Katyn Katliamı

Katliam anıtı
Lavrentiy Beria tarafından Josef Staline yazılan Polonyalı sivil ve subay esirlerin kurşuna dizilmesinin tavsiye edildiği 5 Mart 1940 tarihli rapor ve listenin orijinali

Katyn Katliamı, 1940 yılında SSCB tarafından yapılmış katliam. Sovyet lideri Josef Stalin'in emriyle yaklaşık 22.000 Polonyalı subay ve sivil bu katliam sırasında başlarına birer kurşun sıkılmak suretiyle infaz edilmiştir.[1] Katyn Ormanı Katliamı olarak da bilinir.

Katyn Olayı tarihi Rusya-Polonya düşmanlığına dayanmaktadır. Katolik Polonya ile Ortodoks Rusya'nın ezeli düşmanlığı asırlarca savaşlara sebep olmuş ve 20.yy'da da devam etmişti. Polonya'nın bağımsızlığı 1918 yılında Lenin tarafından kabul edilmişti. Ancak Polonya bağımsız olmakla yetinmemiş ve 1918 yılında Rusya'da çıkan iç savaştan istifade ederek toprak kazanma gayretine girişmişti. Kızıl Ordu Çar destekçisi Beyaz Ordu'yu, Beyaz Terör'ü ve işgalci ABD, Fransa ve İngiltere'yi yenmiş, ancak savaş Rusya'yı iyice yıpratmıştı. 1920 yılında Kızıl Ordu, ülkede kalan tek işgalci Polonya'nın hakim olduğu batı Belarus topraklarını kurtarmak için harekete geçmiş, ancak hem savaş yorgunluğu hem de Polonya'nın batıdan destek alması dolayısıyla yenik düşmüştü. Bunun üzerine Sovyetler Belarus'un batı topraklarını Polonya'ya bırakmak zorunda kalmıştı. Katyn Olayı'nın kökeninde bu olayın bulunduğu ve Stalin'in intikam amacıyla hareket ettiği belirtilmektedir.

1 Eylül 1939 tarihinde Almanlar Polonya Seferine başlamadan önce Ağustos ayında Sovyetler Birliği ile saldırmazlık paktı imzalamıştır. Molotov-Ribbentrop Paktı olarak bilinen bu anlaşmanın konularından biri de Polonya'nın geleceğidir. İkinci Dünya Savaşının başlaması ile 1 Eylül 1939'da Almanya batıdan, 17 Eylül'de ise Sovyetler Birliği doğudan Polonya'ya saldırıya geçmiştir. Bu şiddetli saldırılara daha fazla dayanamayan Polonya Ordusu teslim olmuş, ülke Ruslar ve Almanlar tarafından paylaşılmıştır.

Polonya'nın teslim oluşundan sonra SSCB, Polonyalı subayları esir kamplarında toplamıştır. 5 Mart 1940 tarihinde dönemin NKVD Şefi Lavrentiy Beria'nın Stalin'e gönderdiği bir raporda Polonyalı subayların oluşturduğu potansiyel tehlike yüzünden infaz edilmeleri gerektiği tavsiye ediliyordu.[2] Stalin, bu tavsiyeyi kabul ederek infaz emrini verdi ve çoğunluğu subaylardan oluşan Polonyalı esirler başta Katyn Ormanı olmak üzere Kalinin ve Kharkiv'de infaz edildi.

Ne var ki Alman-Sovyet ittifakı kısa sürdü ve 22 Haziran 1941'de Almanya'nın Sovyetler Birliğine saldırması ve hızla Rusya'nın içlerine ilerlemesi ile Almanlar 1943 yılında Katyn Ormanındaki toplu mezara ulaştı. Almanlar bu durum karşısında derhal propaganda ekiplerini, kameramanlarını, savaş muhabirlerini ve olaya tanıklık etmesi için orada bulunan herkesi Katyn Ormanına götürdü. Yapılan otopsiler sonucunda infaz edilen esirlerin hemen hepsi başlarının arkasına birer kurşun sıkılarak öldürülmüştür.[3][4]

Fakat savaştan sonra, Almanların yenilmesi ve Sovyetler Birliği'nin Polonya'da kukla hükumet kurmasının hemen ardından Polonya halkı arasında giderek yaygınlaşan katliam dedikoduları Sovyet liderlerini rahatsız etmiş, suçu, başta Yahudiler olmak üzere yaptığı katliamlarla ün salmış olan Hitler'in, dolayısıyla Almanların üzerine yıkmışlardır.

Stalin ve ondan sonra gelen Sovyet hükumetleri uzun yıllar boyunca bu katliamı reddetmeye devam etmiş, 1990 yılında ise Sovyet lideri Mihail Gorbaçov bu katliamı kabul etmiştir. Sovyetler Birliği'nin dağılmasının hemen ardından, 1992 yılında Rusya Devlet Başkanı Boris Yeltsin, Polonya Devlet Başkanı Lech Walesa'ya Stalin'in imzaladığı emrin orijinal belgelerini takdim etmiştir.[5]

Katliam hakkındaki kararnameler

İlgili filmler

Ayrıca bakınız

Sovyet savaş suçları

Kaynakça

  1. ↑ http://ipn.gov.pl/en/news/2006/decision-to-commence-investigation-into-katyn-massacre
  2. ↑ http://www.ipn.gov.pl/portal/en/2/77/Decision_to_commence_investigation_into_Katyn_Massacre.html
  3. ↑ http://books.google.com.tr/books?id=5GCFUqBRZ-QC&pg=PA171&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false
  4. ↑ http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/4102967.stm
  5. ↑ http://books.google.com.tr/books?id=SyimWfkx0-MC&pg=PA256&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false

Dış bağlantılar

Koordinatlar: 54°46′K 31°47′D / 54.767°K 31.783°D / 54.767; 31.783

This article is issued from Vikipedi - version of the 8/14/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.