Millî Türk Talebe Birliği (1916)
Millî Türk Talebe Birliği | |
---|---|
Kuruluş | 14 Aralık 1916 |
Kapanış | 22 Kasım 1936 |
Millî Türk Talebe Birliği (kısaca MTTB), 14 Aralık 1916 yılında Osmanlı Devleti I. Dünya Savaşı içerisinde iken Dar-ül Fünun (üniversite) gençliğini bir araya getirmek amacı ve Türkçü bir düşünce ile İttihat ve Terakki Fırkası tarafından kurulan MTTB, Millî Mücadele döneminde sessizliğe bürünse de cumhuriyetin ilk yıllarında yeniden etkin olmuştur. Birlik 1936 yılında Hatay'ın ilhakını destek mitingi nedeniyle kapatıldı.
Osmanlı dönemi
Millî Türk Talebe Birliği'nin ilk kuruluşu Devlet-i Âli'nin son dönemlerinde, İttihat ve Terakki tarafından gerçekleşti. İttihat Terakki bu dönemde Pan Türkist bir düşünce hareketi geliştirmişti. Bu amaçla kurulan teşkilatlardan birisi de Milli Türk Talebe Birliği idi.
Bu dönemde yapılan en önemli faaliyet Yeşilköy'deki, Rusların 93 harbi (1876-1877) anısına diktikleri anıtın yıkılmasıdır.
Cumhuriyet dönemi
Bu dönemde MTTB resmî ideoloji ile ortak tavır izlemiştir. Bu dönemin ilk yıllarında MTTB aktif bir teşkilat değildir. MTTB bu dönem içerisinde etkinliklerini genelde Türk Ocakları ile işbirliği içinde yürütmüştür. Bu dönemde Birlik adlı bir dergi çıkarılmıştır. MTTB bu dönemde Turancı çizgide yer almıştır. Vatandaş Türkçe konuş! kampanyası bu dönemin önemli faaliyetlerindendir.
Daha sonraki yıllarda Demokrat Parti döneminde çeşitli bakanlıklar yapan ve Yassıada mahkemelerinde yargılanan İTÜ Yüksek Mühendislik Okulu talebesi Tevfik İleri bu dönemde MTTB genel başkanlığı görevini yürütmüştür.
Bu dönemde Türkiye'nin önemli sorunlarından biri de Hatay sorunudur. Bu nedenle MTTB Hatay'ın Türkiye'ye katılımını desteklemek amacıyla bir miting organize etmek istediyse de, bu isteği reddedildi. Buna rağmen Birlik programından vazgeçmedi ve mitingi düzenledi. İzinsiz yapılan bu miting dolayısıyla İçişleri Bakanlığı'nın yazılı emri ile 22 Kasım 1936 tarihinde Millî Türk Talebe Birliği kapatıldı.
MTTB 1946 yılında Edebiyat Derneği Başkanı Reha Köseoğlu, Hukuk Derneği Başkanı Tahsin Atakan, Tıp Derneği Başkanı Rehai İslam tarafından, merkezi İstanbul'da olmak üzere, Millî Türk Talebe Birliği adıyla tekrar kuruldu.