Lazar Kaganoviç
Lazar Moiseyeviç Kaganoviç (Rusça: Лазарь Моисеевич Каганович / d. 22 Kasım 1893, Kabani, Ukrayna, Rus Çarlığı-ö. 25 Temmuz 1991, Moskova), Stalin döneminde önemli yönetim ve parti görevlerinde bulunan Sovyetler Birliği Komünist Partisi (KPSS) yöneticisi.
Yahudi bir ailenin oğluydu. Yaşamını kunduracılık yaparak kazanan Kaganoviç, 1911'de Rus Sosyal Demokrat İşçi Partisi'ne girerek Bolşeviklere katıldı. 1917 Ekim Devrimi'nin ardından Taşkent'te kurulan Sovyet yönetiminin başına getirildi. Türkistan'da Sovyet yönetiminin yerleşmesinde gösterdiği başarıyla Stalin'in dikkatini çekti ve onun tarafından yerel parti örgütlerinin etkinliklerini denetlemekle görevlendirildi. 1924'te Merkez Komitesi'ne girdikten sonra Stalin'in siyasal rakiplerine karşı yürüttüğü mücadelede önemli rol oynadı. 1925-28 arasında Ukrayna Komünist Partisi birinci sekreteri oldu. Yetenekli bir örgütçü ve yönetici olarak yaptığı ünün de yardımıyla parti yönetiminde hızla yükselerek, 1930'da Politbüro asıl üyesi oldu. 1920'den sonra başlayan hızlı kolektifleştirme hareketi sırasında, Stalin'in bu uygulamayı ısrarla savunan az sayıdaki üst düzey danışmanı arasında yer aldı. Partinin Moskova bölge örgütü başkanı olarak görev yaptığı 1930-35 arasında örgütün bütünüyle Stalin'in denetimi altına girmesini sağladı. Aynı dönemde, Moskova metrosunun yapımı ve başarısızlığa uğrayan kolektif sistemi ayakta tutmak için kolektif çiftliklere tarım araç ve gereçlerinin dağıtımı işlerinde önemli sorumluluklar üstlendi.
Politbüro içinde S. M. Kirov'un, köylülüğe bazı ödünler verilmesi yolundaki önerilerine ve yönetim üzerinde Stalin'in denetiminin azaltılmasına yönelik girişimlerine V. M. Molotov'la birlikte kesin bir biçimde karşı çıkan Kaganoviç, Stalin'in Büyük Temizlik hareketi sonrasında kurduğu Politbüro'da Molotov'la birlikte çekirdek kadroyu oluşturdu. Bu tarihten Stalin döneminin sonuna değin Sovyetler Birliği'ndeki ağır sanayi çalışmalarının yürütülmesinde büyük sorumluluk üstlendi. 1935'te ulaştırma, 1937'de ağır sanayi, 1939'da da yakıt sanayisi ve petrol sanayisi halk komiserliğine atandı. Nikita Kruşçev döneminde yöneticilik yanı ağır basan çeşitli görevlere getirildi. Kruşçev'in Stalin dönemine ilişkin eleştiri kampanyasını başlattığı Sovyetler Birliği Komünist Partisi XX. Kongresi'nin (Şubat 1956) ardından Kruşçev'i yönetimden uzaklaştırmayı amaçlayan parti içi muhalefet grubu içinde yer aldı. Bu grubun Kruşçev tarafından etkisiz hale getirilmesinden sonra (Haziran 1957), bütün yönetim ve parti görevlerinden alındı. 1960'ların başlarında da partiden atıldı.
1963'te Batılı bir gazetecinin Kaganoviç'in mezarını gördüğünü ileri sürmesi üzerine öldüğü sanıldıysa da sonradan bunun doğru olmadığı ortaya çıktı. SSCB'yi çöküşe götüren olayların son adımı olan darbe girişiminden bir ay önce hayata gözlerini yumdu.