Camera obscura
Kamera Obscura (Latince; Camera:kubbeli hazne/oda, Obscura:karanlık, karanlık oda) çevresindekilerin resmini ekrana yansıtan optik (ışık) bir alettir. Çizim ve eğlence amacıyla kullanılır ayrıca fotoğraf ve kameranın icadına yol açan buluşlardan biridir. Cihaz bir kutu veya oda ve onun bir yüzüne açılmış delikten oluşur. Dışarıdan gelen ışık delikten geçerek içerisinde ki yüzeye düşer ve yansıdığı kaynağın perspektifini ve renklerini koruyarak ters dönmüş (180 derece, baş aşağı) görüntüsünü oluşturur. Resim bir kağıt üzerine düşürülerek yüksek kesinlikli çizimler elde edilmesini sağlar. En büyük kamera obscura Aberystwyth, Galler'de bulunan Constitution Hill'dedir.[1]
Aynalar kullanılarak, 18.yy'daki baş aşağı versiyonunda olduğu gibi resmi düz bir şekilde kutunun bir yüzeyine yansıtmak mümkündür. Daha portatif bir başka versiyonunda (çeşidinde) ise açılı aynalar yerleştirilmiş bir kutudan oluşur ve cam üst bölmeye yerleştirilmiş kopya kağıdına resmi dik olarak düşürür.
İğne deliği küçüldükçe resim kesinleşirken görüntü daha karanlık olarak kağıda düşer. Fakat fazla küçük delikle kırınımdan dolayı keskinlik kötüleşir. Bazı pratik kamera obscuralar iğne deliği yerine lens kullanır. Çünkü bu daha geniş diyaframa izin verir, k, bu da odağı koruyarak daha parlak ve kullanışlı resim oluşmasını sağlar.
Tarihçe
İğne deliği (pinhole) kamera veya kamera obscuranın altında yatan prensiplere (ilkelerine) dair, günümüze kadar ulaşabilmiş ilk ifade, Çinli düşünür ve Mohizm'in kurucu Mozi'ye (M.Ö. 470-390) aittir. Mozi, ışık doğrusal çizgiler halinde yayıldığı için kamera obscurada oluşan görüntünün baş aşağı olacağını doğru şekilde ileri sürmüştür. Onun öğrencileri bu fikirle optiğin bazı kuramlarını geliştirmişlerdir.[2]
Yunan filozof Aristo (M.Ö. 384-322) iğne deliği (pinhole) kameranın optik ilkelerini anlamıştır.[3] Aristo parçalı güneş tutulmasının hilal şeklinde ki görüntüsünün kevgir deliklerinden ve çınar ağacı yapraklarının aralarında ki boşluktan geçerek yere düşüşünü incelemiştir. M.Ö. 4.yy'da, Aristo notlarında şöyle der: "bir ağacın yaprakları arasındaki aralıklardan, kevgir deliklerinden, hasırda ki aralıklardan ve hatta parmak aralıklarından süzülen güneş ışığı yerde dairesel parçacıklar oluşturur." Öklit'in optiği (yaklaşık M.Ö. 300) kamera obscurayı ışığın düz çizgiler halinde yayılmasının gösterimi olarak varsayar[4] 4.yy'da İskenderiye'de yaşamış olan bilgin Theon, iğne deliğinden geçen mum ışığının, tam olarak delik ve mumun ortasından çizilen düz çizgiye karşılık gelecek şekilde ekranda aydınlık bir nokta yarattığını gözlemlemiştir.
6.yy'da Bizans Yunanı matematikçi ve mimar Tralles'li Anthemius (Aya Sofya'nın tasarımıyla ünlüdür), deneylerinde bir tür kamera obscura kullanmıştır.[5] 9. yy'da, Al-Kindi (Alkindus) göstermiştir ki "alevin sağ tarafından çıkan ve bir aralıktan geçen ışık, ekranın sol tarafına düşerken, alevin solundan çıkan ışık, ekranın sağ tarafına düşmektedir."
Alhazen (Ibn al-Haytham), ilk açık tanımlamayı ve erken analizini yapmış, kamera obscura ve iğne deliği kamerayı icat etmiştir.[6][7] DAha önce Mozi, Al-Kindi Theon ve Aristo iğne deliğinden geçen tek bir ışık hüzmesinin etkilerini açıklarken, hiçbiri ekrana yansıyanın aslında deliğin arkasında ki görüntü olduğunu ileri sürmemiştir. Alhazen bunu ilk defa geniş bir alanda konumlandırdığı birkaç ışık kaynağıyla yaptığı deneylerle göstermiştir. Sonuçta, o dışarıda ki tüm objeleri (nesneleri) içerideki perdeye yansıtmayı başaran ilk kişi olmuştur.
Song Hanedanından Çinli bilim adamı Shen Kuo (1031-1095), kamera obscura ile deneyler yaparak, bunları 1088 yılında yayınladığı "Rüya Havuzu Makaleleri (Dream Pool Essays)" kitabında bunu geometrik ve sayısal değerlere bağlayan ilk kişidir.[7] Fakat Shen Kuo, üstü kapalı bir şekilde M.S. 840'da Duan Chengshi tarafından yazılan "Youyang'dan Çeşitli Parçalar (Miscellanous Morsels from Youyang)" kitabı ima etmiştir. Bu olaylar Tang Hanedanı (618-907) zamanında gerçekleşmiştir ve Shen Kuo sahil kenarındaki bir pagoda (uzakdoğu tapınağı) kulesini resmetmiştir. Aslında Shen Kuo bu tip bir aletler deney yapan ilk kişi olduğunu konusunda bir iddiada bulunmamıştır. Shen'in Cheng'in kitabında yazdığı üzere denizin etkisinden dolayı pagodanın görüntüsü ter oluşmuştur. Fakat bu tamamıyla yanlış bir ifadedir. Şüphesiz, küçük bir delikten geçen ışık sonucu oluşacak görüntü ters olacaktır.
13.yy'da İngiltere'de, Roger Bacon kamera obscuranın güneş tutulmalarını izlemek için güvenli bir yol olduğunu tanımladı[8] 13.yy'ın sonlarında ise Arnaldus de Villa Nova kamera obscura kullanarak eğlence amaçlı yapılan canlı performansların görüntülerini aldı.[9][10] 15.yy'da Leonardo da Vinci (1452-1519) "Atlantik El Yazması (Codex Atlanticus)" adlı eserinde kamera obscurayı ve çalışma ilkelerini tanımlamıştır.Johann Zahn, 1685 yılında yayınladığı " İki Işıklı Yapay Göz veya Teleskop (Oculus Artificialis Teledioptricus Sive Telescopium)" adlı kitabında kamera obscura ve büyülü fener hakkında birçok çizim, diyagram ve illüstrasyona yer vermiştir.
Giambattista della Porta, mükemmel bir kamera obscuraya sahip olduğunu belirtmiştir.[11] 1558-1589 yılları arasında çıkardığı "Doğal Büyü (Magia Naturalis)" adlı eserinde, kamera obscuranın son versiyonlarında konveks (dışbükey-tümsek) mercek olduğunu belirtmiştir. Kendisi kamera merceğini ve insan gözünü karşılaştırdığında, ışığın resimleri insan gözüne nasıl ulaştırdığı konusunda kolayca anlaşılabilir örnekler bulmuştur.
17.yy'da, Johannes Vermeer gibi Hollandalı ustalar dikkatlerini detaylara vermişlerdir. Oldukça kullanışlı ve gelişmiş kameralar yaptıklarına dair söylentiler bulunmaktadır.
Kamera Obscura terimi ilk olarak Alman astronom Johannes Kepler tarafından 1604 yılında kullanılmıştır.[12] İngiliz fizikçe ve yazar Sir Thomas Browne 1658 yılında çıkardığı, optik ve kamera obscura ile ilgili "Cyrus'un Bahçesi (The Garden of Cyrus)" adlı söylevinde görme olayı ile ilgili birçok bilgiye yer vermektedir.
Kamera Obscuranın ilk modelleri oldukça büyüktü. Çünkü ilk modellerde tamamıyla karanlık bir oda veya çadır kullanılmaktaydı. Johannes Kepler'de böyle bir büyük kamera obscura kullanmaktaydı. 18.yy'dan itibaren Robert Boyle ve Robert Hooke tarafından yapılan geliştirmeler neticesinde daha küçük ve taşınabilir boyuttaki kamera obscuralar da ulaşılabilir oldu. Bu kameralar dönemin varlıklı insanları tarafından seyahatlerinde oldukça fazla kullanılmaktaydı. Sadece amatör amaçlar için değil, profesyonel amaçlar için de bu kameralar kullanılabilmekteydi. Paul Sandby, Canaletto ve Joshua Reynolds gibi profesyonel fotoğrafçıların kamera obscuraları şu an Londra Bilim Müzesi'nde ( Science Museum, London) sergilenmektedir.
Görseller
- University of North Carolina, Chapel Hill'de bulunan oda büyüklüğünde bir kamera obscura.
- Foredown Tower, Portslade İngiltere'de bulunan bir kamera obscura
- Mark Ellis tarafından yapılmış bir kamera obscura Saranac Gölü, NY.
- 19.yy'da bir sanatçı kamera obscura kullanarak taslak çıkartıyorken
- Modern bir Kamera obscura
- İç mekanda kullanılan günümüz kamera obscurası
Ayrıca Bakınız
Kaynakça
- Özel
- ↑ http://www.cardiganshirecoastandcountry.com/cliff-railway-camera-obscura-aberystwyth.php Cliff Railway and Camera Obscura, Aberystwyth
- ↑ Needham 1986, 82.
- ↑ Aristotle, Problems, Book XV
- ↑ The Camera Obscura : Aristotle to Zahn
- ↑ Kelley, Milone & Aveni 2005:
"The first clear description of the device appears in the Book of Optics of Alhazen."
- ↑ Wade & Finger 2001:
"The principles of the camera obscura first began to be correctly analysed in the eleventh century, when they were outlined by Ibn al-Haytham."
- 1 2 Needham 1986, 98.
- ↑ BBC - The Camera Obscura
- ↑ Burns, Paul. "The History of the Discovery of Cinematography". 18 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20150618041403/http://precinemahistory.net:80/900.htm. Erişim tarihi: 1/4/2014.
- ↑ Smith, Roger. "A Look Into Camera Obscuras". 29 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20141029030133/http://www.camera-obscura.org.uk/Camera_Obscura/Timeline.html. Erişim tarihi: 1/4/2014.
- ↑ Algarotti, Francesco (1764). Presso Marco Coltellini, Livorno. ed. Saggio sopra la pittura. s. 59–63. http://books.google.com/books?id=SNY9AAAAcAAJ&printsec=frontcover&source=gbs_ge_summary_r&cad=0#v=onepage&q&f=false.
- ↑ History of Photography and the Camera - Part 1: The first photographs
- Genel
- Crombie, Alistair Cameron (1990), Science, optics, and music in medieval and early modern thought, Continuum International Publishing Group, ss. 205, ISBN 978-0-907628-79-8, http://books.google.com/books?id=zWrH7h9jNgUC, erişim tarihi: 22 August 2010
- Kelley, David H.; Milone, E. F.; Aveni, A. F. (2005), [[[Google Kitaplar]]'da Camera obscura Exploring Ancient Skies: An Encyclopedic Survey of Archaeoastronomy], Birkhäuser, ISBN 0-387-95310-8, OCLC 213887290, Google Kitaplar'da Camera obscura
- Hill, Donald R. (1993), "Islamic Science and Engineering", Edinburgh University Press, page 70.
- Lindberg, D.C. (1976), "Theories of Vision from Al Kindi to Kepler", The University of Chicago Press, Chicago and London.
- Nazeef, Mustapha (1940), "Ibn Al-Haitham As a Naturalist Scientist", (Arapça), published proceedings of the Memorial Gathering of Al-Hacan Ibn Al-Haitham, 21 December 1939, Egypt Printing.
- Needham, Joseph (1986). Science and Civilization in China: Volume 4, Physics and Physical Technology, Part 1, Physics. Taipei: Caves Books Ltd.
- Omar, S.B. (1977). "Ibn al-Haitham's Optics", Bibliotheca Islamica, Chicago.
- Wade, Nicholas J.; Finger, Stanley (2001), "The eye as an optical instrument: from camera obscura to Helmholtz's perspective", Perception 30 (10): 1157–1177, DOI:10.1068/p3210, PMID 11721819
Dış bağlantılar
- Wikimedia Commons'ta Camera obscura ile ilgili çoklu ortam kategorisi bulunur.
- Timeline - The Camera Obscura in History The Camera Obscura Journal. Sfumato Press One error on page. Nicéphore Niépce did not use a pinhole camera in 1827 - he used a camera obscura with a lens.
- An Appreciation of the Camera Obscura
- The Camera Obscura in San Francisco – the Giant Camera of San Francisco at Ocean Beach, added to the National Register of Historic Places in 2001
- Camera Obscura and World of Illusions, Edinburgh
- Dumfries Museum & Camera Obscura, Dumfries, Scotland
- Vermeer and the Camera Obscura by Philip Steadman
- Paleo-camera – the camera obscura and the origins of art
- List of all known Camera Obscura
- Willett's Amazing Camera obscura, hire and creation
- Camera Obscura and Outlook Tower, Edinburgh, Scotland
- Cameraobscuras.com George T Keene builds custom camera obscuras like the Griffith Observatory CO in Los Angeles.
- Camera obscura in Trondheim, Norway, built by students of architecture and engineering from Norwegian University of Science and Technology (NTNU)