Radhanitler

Radhanitler (İbranice tek. רדהני Radhani, çoğ. רדהנים Radhanim; Arapça الرذنية ar-Raðaniyya), Orta Çağ'da etkin olmuş Yahudi gezgin tüccar kabileleri. Orta Avrupa'yla Rusya ile Hazarya'yı sosyal, kültürel ve ticari açıdan çeşitli bağlar kurmaktaydı.^[1]

Radhanitlerin ticari faaliyetleri özellikle 750-830 yılları arasında çok gelişmişti. Radhaniter, Doğu Asya'dan Avrupa'ya kılıç, ipek, kürk, köle ve baharat ihraç ediyorlardı. Arap coğrafyacı ve seyyah İbn Khordadbeh, 9. yüzyıl ortalarında yazdığı "Kitab al-Masalik wa'l-Mamalik"te (Yollar ve İmparatorluklar Kitabı), Radhanitlerin Fransızca, Slavca, İspanyolca, Yunanca ve Arapça dillerini konuştuklarını yazar.^[2] Bu kadar çok dili konuşarak birçok farklı kültürle ticari ilişkiler kuran Radhanitler, Avrupa ile İran arasında sık sık seyahat eder hatta Çin'e bile giderlerdi.

Rusların 960'larda Atil'i ele geçirmeleri ve ardından Hazar Kağanlığı'nın parçalanmasıyla Hazar Denizi'nin kuzeybatısı Yahudi tüccarların merkezi olmaktan çıktı.

Kaynakça

1. Brook, Kevin Alan. "Bir Türk İmparatorluğu: Hazar Yahudileri", Nokta Kitap, İstanbul, 2005, sf. 172, ISBN 975-8823-73-6.
2. "Jewish Travellers", ed. Elkan N. Adler, George Routledge&Sons, Londra, 1930, sf. 2

• Adler, Elkan. Jewish Travellers in the Middle Ages. New York: Dover Publications, 1987
• Bendiner, Elmer. The Rise and Fall of Paradise. New York: Putnam Books, 1983.
• Bareket, Elinoar. "Rādhānites". Jewish Civilization: An Encyclopedia. Norman Roth, ed. Routledge, 2002. sf. 558–561.
• Brook, Kevin. The Jews of Khazaria. 2nd ed. Rowman & Littlefield Publishers, Inc, 2006
• Dunlop, Douglas M. The History of the Jewish Khazars, Princeton, NJ: Princeton University Press, 1954.
• Fossier, Robert, ed. The Cambridge Illustrated History of the Middle Ages, vol. 1: 350–950. Cambridge Univ. Press, 1997.
• Gottheil, Richard, et al. "Commerce". Jewish Encyclopedia. Funk and Wagnalls, 1901-1906.
• Gil, Moshe. "The Radhanite Merchants and the Land of Radhan." Journal of the Economic and Social History of the Orient 17:3 (1976). 299–328.
• Gregory of Tours. De Gloria Martyrorum.
• Rabinowitz, Louis. Jewish Merchant Adventurers: A Study of the Radanites. Londra: Edward Goldston, 1948.
• Pritsak, Omeljan. "The Khazar Kingdom's Conversion to Judaism." Harvard Ukrainian Studies 3:2 (Eylül 1978).
• Schipper, Itzhak. "Dzieje Gospodarcze Żydów Korony i Litwy w Czasach Przedrozbiorowych." Żydzi w Polsce Odrodzonej, ed. A. Hafftka et al. Varşova, 1936.