Kaymakam
Kaymakam (Arapça), İlçebay (Türkçe), Türkiye Cumhuriyeti ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti yönetim sisteminde, ilçenin genel yönetiminden sorumlu olan, yönetimi ilçede aracısız temsil eden, ilçenin en büyük yönetimsel başı, kolluk yeri ve ilçedeki en yetkili devlet görevlisidir. Kaymakam sözcüğü, Arapçada "yerine" anlamına gelen kâim (قائم) sözcüğüyle "rütbe, mevki" anlamına gelen makâm (مقام) sözcüğünün birleşmesinden oluşur. Kâim-makâm, Osmanlı döneminde Padişahlık makamını temsil ederken, günümüzde ise Hükûmeti temsil eder. Türkiye'nin kuruluşundan 50'li yıllara kadar terimin Türkçesi olan İlçebay terimi kullanılmıştır.
Eğitim
Kaymakam olabilmek için Siyasal Bilgiler, Hukuk veya İktisadi ve İdari Bilimler Fakültelerinden birinden mezun olma şartı aranır. Kaymakamlar 3 yıl süren bir eğitimden sonra müşterek kararname ile atanırlar. Kaymakam Adaylığı eğitimi aşağıdaki süreçlerden oluşur:
| Staj | Süre |
|---|---|
| İl Merkez Stajı | 2 ay |
| Kaymakam Refikliği Stajı | 3 ay |
| Mülkiye Müfettişi Refakatinde Staj | 2 ay |
| Bakanlık Merkez Stajı (Dil Kursu) | 4 ay |
| Yurt Dışı Stajı | 12 ay |
| Kaymakam Vekilliği Stajı | 9 ay |
| Kaymakamlık Kursu | 4 ay |
| TOPLAM | 36 ay |
Adaylık
Kaymakam adaylığı, Mülki İdare Amirliği hizmet sınıfının ilk rütbesi olup Kaymakamlık Kursundan sonra başarılı olanların, Kaymakam olarak kura ile atandıkları sürece verilen isimdir. Eski adı maiyet memurluğudur. Kaymakamlık kursunu başarıyla tamamladıktan sonra müşterek kararname ile atanarak görev başına gelen kaymakamlar, valilere bağlı olarak çalışırlar. Görev yerleri atama yönetmeliklerindeki ilçe sınıflandırmasına göre değişir. Bu süreler 2 yıldan 5 yıla kadar çıkabilmektedir. Kaymakamlık bir meslek memuriyeti olup son Avrupa Birliği uyum yasaları çerçevesinde başka bir mesleğe mensup kişilerin vekâleten bile Kaymakamlık yapmalarına olanak sağlamaz.