Milis (polis)
Militsiya veya milis (Rusça: милиция), geçmişte Rusya ile Sovyetler Birliği, bazı Varşova Paktı ülkeleri ve Yugoslavya gibi bazı eski komünist devletlerde ve günümüzde Belarus, Kırgızistan, Özbekistan ve Tacikistan gibi bazı BDT ülkelerinde polis için kullanılan resmi bir adlandırmadır.
Adı ve statüsü
Sivil polis gücünün günümüzde militsiya olarak adlandırıldığı ülkeler (lacivert)
Milis, 17 Nisan 1917 tarihinde Geçici Hükümet kararnamesi gelen ve erken Sovyet döneminde Geçici Hükümet ve bolşeviklerin insanların öz-örgütlenme ile yeni kolluk yetkisini ilişkilendirmek için ve çarlık polisinden ayırt etmek için tasarlanmıştır. Daha sonradan Sovyet cumhuriyetlerinde Ekim Devrimi'nde ve Bolşevizm mücadelesinde aktif şekilde katılmış sivillerden meydana getirilmişti. Asıl adı işçi ve köylü milisi olup 28 Ekim (Yeni Usul'e göre 10 Kasım) 1917 yılında kurulmuştur ve daha sonra yerini milis güçlerinin resmi adı olan içişleri bakanlığına (МВД, MVD) bırakmıştır. Bölge birimlerine ise şehir, rayon, oblast, v.b içişleri idaresi denilmekteydi. Sovyetler Birliği ve 2011 yılına kadar da Rusya'da 10 Kasım "milis günü" olarak kutlanmaktaydı.
II. Dünya Savaşı'ndan sonra Balkanlar ve Doğu Bloku'nda oluşturulan milis gücü de nazizm, faşizm ve Nazi Almanyası işgaline karşı savaşmış ve partizan olarak adlandırılan sivillerden meydana getirilmişti. Bu güvenlik gücü de doğrudan içişleri bakanlığına bağlı olarak çalışmaktaydı ve yetki ve görevleri bazı ülkelerde değişiklik gösterse de tüm Demir Perde ülkelerinde aynıydı.[1]
1990'lardan itibaren birçok Doğu Bloku ve eski Sovyetler Birliği ülkesinde milis sözcüğünü yavaş yavaş yerini polis sözcüğüne bırakmaya başladı. 2000 yılında standart bir Sırp polis üniformasında hem Milicija (Милиција) kelimesi hem de Policija (Полиција) kelimesi görülebilmekteydi. Son olarak Rusya'da 11 Mart 2011 tarihinde yapılan polis reformu ile milis kelimesi yerini polise (полиция) bırakmış olup[2] 2015 yılında Ukrayna'da da polis (поліція) olarak değiştirilmiştir.
Ayrıca bakınız
- Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği
- NKVD
- OMON
- Berkut
- İç birlikler