Güzel ile Hayvan (film)

Güzel ile Hayvan [1][2]
La Belle et La Bête
"La Belle et La Bête" (Güzel ile Hayvan) filmin özgün sinema afişi
Yönetmen Jean Cocteau
Hikaye Jean Cocteau
Yapımcı André Paulvé
Senarist Jean Cocteau
Oyuncular Jean Marais
Josette Day
Müzik Georges Auric
Görüntü yönetmeni Henri Alekan
Kurgu Claude Ibéria
Stüdyo DisCina
Dağıtıcı DisCina
Janus Films(ABD video)
The Criterion Collection (DVD)
Cinsi Sinema filmi
Türü Dram, romantik fantezi
Renk Siyah-beyaz
Yapım yılı 1946
Çıkış tarih(ler)i Eylül 1946 Cannes Film Festivali
Süre 96 dakika
Ülke Fransa Fransa
Dil Fransızca
Diğer adları Beauty and the Beast (ABD)
Güzel ile Hayvan (Türkiye)
La Bella e la bestia (İtalya)
La Bella y la Bestia (İspanya)
Es war einmal - Die Schöne und die Bestie (Almanya)

Güzel ile Hayvan.[1][2] 1946 Fransa yapımı romantik fantezi filmidir. Özgün adı La Belle et La Bête olan film Anglosakson ülkelerinde Beauty and the Beast olarak adlandırılır. Türkiye'de zaman zaman Güzel ve Çirkin adı ile gösterime sunulduğu da olmuştur. Fransız romancı Jeanne-Marie Le Prince de Beaumont'un 1756'da yazmış olduğu çok bilinen ünlü masalından yola çıkarak Jean Cocteau'nun senaryosunu yazdığı ve yönettiği filmin başrollerinde Jean Marais ve Josette Day oynamışlardır. Cocteau'nün gedikli oyuncusu Marais bu filmde üç rolü birden oynuyor.

Bu film yönetmenin 1930'da yönettiği Bir Şairin Kanı'ndan (Le Sang d'un Poète) sonraki ikinci sinema filmidir. Filmin büyüleyici siyah beyaz görüntülerini Henri Alekan çekmiş, müziğini ise Georges Auric yapmıştır. Sinema eleştirmeni Roger Ebert'e göre Le Sang d'un Poète bir şair tarafından çekilmiş bir sanat filmiydi, oysa "La Belle et La Bête" bir sanatçı tarafından yapılmış şiirsel bir filmdir.[3]

Şair yönetmen Cocteau'nün en iyi filmlerinden biri, belki de başyapıtı olan bu film sinemadaki diğer "Güzel ile Hayvan" uyarlamaları arasında uyarlandığı esere en sadık olanıdır.[4] Oyuncuların olağanüstü performanslarının yanı sıra metaforlar ve Freudyen imgelerle dolu filmin şiirsel anlatım tarzı, makyaj, kostüm ve özel efektlerin mükemmelliği ve inandırıcılığı filmi unutulmaz yapan etmenler arasındadır.

İlk gösterimi Eylül 1946'da Cannes Film Festivali'nde yapılan film aynı yıl yine Fransa'da Louis Delluc ödülünü almıştı.

Özet

İflasın eşiğindeki tüccar (Marcel André) bir oğlu ve üç kızı ile bir köyde yaşamaktadır.Kızlardan kendini beğenmiş,bencil ve şirret olan Felicie ve Adelaide,üçüncü kız Belle (Josette Day) üzerinde tahakküm kurmuş ve onu adeta bir hizmetçi gibi kullanmaktadırlar.Bir gün ormanda yolunu kaybeden tüccar karşısına çıkan garip bir şatoya girer.Kızı Belle için bir gül kopardığı esnada şatonun sahibi çıkagelir.Şatonun sahibi sihirli güçlere sahip yarı hayvan yarı insan bir yaratıktır.Tüccar'a kızlarından birisini kendisine vermediği takdirde onu öldüreceğini söyler.Kızlarından Belle babasını kurtarabilmek için kendini feda eder ve şatoya gider.Burada yaratığı tanıdıkça,onun göründüğü kadar vahşi ve acımasız olmadığını keşfeder.

Oyuncu kadrosu

Aktör/Aktris Rolü
Jean Marais "Hayvan"/Prens/Avenant
Josette Day "Güzel"
Mila Parély Félicie
Nane Germon Adélaïde
Michel Auclair Ludovic
Marcel André "Güzel"in babası

Filmin analizi

Hep önce şair sonra yönetmen olduğunu söyleyen Cocteau, şiirde sözcüklerle yaptığı şeyi sinemada görüntülerle oynayarak yapıyordu. Cocteau bir zamanlar şöyle söylemişti: "Tarih sonunda yalanlara dönüşen gerçeklerden oluşur, efsane (mit) ise sonunda gerçeğe dönüşen yalanlardan ibarettir." Mitlere çok benzeyen peri masalları da görünüşte masum çocuk hikâyeleri gibi gözükse de içlerinde gizliden gizliye bir alt metin bir bilgelik barındırırlar, bağnazlar tarafından yüzyıllardır yasaklanmaya çalışılan Dünyanın gerçek tarihini şiirsel bir efsane şeklinde muhafaza ederler. Cocteau peri masallarının bu gizli gücünün farkındaydı. Cocteau, 18. yüzyılda yazılmış peri masalı "La Belle et La Bête" nin de sembollerle ve metaforlarla dolu bir mit olduğunu hemen anladı, bu hiç de basit bir çocuk hikâyesi değildi.

İlk metaforları filmde "Hayvan" 'ın yaşadığı büyülü şatoda görürüz. Bu ücra ve kasvetli şatonun görkemli salonları loş ve ıssızdır. Adeta şeytani bir mekandır, mumlar koridorlarda duvara monte edilmiş insan kolu şeklinde şamdanlar tarafından tutulmaktadırlar, şömine ateşi kendi kendine parlar söner, heykeller hareket eder, aynaların içinden geçilebilir vb. Ev sahibi de bir hayvan görünümünde olmasına rağmen giyim kuşamı ve davranışlarıyla bir aristokrat gibi hareket eder. Özellikle karşısındaki kadına davranışında bu asil tavrı daha da belirginleşir. Bütün bu özellikleriyle şeytanı simgeler. "Güzel" ise İsa'nın bir metaforudur. Kişisel güç ve servet peşinde koştukları için Katolikliği ve Protestanlığı temsil eden kızkardeşlerinin aksine saf ve sadık (babasına) kalabilmiştir. Cocteau filmlerinde ayna ötekini, zıtlığı, karşı tarafı temsil eder ve 'diğer' dünyaya, yeraltı dünyasına geçiş kapısı olarak kullanılır. Bu filmde ise büyülü ayna kişinin gerçek mizacını temsil etmektedir. "Güzel" aynaya baktığında ölmekte olan babasını görür, kendisini de aynada "Hayvan" ın görüntüsü şeklinde görür. Ayna kırılınca "Hayvan" zayıf düşer ve ölür.[5]

Freudyen imgelere gelince, Elektra kompleksiyle ilgili olarak "Pamuk Prenses", "Uyuyan Güzel", "Sinderella" vb gibi birçok peri masalında olduğu gibi "Güzel ile Hayvan" hikâyesinde de anne figürü ortada yoktur. Ana karakter ("Güzel") kendisine düşkün, hoşgörülü bir babayla yaşamaktadır, olmayan annenin rolünü üstlenmiştir, evi çekip çeviren ve babaya bakan odur. Hem babasının evinde hem de "Hayvan"ın şatosunda yumuşak başlı, itaatkar ve sabırlıdır. Başlangıçta "Hayvan"ın evlenme teklifini şiddetle reddeden "Güzel"in aslında için için, çirkin bile olsa güçlü, koruyucu bir erkek figürüne ihtiyacı olduğunu ve ondan etkilendiği ve gitgide ona tutulduğu kolayca anlaşılır. Bir analiste göre "Hayvan"ı ilk gördüğünde ona çirkin gelmesinin sebebi henüz babasına bağlı (Elektra kompleksi) olduğu için dünyevi ilişkilere hazır olmamasıdır. Ensest tabusuna sadık kalarak "Hayvan" ile cinsel ilişkiyi reddeder, ama ileriki zamanlarda Elektra kompleksinden kurtulacak ve "Hayvan"ı yakışıklı bir prens olarak görecektir.[6]

Filmin müziği

Filmin özgün müziğini Georges Auric bestelemişti. Ancak 1995 'te besteci Philip Glass bu film için, filmle tam senkronize bir opera bestelemişti [7]. Sunum şu şekilde olacaktı; Orkestra ve opera sanatçıları eseri yorumlarlarken arkalarındaki beyaz perdeye ses kuşağı kaldırılmış olan filmin projeksiyonu yapılacaktı. Piyasada mevcut olan aynı isimli Opera CD'sini de filmi izlerken aynı teknikle evlerde izlemek mümkündü (Ancak opera 2 CD'den oluştuğu için filmi bir ara duraklatmak gerekiyordu). Film ABD'de ikinci kez Criterion Collection tarafından DVD'ye basıldığında bu opera da ikinci bir ses kuşağı olarak DVD'ye eklenmiştir, yani istendiğinde filmi seyrederken ses kuşağını kapatıp filmle senkron olan opera'yı dinlemek de mümkün olmaktadır.

Philip Glass, Jean Cocteau'nün iki filmi için daha benzer çalışmalardan yapacaktır. Bu filmler Orphée (1950) ve Les Enfants terribles'dir (1950).[8]

Filmden bir sahne.

Film hakkında notlar

Diğer "Güzel ile Hayvan" filmleri

Yıl Film Yönetmen
1899 La Belle et la bête Gabrielle Suzanne (Yazan)
1908 La Belle et la bête Albert Capellani
1922 Beauty and the Beast Guy Newall
1946 La Belle et la bête Jean Cocteau
1976 Beauty and the Beast (TV Filmi) Fielder Cook
1978 Panna a netvor Juraj Herz
1987 Beauty and the Beast Eugene Marner
1987-1990 Beauty and the Beast (TV Dizisi) Ron Koslow
1991 Beauty and the Beast Gary Trousdale/Kirk Wise
2003 Beauty and the Beast David Lister

Not:Yukarıdaki listede animasyon filmleri hariç tutulmuştur.

Kaynaklar

  1. 1 2 Türkçe isim için kaynak: Sinema, Uygulayımı - Sanatı - Tarihi - Nijat Özön.s.215
  2. 1 2 Türkçe isim için kaynak: Rekin Teksoy'un Sinema Tarihi - s.223
  3. 1 2 3 http://rogerebert.suntimes.com/apps/pbcs.dll/article?AID=/19991226/REVIEWS08/912260301/1023
  4. ↑ http://www.allmovie.com/cg/avg.dll?p=avg&sql=1:4518~T1
  5. ↑ http://www.thevesselofgod.com/beautybeast.html
  6. ↑ http://www.echeat.com/essay.php?t=25315
  7. ↑ IMDb'de Philip Glass
  8. 1 2 http://www.imdb.com/title/tt0038348/trivia
  9. ↑ http://www.imdb.com/chart/top?tt0317248
  10. ↑ IMDb'de Jean Cocteau
  11. ↑ Akademi Ödülleri

Dış bağlantılar

Jean Cocteau'nun yönettiği filmler
1920'ler
Jean Cocteau fait du cinéma (1925)
1930'lar
Le Sang d'un Poète (Bir Şairin Kanı, 1930) ·
1940'lar
L'Eternel retour (Ezeli Dönüş, 1943)  · La Belle et La Bête (Güzel ile Hayvan, 1946) · L'aigle à deux têtes (1947)  · Les parents terribles (Korkunç Aile, 1948)  ·
1950'ler
Orphée (Orfe, 1950)  · Coriolan (1950)  · La villa Santo-Sospir (1952)
1960'lar
Le Testament d'Orphée (Orfe'nin Vasiyetnamesi, 1960)
This article is issued from Vikipedi - version of the 5/23/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.