekilliği için aday gösterilmiştir. Amaç, seçimler sırasında konuyu gündeme getirerek kamuoyunu ve Türkiye Büyük Millet Meclisi’ni kadınlara oy verme hakkı için etkilemekti.[3] Fakat adaylıkları Cumhuriyet Halk Fırkası tarafından reddedildi.[4] Bazı kaynaklara göre o sırada devam eden Şeyh Said İsyanı kadınların siyasi taleplerine kulak tıkamak için yeni bir bahane olmuştur.[5]
Kaynakça
- ↑ http://www.turkiyegazetesi.com.tr/yildiray-ogur/578883.aspx
- ↑ http://sbe.balikesir.edu.tr/dergi/makaleler/reddedildi/5/SOS119.doc
- ↑ http://www.obarsiv.com/pdf/YaprakZihnioglu_NB.pdf
- ↑ http://kizilcik.org/index.php?option=com_content&view=article&id=730:nezihe-muhiddin&catid=90&Itemid=158
- ↑ http://arsiv.taraf.com.tr/yazilar/ayse-hur/kadinlar-mebus-olmak-istiyor/356/