Nizamiye Medreseleri
== Ç O K _ P U Ş T S U N U Z _ A-Q ==
Ç O K _ P U Ş T S U N U Z _ A-Q
== Ç O K _ P U Ş T S U N U Z _ A-Q == Nizamiye Medreseleri, Büyük Selçuklular zamanında kurulan, vezir Nizamülmülk'ün adıyla anılan medreselerdir.
Merkezi ve en büyüğü, Bağdat'taki Nizamiye Medresesi olup, İsfahan, Nişabur, Belh, Herat, Basra, Musul ve Amul'da benzerleri vardı.
Bağdat Nizamiye Medreselerinin kurulmasında Alpaslan ve Nizamülmülk'ün ilgi ve çabaları etken olmuştur. Bağdat Nizamiye Medreseleri yüksek öğretim kurumlarıdır. Öteki medreseler, müderrislerin düzeyine göre orta ya da yüksek öğretim sayılmışlardır. Nizamiye medreselerinde esas olarak din, hukuk ve dil öğretimi yapılmıştır. Felsefe'ye ilgili bilimler çok geçmeden programdan kaldırılmıştır. Felsefe'ye ilk ciddi tepkinin Bağdat Nizamiye Medresesinde 1091-1095 yılları arasında rektörlük ve müderrislik yapan Gazali'den geldigi ileri sürülmektedir. Medreselerin gelir kaynakları esas olarak vakıflardan sağlanırdı. Nizamiye medreseleri devlet parasıyla yaptırılmıştır. Bağdat Nizamiye medreselerindeki müderrislerin Şafiî mezhebinden olması şarttır.
Fikri etkileri: Nizamiye medreseleri İslam dünyasının her tarafından hatta Endülüs'ten gelen pek çok öğrenciyi Sünni inançlara göre yetiştirerek Şiî propagandaları ve faaliyetlerin önlenmesinde, Sünni mezhepler arasında dayanışma sağlanmasında, toplumda ortak düşünce ve emellerin güçlenmesinde, Selçuklu devlet görevlisi yetiştirilmesinde önemli katkıları olmuştur.
Kurumsal etkileri: Nizamiye medreseleri İlhanlı ve Osmanlı medreseleri ve diğer birçok İslam ülkesi medreselerine örnek olmuştur.
Medreseler
- Bağdat Nizamiye Medresesi
- İsfahan Nizamiye Medresesi
- Nişabur Nizamiye Medresesi
- Belh Nizamiye Medresesi
- Herat Nizamiye Medresesi
- Basra Nizamiye Medresesi
- Musul Nizamiye Medresesi
- Amul Nizamiye Medresesi
Nizamiye Medresesinde yetişen bilim insanları
Selçuklu döneminde yetişen bilim insanları
- Ahmed Bin Musa, 10. yüzyılda yaşamıştır. Sistem mühendisliğinin öncüsüdür.
- Ali Bin İsa, 11. yüzyıl da ilk defa göz hastalıkları ile ilgili eser veren bilim insanı.
- Birûni, Dünyanın döndüğünü ilk bulan bilim insanı.
- İbni Cessar, Cüzzam hastalığının sebep ve sonuçlarını açıklayan ilk Müslüman doktor.
- İbn Havkal, coğrafyacı
- İbni Heysem, Optik biliminin ilk kurucusu ünlü fizikçi.
- İbni Karaka, Torna tezgahını yapan bilgin.
- İbni Rüşd, Ünlü bir doktor, astronom ve matematikçi.
- İbni Sina, Ünlü hekim ve fizikçi
- İbn-i Yunus, Galileo'dan önce sarkaçı bulan astronom.