Kosta Ketagurov

Konstantin (Kosta) Khetagkaty (Osetçe: Хетæгкаты Къоста; 15 Ekim 1859 — 1 Nisan 1906) şair, eğitmen, ressam, heykeltıraş aynı zamanda Oset toplumunun Milli Şairi ve Oset Edebiyatının kurucusu olarak tanımlanmaktadır. 1899 yılında yayınladığı “Iron fændyr” Osetçede yayınlanan ilk çocuk şiirleri kitabıdır. Rusçada de birçok eseri bulunan Kosta Kuzey Kafkasya’da ki birçok gazetede de çalışmıştır. Oset tarihinin etnografik oyuncasını 1894 yılında О́соба(Ósoba) eserinde kaleme almıştır.

Biyografi

Kosta, 15 Kasım 1859’da bir dağ kasabası olan Nar’da dünyaya gelmiştir. Annesi Mariya Gavrilovna Gubaeva, doğumdan kısa sonra ölmüş ve eğitimini Chendze Hetagurova üstlenmiştir. Babası Levan Khetagurov, Kosta 5 yaşındayken, ikinci kere evlenmiştir. Kosta üvey annesi “Хъызмыда”(H#yzmyda) için söylenecek hiçbir şey yok. “ O beni sevmedi, küçüklüğümde hep akrabalarıma kaçtım” der.

Nar okulunda okumaya başlayan Kosta, lise için Vladikavkaz’a göçtü. 1871’den 1881 yılına kadar Stavropol’da okuyan Kosta,Osetçede “Karı ve Koca” ile “Yeni yıl” şiirlerini ve Rusçada “İnanç” şiirlerini yazdı.

1881 yılının Ağustos ayında St. Petersburg Sanat Akademisine kabul edildi. Aldığı burslarla geçimini sürdüren Kosta eğitimine 1885’te son vererek Osetya’ya döndü. 1891 yılına kadar Vladikavkaz’da yaşayan Kosta’nın şiirleri 1888’ten itibaren Stavropol’da bulunan “Kuzey Kafkasya” gazetesinde yer aldı.

1891 Haziran’ında yazdığı “вольнолюбивый”(özgürlük-sevdası) Osetya dışında tanındı ve iki sene sonrasında Stavropol’a taşındı ve birçok eseri Kuzey Kafkasya gazetesinde yayımlandı.

Tüberküloz oldu ve iki kez ameliyat geçirdi. Buna rağmen yazmaya devam eden Kosta 29 Mayıs 1899’da sürgün yeri olan Herson’a(Bir Ukrayna şehri) ulaştı. Kötü duygular içinde bu havasız ve kirli şehirde sokaklarda, kabiliyetli insanlar yerine, tüccarlar ve satıcı kadınların olduğunu yazılarında belirtti.

Kosta Odessa’ya gitmeyi talep etse de, ülkeden ayrılmasından korkulduğu için Özü’ye(Ochakiv-Ukrayna) gitmesine izin verildi. Orda, bir balıkçı olan Osipa Danilova’nın evinde bir oda kiraladı. Özellikle klübenin camından bakdığı uzun ve geniş deniz manzarası ve gördüğü misafirperverlik onu mutlu etmişti. Kosta, Vladikavkaz’da şiirlerinin Osetçe olarak “Осетинская лира”( Osetinskaja lira) kitabında yayımlandığını burada öğrenir. Gördüğü diyarlardan çok etkilenip, .izimlerini getirmediği için çok üzülen Kosta önce Herson’a sonra da aldığı telegraf ile 1900 Martında Stavropol’a geri döndü ve Kuzey Kafkasya gazetesinde yazmaya devam etti.

1901’de rahatsızlanır. Hastalığı, son şiirleri olan “Плачущая скала”( Plachuwaja skala) ve “Хетаг”(Hetag)’ı yazmasına engel oldu. Vladikavkaz’a döndüğünde, hastalık onu yatağa bağladı ve 19 Mart 1906’da yaşamını yitirdi.

Kosta