Mausolos
Mausolos (ö. 352-353) (Yunanca: Μαύσωλος veya Μαύσσωλλος), Güneybatı Anadolu'daki Karya bölgesinin Pers satrapı. Pers hükümdarına bağlı olmakla birlikte daha çok bağımsız bir kral gibi hareket etmiştir. Daha çok eşi tarafından kendisi için yaptırılan ve Dünyanın Yedi Harikası'ndan biri olan Halikarnas Mozolesi ile bilinir. Zamanla anıt mezar anlamında yerleşmiş olan mozole sözcüğü Mausolos'dan gelir.[1]
Tarihçe
Persler Anadolu'yu egemenlikleri altına aldıklarında bu geniş coğrafyayı satraplıklara (valiliklere) bölerek yönetmiştir. Pers satraplarının tümü Büyük Kral tarafından anayurttan gönderilen Pers yüksek memurlarıdır. Bu kurala uymayan tek satraplık Karya satraplığıdır. Karya satrapları Karyalı bir hanedana mensuptur. Bu hanedan Hekatomnosoğulları ya da Hekatomnid Hanedanı olarak adlandırılır. Bu sülalenin en önemli ismi kuşkusuz Mausolos'tur.
Kyndia'lı Hyssaldomos MÖ 392'de ölünce yerine geçen oğlu Hekatomnos Hanedanlığını bir şekilde güçlendirerek Lidya satraplığından koparatıp Karya satraplığını ele geçirmiştir. Bu dönemde Hekatomnos'un tam 100 parçalık dönemine göre oldukça büyük bir donanması bulunmaktaydı. Ancak Karya tarihindeki en önemli isim kuşkusuz Hekatomnos'un en büyük oğlu olan Maussollos'tur. Satrap Maussollos agresif ve yayılmacı bir politika güderek satraplık sınırlarına Lykia bölgesini de katmıştır. Maussollos büyük bir inşa programını başlatarak Karya'da yeni kentler kurmuş, anıtlar inşa etmiş ve bölgeyi tarihi boyunca ulaştığı en yüksek kültürel, maddi ve politik güce kavuşturmuştur. Maussolos Büyük Kral ile arasını her zaman iyi tutmuş ve ona sadık gözükerek başına duyruk bir kral gibi ülkesini yönetmiştir. Buna karşın asla bir kral olamamıştır.