Northumberland

Koordinatlar: 56°10′07″K 01°41′15″B / 56.16861°K 1.6875°B / 56.16861; -1.6875

Törensel Northumberland Kontluğu
ve Tek-Seviyeli Yerel Idare Bolgesi
Ceremonial County of Northumberland
and Unitary District

Morpeth'de Northumberland Kontluk İdare Merkezi

[[{{{resmi ad}}} bayrağı|Bayrak]]
Northumberland'in İngiltere'de konumu
Koordinatlar: 56°10′07″K 01°41′15″B / 56.16861°K 1.6875°B / 56.16861; -1.6875
Ülke İngiltere İngiltere
Bölge Kuzey Doğu İngiltere
Kontluk ve merkezi Northumberland,
Morpeth
Yüzölçümü
 - Toplam 5.013 km2 (1.935,5 mi2)
Nüfus (2008)
 - Toplam 311.000
 - Yoğunluk 62/km² (160,6/sq mi)
  Tahmin

Northumberland kontluğu Kuzey Doğu İngiltere bölgesinde İngiltere-İskoçya sınırlarında bulunan bir törensel kontluk ve 2009 itibaren bir tek-seviyeli yerel idare olarak idare edilen bir yerel idare birimidir. 1981'den itibaren Kontluk merkezi idare binalarının çoğu Kontluğun doğusunda Morpeth'de bulunmaktadır.

Avrupa Birliği Eurostat standartlarına göre Northumberland bir NUTS 3 (kod UK21) bölgesi ve NUTS 2 bölgesinde bulunan "Northumberland ve Tyne ve Wear" bölgesini oluşturan 3 ikinci-seviyeli borough veya tek-seviyeli bölge olarak tanımlanmıştır.

Northumberland Ingıltere'deki en az yoğun nüfuslu (2008de 62 kişi/km2) kontluktur. Kontluk arazisinin büyük bir kısmı günümüzde "Milli Park" olarak tanımlanıp belirlenmiş yüksek rakımlı tepelik ağaçsız boş kırlardır. Bu sanayi ve şehirsel gelişmeden men edilmiş doğa arazileri günümüzde çok sayıda turist çekmektedir. Kontluğunun diğer bir turist çekme nedeni de ortaçağlardan beri İngiltere-İskoçya sınırında olması dolayısıyla çok sayıda kaleler bulunmasıdır. Bunlar içinde Alnwick, Bamburgh, Dünstanburgh, Warkworth en önemlileridir.

Coğrafya

Törensel Kent Kontluğu Ingiltere'de Cumbria, Durham Kontlugu ve Tyne ve Wear kontluklari, Iskocya'da Borders yerel idaresi ile komsudur. Uzun (103 km) Kuzey Denizi sahilleri bulunur.

Kuzeybatı:
IskocyaBorders Yerel Idaresi		 Kuzey:
IskocyaBorders Yerel Idaresi		 Kuzeydoğu:
Kuzey Denizi
Batı:
Cumbria		 Northumberland Doğu:
Kuzey Denizi
Güneybatı:
Cumbria		 Güney:
Durham Kontlugu		 Güneydoğu:
Tyne ve Wear
Northumberland'in fiziksel cografya haritasi

Northumberland'in fiziksel cografyasi Kontlukda cok degisik araziler bulundugunu gosterir. Dogu'da Kuey Denizi kiyilari alcak rakimli ve duzluk olmakla beraber kuzey batiya gittikce arazi tepelik ve Ingiltere'ye nispeten daglik olmaktadir. Kontlugun kuzeybatisinda bulunan Cheviot Tepeleri Devon-tipi granit ve andasit-lav olarak magmatik kayaçlar seklindedir. Kontlukta bulanan diger magmatik kayaçlar Hadrian'in duvarinin uzerinde bulundugu "Whin Sill" tepeleridir. Bu tepelik araziler bos ve agacsiz kirlik arazilerdir. "Whin Sill" tepelereinin iki tarafindan kirectasli yarli arazi bulunup bir "karstik arazi sekli gostermektedir. Bu bos araziler birer dogal parak olarak korunmakta ve turist cekmektedir.[1] Northumberland'in dogusunda Kuzey Denizi uzerinde yine "dolorit" yapimli "Farne Adalari" bulunmaktadir ve bu adalarin yarlari cok sayida deniz kusunun yerlesip yuvalanmalari ile unludur.

Northhumberland'un kuzeydogu sahillerinde itibaren sahillerde guneydoguya Tyne Nehri kuzeyine dogru uzunan komur madenleri bulunmaktadir. Tarihsel olarak bu madenlerlen denizin kopartif sahile yigdigi "deniz komuru" yillardir Ingiltere'nin enerji kaynagi olmustur ve sonradan bu yorelerde bircok ocagi acilmistir. Ama Margaretr Thatcher'in komur madencilerine karsi politikasi yuzunden bu madenler 20.yy'in son ceyreginde kapanmistir.

Northumberland 55° enlem ve daha kuzeyinde oldugu için ve nispeten cok tepelik arazisi oldugu icin Ingiltere icinde en soguk kontluk olarak bilinir. Kontlugun yillik ortalama isisi 7,1-9,3 °C civarlarinda olup bu Ingiltere'de en soguk ortalama isidir. 1971-2000 kontlukta yillik gunesli hava yill icinde ortalam olarak 1321-1390 saat olarak gozumlenmistir. Kontluk doguda deniz kiyisinda olup batiaya dogru rakimi yukseldigi icin yuksek arazi uzerine ve onlerine yuksek yagis bulunmakta ve yillik ortalama yagis 466–1060 mm civarinda olmaktadir. [2][3][4]

Northumberland'in yuzolcumunun yaklasik bir ceyregi ozellikle 240m rakimdan yuksek arazilerin hemen hepsi "Northumberland Milli Parki" icinde olup sehirsel ve sanayi gelismeye izin verilmemekte veya tarim ya da bos kir arazisi olarak korunmaktadir. Bu park Hadrian Duvari'ni icine almakta ve Iskocya sinirlarina kadar erismektedir. Northumberland sahilleri de "Goze Carpar Dogal Guzellik Bolgesi" olarak tanimlanarak diger bir sekil koruma altina alinmistir. Bu sahilde deniz kiyisinda 103 km uzunlugunda bir ozel "yaya yuruyus yolu" bulunmaktadir.

Tarihçe

Long Crag zirvesi

Şu anda kontluğu oluşturan alan Roma İmparatorluğu'nun bir parçasıydı; sonrasında Northumberland olarak İngiltere ve İskoçya arasında çok sayıda çatışmaya şahit olmuştur. Bu şiddetli tarihine kanıt olarak, Northumberland'ın İngilteredeki diğer kontluklardan daha fazla kaleye sahip olması gösterilebilir.[5] Bu kalelerden bazıları Alnwick, Bamburgh, Dunstanburgh, Newcastle ve Warkworth'dir.

Northumberland bir çok Tarihöncesi öğeye sahiptir, bunlara birçok kaya sanatı, Yeavering çanı gibi hillfortlar ve Goatstones gibi taş daireler örnek gösterilebilir. Alanın çoğu Briton, Kelt ve Votadini milletleri tarafından işgal edilmiş; diğer büyük kabile olan Brigantes güneyde yerini almıştır.

Sonrasında, günümüz Northumberland bölgesi Anglus krallığı Berniçya'yı oluşturmuş (547'den itibaren), 7. yüzyılda River Tees'in güneyinde kalan Deira ile birleşerek Northumbria krallığını oluşturmuştur. Kral Edwin (616-633 arası tahtta kalmış) yönetimi altında Northumbria'nın tarihsel sınırları Tweed ile Forth (Lothian dahil olmak üzere, Edinburgh'u dahil eden bölge) İskoçya Krallığına verilmesine rağmen, güneydeki Humber'dan kuzeydeki Forth'a uzamıştır.

Northumberland, İngiltere'de bazen "Hristiyanlığın beşiği" olarak da anılmaktadır, çünkü Hristiyanlık Bamburgh'un kuzeyindeki Lindisfarne—a gelgit adasında yeşermiş, bu ada Iona'daki rahiplerin Kral Oswald of Northumbria'ı (634-642 arası tahtta kalmış) İngilizleri bu dine döndürmesi amacıyla davet etmesinden sonra Kutsal Ada olarak anılmıştır. Lindisfarne'de Lindisfarne İncilleri'nin üretimi gerçekleşmiş (yaklaşık olarak 700) ve bu şehir Durham Katedrali'nde gömülen Aziz Cuthbert'in evi olmuştur.

Bamburgh Northumberland'in tarihi başkentidir.

Northumberland Kontluğu İskoç kraliyet ailesi tarafından 1139-1157 ve 1215-1217 yılları arasında elde tutulmuştur. İskoçya bütün toprak iddialarından 1237 yılındaki York Antlaşması'ndan sonra vazgeçmiştir. Northumberland Kontları Marcher Lord'ların İngiltere'yi İskoç işgallerinden koruma görevinden dolayı İngiliz devlet meselelerine önemli güç sağlamıştır.

Northumberland hükümete karşı isyan tarihine sahip bir şehirdir, 1569-1570 yıllarında I. Elizabeth'e karşı gerçekleştirilen Kuzey ayaklanması bunlardan birine örnektir. Bu başkaldırmalar Percy ailesi, Northumberland kontları tarafından yönlendirilmiştir. Percy'lerden birini William Shakespeare'in IV. Henry, 1. Kısımdaki havalı Harry Hotspur karakteri oluşturmaktadır.

1660'daki Restorasyon'dan sonra kontluk İngiltere'de Katolik Kilisesinin merkezi olmuştur.

Northumberland 18.yüzyıldan itibaren Sanayi Devrimi'nde anahtar rolü üstleniştir.

2015 itibariyle Northumberland'in genel alanı kırsaldır. İngilteredeki en düşük nüfus yoğunluğu olan kontluk, geçmiştekinden daha az İngiliz meselelerinde etki etmektedir. Son yıllarda kontluk tarihsel önemi ve kırsal manzaralarından dolayı turizmde büyük bir oranda artış elde etmiştir.

Ekonomi

Northumberland'in iktisadi gelismesi diger Ingiltere kontluklari ve tek-seviyeli yerel idarelerine kiyasla zayiftir ve Ingiltere ulkesinde bulunan 63 yerel idarenin ekonomik siralanmasinda alttan 6. sirayi alir.[6]

Sanayi Devrimi doneminde onemli bir sanayi bolgesi olan bu kontluk 20. yy.da bu sektorlerini kaybetmistir ve gunumuzde kontlukta en onemli istihdanm alani turizm hizmetleridir. Gunumuzde kontluk yaklasik olarak 1.1 milyon Britanyali ve 50 bin yabanci ulkeli turist cekmektedir ve (2004 itibariyle) turizmin kontluga gettirdigi yillik harcama £162 milyonu gecmektedir.[7]

Tek-seviyeli Northumberland Kontluğu'nda cari fiyatlarla gayrisafi toplam katma değer ve önemli sektörlerin gayrisafi katma değerleri şu tabloda gösterilir.[8]

Yıl Bölgesel Gayrisafi Katma Değer (£mil.)[9] Tarım (£mil.)[10] Sanayi (£mil.)[11] Hizmetler(£mil.)[12]
Northumberland Kontluğu
1995 2.585 130 943 1.512
2000 2.773 108 831 1.833
2003 3.470 109 868 2.494

Resimler

Kaynakça

  1. ↑ Northumberland National Park Authority, n.d. "The topology and climate of Northumberland National Park."
  2. ↑ Met Office, 2000. "Birlesik Krallikta yillik ortalama isilar."
  3. ↑ Met Office, 2000. "Birlesik Krallikta yillik ortalama guneslik."
  4. ↑ Met Office, 2000. "Birlesik Krallikta ortalama yagis."
  5. ↑ Long, B. (1967). Castles of Northumberland. Newcastle, UK: Harold Hill.
  6. ↑ Northumberland County Council, 2003 "Northumberland in context.". MS Word, HTML (Google)
  7. ↑ Northumberland InfoNet, 2004 "Key Statistics: Tourism." (PDF)
  8. ↑ http://www.statistics.gov.uk/downloads/theme_economy/RegionalGVA.pdf
  9. ↑ Yuvarlama yapıldığı için toplam değişik olabilir
  10. ↑ Avcılık ve ormancılık hasılalarını da kapsar
  11. ↑ Enerji üretimi ve inşaat hasılasını da kapsar.
  12. ↑ Finans sektörü hizmetlerini dolaylı olarak kapsar.

Ayrıca bakınız

Dış bağlantılar

This article is issued from Vikipedi - version of the 1/1/2017. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.