Lefter Küçükandonyadis

Lefter Küçükandonyadis

Kişisel bilgileri
Doğum tarihi22 Aralık 1925(1925-12-22)
Doğum yeriBüyükada, İstanbul, Türkiye
Ölüm tarihi13 Ocak 2012 (86 yaşında)
Ölüm yeriİstanbul, Türkiye
Boyu1,69 m (5 ft 6+1⁄2 in)
MevkiiForvet
Altyapı kariyeri
1938-1941Taksim
Profesyonel kariyeri*
YıllarTakımMaç(Gol)
1941-1943Taksim29(9)
1947-1951Fenerbahçe55(38)
1951-1952Fiorentina30(4)
1952-1953Nice12(2)
1953-1964Fenerbahçe245(140)
1964AEK Atina5(2)
Toplam376(195)
Millî takım kariyeri
1948-1963 Türkiye46(21)
Teknik direktörlük kariyeri
1965Egaleo
1965-1966SuperSport United
1966-1967Feriköy
1967Mersin İdman Yurdu
1967-1968Boluspor
1970Samsunspor
1970-1971Sivasspor
1972Samsunspor
1972-1973Orduspor
* Yalnızca lig maçları ve gollerini içerir.

Lefter Küçükandonyadis (22 Aralık 1925; Büyükada, İstanbul - 13 Ocak 2012, İstanbul), forvet mevkinde forma giymiş Rum asıllı Türk futbolcu ve teknik direktördür. Doğum adı Rumcada özgür anlamına gelen Elefterios (Yunan alfabesi ile: Ελευθέριος) olan futbolcu, kısaca Lefter olarak anılmaktadır.[1] Aynı zamanda ordinaryüs lakabıyla da tanınmaktadır.

Türk futbolunun en popüler futbolcularından biri olarak yıllarca alkışlanan Lefter, Fenerbahçe marşında da adı geçen sembol oyunculardandır. Fenerbahçe ile İstanbul Profesyonel Ligi'nde 2, Türkiye Şampiyonası'nda 3 kere şampiyonluk yaşadı. 13 Ocak 2012 tarihinde, tedavi gördüğü Amerikan Hastanesi'nde 86 yaşında ağır zatürreye bağlı kalp yetmezliğinden vefat etmiştir.[2]

İlk yılları

22 Aralık 1925 tarihinde, Büyükada'daki Hamam Sokak'ta dünyaya geldi.[1] Babası balıkçılık yapan Hristo, annesi ise Argiro idi.[1] Doğum adı Eleftherios olan ve Panani'nin ardından ailenin ikinci erkek çocuğu olan Küçükandonyadis'in ailesi, 20. yüzyıl başında Arnavutluk'tan Büyükada'ya göçen Rum kökenli bir aileydi.[1]

Kariyeri

Futbola Büyükada'da başladı. Taksim Spor Kulübü'nde yetişti. Taksim Kulübü yöneticileri kendisine lisans çıkartabilmek için 1941'de mahkeme kararıyla yaşını büyüttüler. Ancak bu sayede takımda oynayabildi. 2 yıl Taksim takımında yer aldı.[3] 1943'te askere gitti, 4 yıl süren askerlikten sonra 1947'de İstanbul'a döndü ve Fenerbahçe kulübüne girdi. Buradaki futboluyla dikkat çeken Lefter, 3 Ekim 1951'de 17.500 liralık transfer ücretiyle İtalya'nın ACF Fiorentina takımına transfer oldu.[4] 1 yıl da Fransa'nın OGC Nice takımında oynayan Lefter, 1953-1954 sezonundan itibaren yeniden Fenerbahçe'de top koşturmaya başladı. Aynı sezon, İstanbul Ligi'nde gol kralı olan Lefter, 1964'e kadar toplamda 17 yıl giydiği Fenerbahçe forması altında 400'ün üzerinde gol kaydederek erişilmesi güç bir rekora imza attı. Bu süre zarfında, Türk futbolunun efsaneleşen isimlerinden biri olarak tanındı. Golcülüğünden ötürü Ver Lefter'e, yaz deftere! sloganı onun için yaygın olarak kullanıldı. Futboldaki ustalığından, çalımlarından ve gollerinden ötürü Ordinaryüs sıfatıyla anıldı.

Futbol yaşamında toplam 50 kez millî formayı giydi (46 kez A, 1 kez B, 3 kez 21 yaş altı). 1954 FIFA Dünya Kupası'nda forma giyen Lefter turnuvada 2 de gol attı. Türk futbolunda 50. Millî Maç altın madalyasını alan ilk futbolcu oldu.[5] Millî takım formasıyla attığı 21 golle en çok gol atan millî oyuncu unvanını 33 yıl boyunca elinde tuttu, 9 kez de millî takım kaptanlığını yaptı.[4][6]

Teknik direktörlük kariyeri

1964'te futbolu bıraktıktan sonra Yunanistan'ın Egaleo, Güney Afrika'nın SuperSport United, Türkiye'nin Samsunspor, Orduspor, Mersin İdman Yurdu ve Boluspor takımlarında teknik direktörlük yaptı.[7]

1966-67 sezonunda 2. Lig'de mücadele eden Mersin İdman Yurdu takımının başındaydı. Mersin İdman Yurdu o sezon Osman Arpacıoğlu'nun attığı 23 golle şampiyon olarak ilk kez 1. Lig'e yükselmiştir. O sezon 17 takımlı ligde oynadığı 32 maçta 63 gol atan kırmızı-lacivertliler rekor puanla ilk kez 1. Lig'e yükseldiler.

1970'in 17 Kasım'ında, Naci Özkaya'nın görevinden ayrılması sonrasında Sivasspor teknik direktörlüğüne geldi.[8] 1971 Haziran'ında ise görevinden ayrıldı.[9]

Futbol sonrası

Kadıköy'de yer alan heykeli.

Antrenörlük kariyerinden sonra da bir süre spor yazarlığı yaptı. 3 çocuğu vardır. 3 Mayıs 2009'da Kadıköy'de Kuşdili Parkı'na heykeli dikilmiştir.[10][11]

13 Ocak 2012 tarihinde, kalp yetmezliğinden hayatını kaybetti.[12] Fenerbahçe Şükrü Saracoğlu Stadyumu'nda binlerce kişi ve üst düzey yetkilinin katıldığı bir törenle ebediyete uğurlandı.[13]

Kişisel yaşamı

Lefter 17 yaşındayken gayrimüslimlere karşı Varlık Vergisi yasası çıkarıldı. Vergiyi ödeyemeyenler toplama kamplarına gönderildi. Lefter'in babası yoksul olduğu için sürgüne gitmekten kurtuldu, ama bütün akrabaları Türkiye’yi terk etmek zorunda kaldı.[14]

6-7 Eylül Olayları’nda ise Büyükada’daki evini basan çapulcular taşlayıp “Vurun şu gâvura” diye bağırdılar, Lefter sabaha dek elde silah kapıda bekledi. Lefter’in evinin basıldığını duyan Fenerbahçeliler Kartal’dan motorlara binip Ada’ya koştular, Lefter’in evinin önüne barikat kurdular. "Sana bunu kim yaptıysa söyle, haddini bildirelim" diyerek saldırganların isimlerini öğrenmek istediler. Lefter saldıranların hepsini tanıdığı halde kimseyi ihbar etmedi, şikâyetçi de olmadı.[14]

Başarıları

Fiorentina'nın 1951-52 sezonundaki kadrosu. Oturan futbolcuların en sağında Lefter Küçükandonyadis yer almaktadır
Türkiye millî takımıyla gittiği Amsterdam'da, 3 Mayıs 1958.

Futbolcu olarak

Fenerbahçe
Türkiye Millî Futbol Takımı
Türkiye Millî Futbol Takımı golleri
Maç Tarih Karşılaşma Skor Seviye Dakika Golleri
Özel maç 16.05.1962 Türkiye - İsrail 1-0 A Milli 55.dk. 1
Özel maç 08.06.1960 Türkiye - İskoçya 4-2 A Milli 32.dk., 35.dk. 2
Avrupa Şampiyonası 1960 Grup Eleme 26.04.1959 Türkiye - Romanya 2-0 A Milli 13.dk., 54.dk. 2
Akdeniz Kupası 05.04.1957 Mısır - Türkiye 0-4 A Milli 2.dk, 21.dk (P), 36.dk 3
Özel maç 19.02.1956 Türkiye - Macaristan 3-1 A Milli 6.dk, 38.dk (P) 2
Özel maç 18.12.1955 Türkiye - Portekiz 3-1 A Milli 51.dk. 1
Akdeniz Kupası 26.06.1955 İtalya - Türkiye 1-1 A Milli 78.dk. 1
Dünya Şampiyonası 1954 Finalleri 20.06.1954 Güney Kore - Türkiye 0-7 A Milli 24.dk. 1
Dünya Şampiyonası 1954 Finalleri 23.06.1954 Almanya - Türkiye 7-2 A Milli 82.dk. 1
Özel maç 10.06.1951 İsveç - Türkiye 3-1 A Milli 50.dk.(P) 1
Özel maç 03.12.1950 Türkiye - İsrail 3-2 A Milli 87.dk. 1
Akdeniz Kupası 28.10.1950 Türkiye - Mısır 3-1 U-21 Milli 19.dk. 1
Özel maç 28.05.1950 Türkiye - İran 6-1 A Milli 48.dk.,87.dk. 2
Dünya Şampiyonası 1950 Grup Eleme 20.11.1949 Türkiye - Suriye 7-0 A Milli 66.dk. 1
Özel maç 23.04.1948 Yunanistan - Türkiye 1-3 A Milli 20.dk. 1
Olimpiyat Maçları 02.08.1948 Çin - Türkiye 0-4 A Milli 87.dk. 1
Toplam22

Rekorlar

Kaynakça

  1. 1 2 3 4 Kayserilioğlu, R. Sertaç (Şubat 2012). "Lefter Efsanesi: Büyük Türk Küçükandonyadis". NTV Tarih sayı 37: sf. 52-55.
  2. ↑ "Lefter'i kaybettik". Gazetevatan.com. 13 Ocak 2012. 15 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20120315012017/http://haber.gazetevatan.com/lefteri-kaybettik/424207/5/Spor. Erişim tarihi: 13 Ocak 2012.
  3. ↑ "Lefter Küçükandonyadis". Mackolik.com. 13 Ocak 2012. 14 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160214174515/http://www.mackolik.com/Player/Default.aspx?id=17852&season=1900. Erişim tarihi: 13 Ocak 2012.
  4. 1 2 "Ordinaryüs Lefter Fiorentina'da". Cumhuriyet Ansiklopedisi 1923-2000. 2. Cilt (3. bas.). İstanbul: YKY. Mayıs 2002. ss. 194.
  5. 1 2 "Merhaba Dünya Kupası". Türkiye Futbol Federasyonu. 2 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20151202185057/http://www.tff.org/default.aspx?pageID=311. Erişim tarihi: 13 Ocak 2012.
  6. 1 2 "En fazla gol atan millî oyuncularımız". Türkiye Futbol Federasyonu. 4 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20151004050012/http://www.tff.org/Default.aspx?pageId=320. Erişim tarihi: 13 Ocak 2012.
  7. 1 2 3 Mehmet Eren (17 Temmuz 2007). "Yaşayan Efsane". Milliyet Blog. 5 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20150205154140/http://blog.milliyet.com.tr/Blog.aspx?BlogNo=52548. Erişim tarihi: 13 Ocak 2012.
  8. ↑ "Lefter Sivasspor antrenörlüğüne getirildi". Milliyet: s. 10. 17 Kasım 1970.
  9. ↑ "Kısa... Kısa...". Milliyet: s. 8. 8 Haziran 1971.
  10. ↑ "Lefter'in heykeli 3 Mayıs'ta açılıyor". Hürriyet. 1 Mayıs 2009. 5 Aralık 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20111205234856/http://www.hurriyet.com.tr:80/spor/futbol/11549390.asp. Erişim tarihi: 16 Ocak 2012.
  11. ↑ "Fenerbahçe Lefter’in heykelini dikecek". Radikal. 26 Mart 2009. http://www.radikal.com.tr/Radikal.aspx?aType=RadikalDetay&ArticleID=928109&CategoryID=84. Erişim tarihi: 16 Ocak 2012.
  12. ↑ "Camiamızın acı kaybı". Fenerbahce.org. 13 Ocak 2012. http://fenerbahce.org/fb2008/detay.asp?ContentID=27467. Erişim tarihi: 13 Ocak 2012.
  13. ↑ "Gözyaşları 'Ordinaryüs' için...". ntvmsnbc. 15 Ocak 2012. http://www.ntvmsnbc.com/id/25314071. Erişim tarihi: 28 Şubat 2012.
  14. 1 2 Can Dündar (15 Ocak 2012). "Lefter teybi kapattırdı ve “Bunları yazma” dedi". Milliyet. http://www.milliyet.com.tr/lefter-teybi-kapattirdi-ve-bunlari-yazma-dedi/gundem/gundemyazardetay/15.01.2012/1489026/default.htm. Erişim tarihi: 1 Şubat 2015.
  15. ↑ "Akdeniz Oyunları Kupası". mackolik.com. http://www.mackolik.com/Cups/Default.aspx?id=343&season=1949. Erişim tarihi: 6 Aralık 2011.

Dış bağlantılar

This article is issued from Vikipedi - version of the 1/7/2017. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.