Pío Baroja
Pío Baroja y Nessi (d. 28 Aralık 1872, San Sebastián - ö. 30 Ekim 1956, Madrid, İspanya), Bask asıllı İspanyol yazar. Döneminin en önde gelen İspanyol romancısı olarak kabul edilir.
Yaşamı
Tıp öğrenimini tamamladıktan sonra, kısa bir süre İspanya'nın kuzeyindeki bir köyde doktorluk yaptı. Ardından ailesinin işlettiği fırında çalışmak üzere Madrid'e döndü. 98 Kuşağı'nın bir üyesi olarak, İspanyol yaşam biçimindeki yozlaşmalara karşı mücadele etti. İlk iki yapıtı olan Vidas sombrías (1900; Gölgeler Yaşar) adlı öykü kitabıyla La casa de Aizgorri (1900; Aizgorri'nin Evi) adlı romanı sonraki yapıtlarında görülen yönelimin açık ipuçlarını taşır. Baroja halkı harekete geçirmek düşüncesiyle açğdaş toplumsal sorunlarla ilgili 11 üçleme yazmıştır. Bunların en ünlüsü La lucha por la vida'da (1904; Yaşam Savaşı) Madrid'in yoksul semtlerindeki sefaleti işler. İsyankar ve uyumsuz bir kişiliğe sahip olan Baroja, yapıtlarında serserileri ve kendine yakın bulduğu insanları uzun uzadıya anlatır.
El árbol de la ciencia (1911; Bilgi Ağacı, 1983) adlı yapıtının temelde bir otobiyografi olduğu kabul edilir. Baroja kendi yaşamının bazı dönemlerini yansıttığı ve bir tıp öğrencisinin öğrenim yaşamını ve daha sonra doktorluk yaptığı yılları konu alan "Bilgi Ağacı" adlı yapıtı, ülkede yıllar boyu süregelen dengesizlikleri çeşitli açılardan ele alması ve acı bir dille değinmediği yanlarını bırakmaması açısından büyük önem taşır.[1]
Yazdığı 100 kadar roman içinde en iddialı çalışması Memorias de un hombre de acción'dur (1913-28; Bir Eylem Adamının Anıları). On dört roman ve sekiz ciltlik kısa anlatılardan oluşan bu yapıt, bir 19. yüzyıl devrimcisini ve yaşadığı çağı anlatır. Gerçeğin kendisinde kopukluklar bulunduğunu savunan Baroja, en iyi romanlarından biri olan Zalacaín el aventurero (1908; Serüvenci Zalacaín), bilinçli olarak bu görüşünü yansıtacak kesintili bir üslup kullanmıştır.
Baroja'nın yapıtları, Hıristiyanlık karşıtı görüşleri, yerleşik değerlere ısrarla karşı çıkması ve kötümser tavrından dolayı hiçbir zaman genişbir okur kitlesine ulaşamadı. Olayları hafife alan özlü ve yalın üslubunun Ernest Hemingway'i etkilediğine inanılır.[2]