Karlheinz Stockhausen

Bu madde yazım ve noktalama yanlışları ya da anlatım bozuklukları içermektedir.
Yanlışları ve bozuklukları gidererek Vikipedi'ye katkıda bulunabilirsiniz. NOT: Gerekli değişiklikler yapılmadan bu şablon kaldırılmamalıdır.
Karlheinz Stockhausen

Karlheinz Stockhausen 2005'te Londra'da çekilmiş bir fotoğrafı
Doğum 5 Temmuz 1928(1928-07-05)
Mödrath, Almanya
Ölüm 5 Aralık 2007 (79 yaşında)
Kürten, Almanya
Meslek Besteci

Karlheinz Stockhausen (d. 22 Ağustos 1928, Modrath, Almanya - o. 5 Aralık 2007, Kurten, Almanya) Alman bir klasik müzik ve opera bestecisi. II. Dünya Savaşı'ndan sonra en önemli Alman klasik müzik bestecilerinin başında gelmektedir.[1] Bu dönemde klasik müzik için çok kere tartışmalı olarak birçok yenilikler getirmiştir.[2] "Serializm" akımına dahil olmakla beraber Stockhausen bu akımda yeni usuller (örneğin, "kontrol edilmiş olasılık") ortaya çıkartmıştır. Elektronik müzik bestelemenin birçok değişik şekillerini denemiştir. Hazırladığı en önemli besteleri basında "Licht (Işık)" adını verdiği haftanın her günü için hazırladığı 7 değişik operadan oluşan bir opera serisi ve "Klang" adını verdiği günün 24 saatine ithaf ettiği müzik gelmektedir.

Hayatı

Çocukluğu

Stockhausen 22 Ağustos 1928'de Köln şehri yakınlaraında bulunan Modrath kasabasında doğdu. Babası bir köyde öğretmendi. Annesi aklı dengesini kaybetmesi dolayısiyla 1933'de bir sanatoryoma yatırılmıştı ve büyük olasılıkla Nazi'lerin aklı dengeden yoksun olanların yaşamlarına son verme politikasına uygun olarak 1942'de orada hayatı sona ermiştir.[3][4]

Stockhausen II. Dünya Savaşı döneminde öğretmen olmak için eğitimine devam etti. Askere alınmıyacak kadar gençti ama 1944'de askeri hastanede sedye taşıyıcısı olarak çalışmak için askeri göreve çağrıldı. Babası askere alındı ve 1945'de Macaristan'da savaşta aldığı yaralar yüzünden oldu. Savaştan sonra bir yetim olarak Stockhausen bir çiftlikte çalışmaya başladı.

Eğitimi

1947'de klasik müzik eğitimine başladı. "Hochschüle für Musik Köln (Köln Konservatuvarı)"'ndan müzik öğretimi ve piyano dersleri aldı ve Köln Üniversitesi'nden müzikoloji, felsefe ve Almanca üzerinde üniversite diplomasi için derslerine başladı. Para kazanmak için barlarda ve klüplerde piyano çaldı ve bir sihirbaz gösterisi için piyano eşliği yapmaya başladı. Bu dönemde ciddi olarak bir yazarlık kariyerine girmeyi de düşündü.

Bu dönemde Almanya'nın önemli bestecilerinden çoğu her yaz Darmstadt'ta "Darmstädter Ferienkürse (Darmstadt Tatil Kursu)" adı verilen bir kursda buluşmaktaydılar ve Stockhausen bu kursa 1951 yazında devam etti. Burada modern müziğin bazı ünlüleri ile tanışdı; örneğin ünlü felsefeci ve müzik kritiği Theordor Adorno. Ayrıca Paris'de ünlü modern Fransız bestecileri (Olivier Messıaen ve Darıus Milhaud altında çalışmış olan Belçikalı besteci "Karel Goeyvaerts" ile tanıştı ve ondan etkilenerek Ocak 1952'de Paris'e gitti.[4] Paris'de Olivier Messıaen'in derslerini takip etti. Orada "müzik konkre" adını verdikleri janrda yenilikler yapmaya başlayan Pierre Boulez ile Pierre Schaeffer ile çalıştı. Vurmalı çalgılarain çıkardıkları değişik sesleri ele alan değişik deneysel kompozisyonlar hazırladı.

Mart 1953'de Paris'dten ayrıldı ve "Nordwestdeutscher Rundfunk (NWDR) (Kuzey Almanya Radyosu)"'nda Herbert Eimert'in yeni kyurduğu "Elektronik Müzik Stüdyosu"'da asistan oldu ve sonra 1955'de "Westdeutscher Rundfunk, (WDR) Batı Almanya Radyosu)" 'na geçti. 1962'de bu stüdyo direktörü oldu.

1954-1956 döneminde Bonn Üniversitesi'nde Werner Meyer-Eppler ile fonetik, akustik ve enformasyon teorisi üzerinde çalışmalar yaptı.

Evlilik ve aile hayatı

29 Aralık 1951'de Hamburg'da ilk evliliğini yaptı. Bu evliliğinde 4 çocuğu oldu. Bu evlilik sona erdikten sonra 2 Nisan 1967'de San Fransıco'da bir ressam ile ikinci evliğini yaptı. Bu evlilikten iki çocukları oldu. Bu çocuklardan dördü sonradan profesyonel müzisiyen oldular. Stockhausen bazı eserleri özellikle onlar için hazırladı.[4]

1961'de Köln'ün doğusunda bulunan Kurten koyun yakında bir arazi satın alıp burada kendi isteklerine göre Erich Schneider-Wessling adlı bir mimar tarafından tasarlanan bir ev yaptırdı. Bu evde 1965'den itibaren yaşamaya başladı.[4].

Besteciligi

Stockhausen 370 degisik eser hazirlamistir. Bu eserlerinde cok kere muzik geleneklerinden radikal olarak ayrilmaktadir. Eserlerine etki yapanlar arasinda Olivier Messiaen, Edgard Varèse ve Anton Webern gibi modern muzik bestecileri oldugu gibi eserleri sinema ve Piet Mondrian ve Paul Klee gibi resssmlar da bulunmaktadir.

Stockhausen muzik besteleri yapmaya muzik konservatuvar ehtimine girdketenn sonra ucunce yilda baslamistir. Hazirladigi ilk ogrencilik eserleri gununde yayimlanmamistir. Bu ogrencilik eserleri olan "Chöre für Doris", "Alto Ses ve Oda Orkestrasi Icin Uc Lieder", "Kapella Korosu Icin Koral" ve "Keman ve Piyano Icin Sonatin" 1971'de yayinlanmistir.[5]


Muzik teoriciligi


Ölümü

Stockhasauen 5 Aralık 2007'de Kurten,Almanya'daki aile evinde beklenmedik bir kalp krizi geçirdi ve vefat etti.

Müziği

Stoskahusen müzik öğrenciliği yaptığı sıralarda birkaç "on-iki ton" akımına uyan müziksel kompozisyon hazırlamıştır. Bu dönemde besteci Olivier Messiaen'dan çok etkilenmişti ve Kreuzspiel adlı kompozisyonunda Messiaen’dan etkiler açıkça görülür. Kontra-Punkte (1953) adlı kompozisyonuunda müzik önce 10 değişik çalgının seslendirdiği ufak kısımlarala başlar ve yavaş yavaş bu kısımlara birlirleriyle kaynaşır ve kompozısyon piyano üzerinde teksif edilme ile sona erer.

Stoskahusen 1953'den itibaren elektronik müzik üzerinde çok ciddi olarak çalışmalara başlamıştır. Elektronik müziğin geleceğin klasik müziğini sağlayacağına inanmıştı. Gesang der Junglinge adlı kompozisyonu "çok-trackli" bir eserdir ve önce 5 track kullanmakta idi (sonra 4 track kullanmıştır). Gruppen adlı eseri 3 orkestra ve 3 orkestra şefi için hazırlanmıştır. Orkestralar kendi orkestra şefleri idaresinde konser salonun değişik tarafında oturtulmakta ve değişik hızlarda değisik parçaları aynı zamanda çalmaları gerekmektedir. Klavierstuck Xİ adlı piyano kompoazisyonu "John Cage"'in eserlerine benzemekle beraber onadan hiç etki almadığı besteci tarafındna belirtilmiştir. Bu eser için müzik notalari çok büyük bir rulo kağıt üzerine yazılmıştır ve piyanistin hangi tarafından başlayıp, ne tarafina gideceğini ve müziği nasıl çalacağını hep kendisinin karar vermesi gerekir. Buna göre her değişik konserde aynı notalar kullanılarak değişik müzik calınmaktadır. Buna "şans eseri müzik" denebilirse de besteci tarafından bu eser "hareket eden müzik" olarak adlandırmıştır.

Ödüller, şerefler ve unvanlar

Seçilmiş eserleri

Referanslar

  1. ↑ Harvey, Jonathan (1975). "Stockhausen's 'Hymnen'". The Musical Times, C.116, no. 1590 (Ağustos): say. 70. (İngilizce)
  2. ↑ Hewett, İvan. (2007). "Karlheinz Stockhausen: Both a Rationalist and a Mystic, the Composer's İnfluence Stretched from Boulez to the Beatles" Guardian Ünlimited .
  3. ↑ Stockhausen annesinin sanatoryomda öldürücü zehir enjeksiyonu verilmesi ile öldürülmesini "Donnerstag aus Licht (Işık'da Perşembe Günü)" adlı operasının 1.Perde 2.sahnesinde "Mondeva" rolü ile dramatize etmiştir.
  4. 1 2 3 4 Kurtz, Michael (ıng. çev. Richard Toop) (1992), Stockhausen: A Biography, Londra: Faber and Faber. İŞBN 0-571-14323-7 say.213 (İngilizce)
  5. ↑ (Maconie 1990, 5 ve 11)

Dış bağlantılar


This article is issued from Vikipedi - version of the 12/27/2015. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.