Lon Nol

Lon Nol (13 Kasım 1913, Prey Veng, Kamboçya - 17 Kasım 1985, Kaliforniya, ABD), Kamboçyalı siyasetçi ve asker. 1972-1975 arasında Khmer Cumhuriyeti'nin (bugün Kamboçya) devlet başkanı.

Fransız sömürge yönetiminde eyalet yöneticiliği yaptı.II. Dünya Savaşı'nın ardından Vietnamlı komünist gerillalara karşı başarılı bir mücadele yürüterek 1961'de korgeneral rütbesine yükseldi. Prens Norodom Sihanuk'un yönetiminde çeşitli bakanlıklarda görevlendirildi, 1966-67 arasında başbakanlık yaptı, 1969'da ikinci kez başbakanlığa getirildi.

1970'te gerçekleşen darbenin ardından Kral Norodom Sihanuk tahttan indirildi ve ülkenin adı Khmer Cumhuriyeti olarak değiştirildi.Lon Nol, Sihanuk'un Vietnam Savaşı'nda izlediği tarafsızlık politikasını bir yana bırakarak, ABD ve Güney Vietnam'la yakın ilişkiler kurdu.Tarafsız bir politika izleyen Sihanuk'a göre Lon Nol ABD politikalarına daha yakındı.Yeni kurulan cumhuriyet rejimi ABD yönetiminden mali ve askeri destek görürken, bu ülkenin askeri birliklerine Kamboçya topraklarında üslenme izni verdi.Diğer yandan Kuzey Vietnam ordusuyla Viet Cong'dan Kamboçya topraklarını terk etmelerini istedi.Viet Cong ve Kuzey Vietnam'ın Kamboçya sınırları içindeki üslerinin ABD tarafından bombalanmasına izin verdi.Tüm bu politikalar Kamboçya'yı Vietnam Savaşı'nın taraflarından biri durumuna getirdi.Kısa süre sonra Çin Halk Cumhuriyeti yeni rejime karşı savaşan komünist Kızıl Khmerlere verdiği desteği artırırken, bu ülkede sürgün olarak yaşayan eski kral Norodom Sihanuk da Kamboçya halkını Lon Nol rejimine karşı komünistlere işbirliği yapma çağrısında bulundu.

10 Mart 1972'de Khmer Cumhuriyeti'nin yönetimini bütünüyle ele geçirerek iki gün sonra kendini devlet başkanı ilan etti.Kamboçya ordusuyla (FANK) ile Kızıl Khmerler arasındaki iç savaş tırmanmaya başladı.Pekin'de bir sürgün hükümeti kurmuş olan eski kral Norodom Sihanukun da desteğini alan Kızıl Kmerler Sihanouk'a sadık kalan bazı komutanlarla ittifak kurdular.Yeni rejimin baskıcı önlemlerinden kaçan Kamboçyalı Vietnamlılar ile özerk bir cumhuriyet kurmaya çalışan Müslüman azınlıktan yaklaşık ikibin kişi de onlara katıldı. O sırada Kuzey Vietnam'ın başkenti Hanoi'ye götürülerek komünistlerce eğitilen başka bir Kamboçyalı grup da ülkeye dönerek Kmer Viet-Minh adıyla ortaya çıktı. Kırsal kesimde fazla desteği olmayan Lon Nol hükümeti kısa süre içinde bu bölgeleri Kızıl Khmerlere kaptırdı.Lon Nol hükümeti ABD'den aldığı yardıma karşın tecrübesiz askerlerden oluşan ordusuyla yıllardır savaşın içinde olan Vietnamlı rakiplerine karşı zayıf durumdaydı.Ekonomik dengesizlik ve iç savaşın yol açtığı göçmen dalgası da Lon Nol rejimine olan desteği azalttı.

1975'e gelindiğinde Lon Nol hükümeti yalnızca başkent Phnom Penh ve çevresindeki küçük bir bölgede denetim sağlar hale gelmişti. Sonunda 1 Nisan 1975'te, komünist eğilimli Kızıl Khmer birliklerinin başkent Phnom Penh'e girmelerinden hemen önce istifa ederek ülkesini terk etti.Ülkeden kaçmasından sonra yönetimi ele geçiren Kızıl Khmerler kardeşi Lon Non ve Prens Sisowath Sirik Matak'ı öldürdüler.

Lon Nol önce Endonezya'ya ardından da ABD'ye gitti. 1985'te Kaliforniya'da öldü.