Karataş, Amasya
| Karataş | |
| — Köy — | |
 |
|
| Ülke |  Türkiye |
|---|---|
| İl | Amasya |
| İlçe | Merkez |
| Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
| Nüfus (2000) | |
| - Toplam | 275 |
| Zaman dilimi | UDAZD (+3) |
| İl alan kodu | 0358 |
| İl plaka kodu | 05 |
| Posta kodu | 05000 |
| İnternet sitesi: | |
Karataş, Amasya ilinin Merkez ilçesine bağlı bir köydür.
Kültür
Köyün ilk kuruluşu hakkında kesin bir bilgi olmasa da;Yaşlılarımızdan dinlediğimize göre Köyümüz Ovada şimdiki Ezine ile Heniske köyleri arasında AGILCIK denen bölgede yerleşikmiş.Dolayısıyla köyümüzün ilk ismi de Agılcık'tır.Ancak Köyümüzün şimdiki yerleşim yerine taşınmasıyla ilgili iki rivayet bulunmaktadır.Bu rivayetlere göre;
1- Yavuz Sultan Selim ile Şah İsmail arasındaki Çaldıran Savaşından sonra Yavuz Selim'in Anadolunun tamamındaki Alevi/Bektaşi inancındaki insanlara zulmetmeye, Asimilasyon politikalarına başlamasıyla bu baskı ve zulüme dayanamayan diğer Alevi köyleri gibi bizim atalarımıznda mevcut yurtlarını terk ederek kendilerini daha güvende hissettikleri şimdiki yerleşim yerleri olan köyümüze (kaçmaları)gelmeleridir. 2- Agılcık'ta yaşayan atalarımızın başlıca geçim kaynaklarıi o zamanlar Hayvancılık ve tarım üzerinedir.Hayvanları otlatmak için dışarı salarlarmış. Başıboş hayvanlarıda sık sık şimdiki köyümüzün olduğu bölgelerden toplarlarmış.Mevcut Agılcık köyünde hayvanların yayılacagı mera ve otlaklar yetersiz olduğundan Köyden birkaç kavim hayvanlarını sık sık toladıkları şimdiki köyümüze göç etmeye karar vermişler.Dolayısıyla Agılcık köyünden Koca Ahmet,Karamehmet ve Mahmut aileleri ile birlikte şimdiki köyümüzün bulunduğu yere gelerek su kaynagına yakın olması nedeniyle Almapınarı denilen mevkii ye yerleşmişler.
Her ne kadar geliş tarihleri tarihleri yani köyümüzün kuruluş tarihi tam olarak bilinmese de o zamanki Amasya Beyliğine 1750'li yıllarda Köyümüzün adı "KARATAŞ" olarak kayıt girişi bulunmaktadır.Amasya İl Halk Kütüphanesinde bulunan bazı verilere göre o zamanki gezginlerin deyimine dayanılarak verilen bilgiler; şimdiki Karataş köyünde oturan birkaç kavimin sonradan geldikleri tahmin edilen, dag eteklerinde yaşayan, geçimi sadece hayvancılık olan, ekilebilecek arazilerin sadece köy civarında bulunan, Orman içinde Göçebe kavimler diye bahsi geçmektedir.
Köy, Alevi Bektaşi inancından olup muhtemelen de TÜRKMEN geçmişi nedeniyle buna has kültürel nitelikleri barındırmaktadır. Ancak daha çok Tokat yöresinin kültürü etkisindedir. Örf adet ve gelenekleri, düğünleri Tokat yöresine hastır.Bunu da o zamanki Amasya beyliği'nin sınırının şimdiki Tokat'a kadar uzanmasına bağlayabiliriz. Köy'de misafire karşı aşırı saygı sevgi vardır.Köyde herhangi bir haneye gelen misafir başta konuk evinin akrabaları olmak üzere herkes tarafından ziyaret edilir, evine davet edilip saygı gösterisinde bulunulur.Gelenek,görenek.örf ve adetleri Otantikliğini büyük ölçüde muhafaza etmektedir.İlkbahar'da köy kurbanı alınıp Ziyaret'e gidilir.Bunun amacı başta köy birliğini sağlamak olmak üzere Yağmur duası ve o yıl ki ürünün bereketli olması içindir.Son bahar'da veya kışın yine Birlik Kurbanı kesilir.Köy halkı tamamen toplanıp dargınlar,küskünler barıştırılır.Zaman zaman köylerin Tiyatrosu halinde bulunan kavgalar olur.Köy halkının dejarc olma şekli olan bu tür kavgaların genelde sebebi "sizin tavuk bizim bahçeye girdi,sizin inek bizim evin önünden geçti...vb" olur.Ancak küskünlükler fazla sürmez.Aracı görevini üstlenen köy büyükleri tarafları bir araya getirip barışmalarını temin eder.== Coğrafya == Amasya merkeze 58 km dir Köy engebeli araziye sahiptir. Köyün kuzeyinde Boğalı Yaylası vardır. Köylüler her sene mayısın 15 ile 20 arasında küçük ve büyükbaş hayvanlarını otlatmak için yaylaya göç eder .geridönüş 20 Eylül ile 30 Kasım arasında hava şartlarına göre değişir Yaylanın her tarafında bizim oralarda gürgen denilir asıl adı kayındır ve çam pelit ardıç ve alıç ağaçları vardır. Oksijen açısından eşsiz havaya sahiptir ve soğuk suları vardır.ilkbahar aylarında ekilmeyen kırsal arazıde Mantar ve 1001 çeşit çiçek yetişir.Komşu köyler; Böke, Ümük, Sarayözü ve Erenli.
Tarımsal faliyet olarak buğday, arpa, fiğ, şeker pancarı ekilir. Ayrıca meyvecilik yapılmaktadır.
Yükselti köyde 1.650, Boğalı yaylasında 1.950 metredir.
Kültür
TÜRKMEN kültür gelenek ve görenekleri yaşanmaktadır.
İklim
Köyün iklimi, Karadeniz iklimi etki alanı içerisindedir. ama ıc bolgelere gelındıkce ıklım karasallasır.Köy arazisi özellikle Yaylası yazın son derece güzel olmaktadır.Bir anda Karadeniz ikliminin özelliği olan dumanlarla kaplı yayla bir süre sonra dumanların kalkmasıyla birlikte olabildiğince yeşil bir görünüm sunmaktadır.Çok çeşitli ağaçlardan oluşan orman içerisinde akan suların tadına doyulmaz.Oksijen oranı hayli fazladır.
Nüfus
| Yıllara göre köy nüfus verileri | |
|---|---|
| 2007 | |
| 2000 | 275 |
| 1997 | 231 |
Köy her yıl göç vermektedir.Bu nedenle nüfus azalmaktadır.Köy hane sayısı önceleri 70 iken şimdi 35 hanedir.%50 gibi azalma görülürken son 15 yılda nufus da bu oranda azalmıştır.
Ekonomi
Köyün ekonomisi yakın zamana kadar orman ürünlerine dayalı olmasına rağmen, köyde son zamanlarda hayvancılık ve tarım gelişme göstermektedir.Hayvancılıkta büyükbaş hayvan besiciliği hızla gelişmektedir.Küçükbaş ve kümes hayvancılığının yanı sıra Arıcılık ta yapılmaktadır.Tarım da buğday,arpa,fiğ,Şeker Pancarı ve yer yer yeni faaliyet gösteren meyvacılık günden güne gelişmektedir.
Altyapı bilgileri
Köyde, ilköğretim okulu vardır ancak kullanılamamasının yanı sıra taşımalı eğitimden yararlanılmaktadır. Köyün hem içme suyu şebekesi hem kanalizasyon şebekesi vardır. PTT şubesi yoktur ancak PTT acentesi vardır. Sağlık ocağı ve sağlık evi yoktur. Köye ulaşımı sağlayan yol asfalt olup köyde elektrik ve sabit telefon vardır.