Muhafazakâr Parti (Birleşik Krallık)

Muhafazakâr Parti (Birleşik Krallık)
Conservative and Unionist Party
Kısaltma CP
Genel başkan Theresa May
Eş-başkanlar Grant Shapps
Lord Feldman
Kuruluş tarihi 1834
Öncülü Tory Partisi
Merkez Conservative Campaign Headquarters, 30 Millbank,
Londra
Gençlik kolu Muhafazakâr Gelecek
Üyelik 130,000[1]
İdeoloji Muhafazakarlık
Siyasi pozisyon Merkez sağ
Uluslararası üyelik Uluslararası Demokrat Birliği
Avam Kamarası
330 / 650
Lordlar Kamarası
251 / 822
Avrupa Parlamentosu
20 / 73
İnternet sitesi
http://www.conservatives.com/

Muhafazakâr Parti (İngilizce; Conservative Party), resmî adı Conservative and Unionist Party - Muhafazakâr ve Birlikçi Parti, Tory'ler olarak da bilinirler, Birleşik Krallık'ta 2015 Birleşik Krallık genel seçimleri'nde 650 sandalyeni 330'unu kazanmış merkez sağ partidir. 2010 Birleşik Krallık genel seçimleri'nden sonra Liberal Demokratlar ile koalisyon hükümeti kurmuşlardır. 20. yüzyılın başlarından itibaren İşçi Partisi ile birlikte Birleşik Krallık'ın en büyük iki siyasi partisinden biri olmuştur.

Tarihçe

Muhafazakâr Parti büyük ölçüde eski Tory Partisi'nin uzantısı olarak kuruldu. Tory Partisi'nin üyeleri 1832'de çıkarılan Reform Yasası'nın ardından muhafazakâr dernekler kurmaya başladılar. İlk muhafazakâr hülkümeti kuran Sir Robert Peel, Tamworth Manifestosu'nda (1834) programını ortaya koyarak yolsuzluklarla mücadelenin, düzenin korunmasının ve düzenli bir vergilendirme sisteminin önemini vurguladı, ayrıca toprak sahiplerinin, tüccar ve sanayicilerin çıkarlarının özenle korunacağı belirtti. 1846'da Tahıl Yasası'nın kaldırılması konusunda partide çıkan anlaşmazlık Muhafazakâr hükümetin düşmesine yol açtı. Bu tarihten başlayarak 1915'te Liberal-Muhafazakâr kaolisyon hükümetinin kurulmasına değin siyâsî iktidâr Muhafazakârlarla Liberaller arasında el değiştirdi.

Muhafazakâr Parti 1868'de ve 1874-1880 arasında başbakanlık yapan Benjamin Disraeli tarafından yeniden örgütlendi. Disraeli 1870'te Merkezi Büro'yu kurarak parti örgütlerinin birleştirilmesini ve partinin güçlenmesini sağladı. Ayrıca uyguladığı toplumsal reformları etkili bir dış politikayla birleştirerek parti ilkelerinin ve çizgisinin yerleşmesinde önemli rol oynadı. Parti 1886'da İrlanda'ya yönetsel özerklik verilmesi planına karşı çıkan Liberallerin koruduğu Liberal Birlikçilerle işbirliğine girişerek daha da güçlendi. Sonraki 20 yıl boyunca üç yıl dışında iktidarı elinde tutan parti, gümrük politikası konusundaki anlaşmazlığın ardından 1906 seçimlerinde büyük bir yenilgiye uğradı.

Mayıs 1915'te katıldığı koalisyon hükümetinden 1922'de çekilerek rahat bir çoğunlukla iktidara gelen Muhafazakâr Parti, iki Dünya savaşı arasındaki dönemde 1924 ve 1929-1931 yılları dışında iktidarda kaldı. II. Dünya Savaşı sırasında Winston Churchill'in savaş kabinesinde çoğunluğu Muhafazakârlar oluşturdu. Ama parti 1945 genel seçimlerinde, uzun süredir ülkenin ikinci büyük partisi durumundaki İşçi Partisi karşısında ağır bir yenilgiye uğradı. 1940'ların sonunda ise toparlanarak 1951'de yeniden iktidara geldi. 1955 ve 1959 seçimlerinde artan bir çoğunluk elde etti. 1964'ten sonra iktidar İşçi Partisi'yle Muhafazakârlar arasında el değiştirdi. 1975'te Margaret Thatcher sağ kanadın desteğiyle partinin liderliğine seçildi. Böylece büyük İngiliz partilerinin birinde ilk kez bir kadın parti önderliğini üstlendi. Thatcher daha sonra Mayıs 1979 seçimlerini de kazanarak Avrupa'nın seçimle gelen ilk kadın başbakanı oldu.

Muhafazakârlar 1983 seçimlerinde Parlamento'da büyük çoğunluk sağladı. Muhalefet oylarının İşçi Partisi ile Sosyal Demokrat-Liberal ittifak arasında bölünmesi ve Thatcher'ın Falkland Savaşı'da elde ettiği başarı bu sonucu hazırlayan en önemli etkenlerdi. Parti 11 Haziran 1987'de yapılan seçimde 311 sandalye elde ederek parlamentoda çoğunluğunu korudu. Muhafazakâr Parti'nin art arda üç seçim kazanmasına rağmen, Thatcher, parti içindeki desteğinin azalması üzerine Kasım 1990'da liderlikten çekildi, yerine John Major seçildi. Muhafazakâr Parti John Major'un liderliğinde girdiği 1992 genel seçimlerinden de iktidar olarak çıktı.

John Major hükümetinin Sterlin'i spekülasyonlardan korumak için Avrupa Kur Mekanizmasından (ERM) çıkararak, devalue etme kararı 16 Eylül 1992'de Kara Çarşamba olarak adlandırılan krize neden oldu. Bu karar, işsizlik oranında büyük bir artışa yol açtı. 1997'deki genel seçimlerde, etkili bir seçim kampanyası yürüten İşçi Partisi'nin tarihindeki en büyük zaferlerinden birini kazandı, Muhafazakâr Parti de 18 yıl aradan sonra muhalefete düştü. 2010 yılındaki seçimlerde David Cameron'la muhafazakar parti birinci parti çıktı. Liberallerle koalisyon hükümetini kurarak tekrar iktidara geçti. 2016 yılında Birleşik Krallık'ın Avrupa Birliği üyeliği referandumu sonrasında David Cameron istifa etti ve parti başkanlığı ile başbakanlık görevine Theresa May geçti.

Seçim sonuçları

Seçim Oy % Sandalye Seçim Sonucu
1835 261,269 40.8%
273 / 658
Whig çoğunluk
1837 379,694 48.3%
314 / 658
Whig çoğunluk
1841 379,694 56.9%
367 / 658
Muhafazakâr çoğunluk
1847 205,481 42.7%
325 / 656
Whig çoğunluk
1852 311,481 41.9%
330 / 654
Muhafazakâr çoğunluk
1857 239,712 34.0%
264 / 654
Whig çoğunluk
1859 193,232 34.3%
298 / 654
Whig çoğunluk
1865 346,035 40.5%
289 / 658
Liberal çoğunluk
1868 903,318 38.4%
271 / 658
Liberal çoğunluk
1874 1,091,708 44.3%
350 / 652
Muhafazakâr çoğunluk
1880 1,462,351 42.5%
237 / 652
Liberal çoğunluk
1885 2,020,927 43.5%
247 / 670
Liberal çoğunluk
1886 1,520,886 51.1%
394 / 670
Muhafazakâr–Liberal Birlikçi çoğunluk
1892 2,159,150 47.0%
313 / 670
Liberal çoğunluk
1895 1,894,772 49.0%
411 / 670
Muhafazakâr–Liberal Birlikçi çoğunluk
1900 1,767,958 50.3%
402 / 670
Muhafazakâr–Liberal Birlikçi çoğunluk
1906 2,422,071 43.4%
156 / 670
Liberal çoğunluk
Ocak 1910 3,104,407 46.8%
272 / 670
Liberal azınlık
Aralık 1910 2,420,169 46.6%
271 / 670
Liberal azınlık
1918 3,472,738 33.3%
332 / 707
Koalisyon çoğunluk
1922 5,294,465 38.5%
344 / 615
Muhafazakâr çoğunluk
1923 5,286,159 38.0%
258 / 625
İşçi azınlık
1924 7,418,983 46.8%
412 / 615
Muhafazakâr çoğunluk
1929 8,252,527 38.1%
260 / 615
İşçi azınlık
1931 11,377,022 55.0%
470 / 615
Ulusal Hükümet
1935 10,025,083 47.8%
386 / 615
Ulusal Hükümet
1945 8,716,211 36.2%
197 / 640
İşçi çoğunluk
1950 11,507,061 40.0%
282 / 625
İşçi çoğunluk
1951 13,724,418 48.0%
321 / 625
Muhafazakâr çoğunluk
1955 13,310,891 49.7%
345 / 630
Muhafazakâr çoğunluk
1959 13,750,875 49.4%
365 / 630
Muhafazakâr çoğunluk
1964 12,002,642 43.4%
304 / 630
İşçi çoğunluk
1966 11,418,455 41.9%
253 / 630
İşçi çoğunluk
1970 13,145,123 46.4%
330 / 630
Muhafazakâr çoğunluk
Şubat 1974 11,872,180 37.9%
297 / 635
İşçi çoğunluk
Ekim 1974 10,462,565 35.8%
277 / 635
İşçi çoğunluk
1979 13,697,923 43.9%
339 / 635
Muhafazakâr çoğunluk
1983 13,012,316 42.4%
397 / 650
Muhafazakâr çoğunluk
1987 13,760,935 42.2%
376 / 650
Muhafazakâr çoğunluk
1992 14,093,007 41.9%
336 / 651
Muhafazakâr çoğunluk
1997 9,600,943 30.7%
165 / 659
İşçi çoğunluk
2001 8,357,615 31.7%
166 / 659
İşçi çoğunluk
2005 8,785,941 32.4%
198 / 646
İşçi çoğunluk
2010 10,704,647 36.1%
306 / 650
Muhafazakâr–Liberal Demokratlar Koalisyonu
2015 11,334,920 36.9%
330 / 650
Muhafazakâr çoğunluk

Ayrıca bakınız

Kaynakça

This article is issued from Vikipedi - version of the 10/15/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.