Rahim kanseri
Rahim kanseri veya endometrium kanseri, kadın genital sisteminde rahim içini döşeyen endometrium tabakasından köken alan çeşitli tipteki malignensilere verilen genel isim.[1] En sık rastlanılan jinekolojik kanser türüdür. Genellikle yaşlı ve postmenopozal (menopoz sonrası) kadınların hastalığıdır. Kadın genital sistem kanserleri içinde prognozu en iyi olan kanserdir. Östrojen hormonu bağımlı bir hastalıktır.
Risk faktörleri
- Çok eşlilik
- 20 yaşından önce cinsel ilişki
- Yetersiz beslenme
- Atipili kompleks endometrial hiperplazi
- Herediter nonpolipozis kolorektal kanser (HNPCC)
- Atipili basit endometrial hiperplazi
- Obezite (Şişmanlık)
- İnfertilite (Kısırlık)
- Karşılanmamış östrojen tedavisi
- Tamoksifen
- Doğum yapmamış olmak
- Erken menarş (menstruasyonun erken başlaması)
- Geç menopoz
- Diyabet (Şeker Hastalığı)
- Polikistik over hastalığı
- Kalın bağırsak kanseri geçirmiş olmak
- Meme kanseri tedavisi sonrası etkili olan ilacın kullanılması(tamoksifen)
- Daha önceden kullanılmış doğum kontrol ilaçlar
Histopatolojik sınıflama
- Endometrioid adenokarsinom: En sık görülen alttiptir.
- Müsinöz karsinom
- Papiller seröz karsinom
- Berrak hücreli karsinom
- Skuamöz karsinom
Evreleme
Endometrial kanser cerrahi olarak evrelendirilir. FIGO evreleme sistemi kullanılır.
2010 FIGO evreleme sistemine göre endometrium kanseri evrelemesi
- IA Tümör uterusa sınırlı, < ½ myometrial invazyon
- IB Tümör uterusa sınırlı, > ½ myometrial invazyon
- II Tümör uterusa sınırlı Servikal stromal invazyon var
- IIIA Tümör seroza veya adnekslere yayılmış
- IIIB Vajinal ve / veya parametrial tutulum var
- IIIC1 Pelvik lenf nodu tutulumu
- IIIC2 Para-aortik lenf nodu tutulumu, pelvik lenf nodu tutulumu olan veya olmayan
- IVA Mesane mukozası ve / veya barsak mukozasının tutulumu
- IVB Uzak metastaz. Karın metastazı ve / veya kasık lenf düğümleri de dahil olmak üzere
Belirtileri
Olguların çok büyük bir bölümünde tek bulgu olarak vajinal kanama ve akıntı görülür. Kanamaya bağlı anemi görülebilir. Alt karın ağrısı veya pelvik ağrı da görülebilir. Menopoz döneminden sonra dışarıdan hormon almayan bir bayanda uterustan kaynaklanan vajinal bir kanama gerçekleşirse kesinlikle rahim kanseri yönünde araştırmaya başlanmalıdır. Belirtilerin çoğu vajinal enfeksiyon, polipler ve rahim miyomları gibi kanser olmayan iyi huylu (benign – selim) durumlarda gözlenebilir. Hastalığın görüldüğü bayanlarda %75 ila 80’i menopoz dönemi içerisindedir.
Tedavi
Tedavide temel yaklaşım cerrahidir. Cerrahi olarak total abdominal histerektomi ve bilateral salpingo-ooferektomi (TAH+BSO) işlemi yapılır. Bu yolla rahim, tüpler ve her iki yumurtalık cerrahi olarak çıkartılır. Ek olarak uygulanan tedavi yöntemi ise radyoterapidir (RT). Evre IV kanserlerde kemoterapi tedavisi de ek olarak uygulanabilir. Erken dönemlerde konulan tanılar ile endometrium kanserinin iyileşme oranı %95’tir. Histereskopi (uterus alınması işlemi) sırasında overlerin (yumurtalıkların) ve tüplerin çıkarılması uygundur. Uterus kanseri tedavisinde abdominal (karından) histerektomi işlemi tercih edilir. Abdominal (karından) histerektomi esnasında cerrahi işlemi gerçekleştiren uzman üreme organlarını detaylı bir şekilde inceler. Hekim hastanın durumuna göre tedaviyi planlar. Histerektomi işlemi sonrasında radyoterapi (ışın tedavisi) önerilmektedir. Yayılmış kanser türlerinde radyoterapi kesin önerilmektedir. Radyoterapide amaç vücutta kalabilen kanser hücrelerinin öldürülmesini sağlayarak kanserin tekrarlaması önlenir. Çoğunlukla 6 hafta kadar sürer. Hasta bayanlarda yorgunluk ve diyare (ishal) gibi istenmeyen şikâyetlere neden olabilir. Endometrium kanseriyle histerektomi yapmış bayanlarda östrojen replasmanı önerilmez.
Prognoz
Endometrium adenokarsinomunda tedavi sonrası 5 yıllık yaşam oranları aşağıdaki gibidir.[2]
Evre | 5 yıllık yaşam oranı |
---|---|
0 | 90% |
I-A | 88% |
I-B | 75% |
II | 69% |
III-A | 58% |
III-B | 50% |
III-C | 47% |
IV-A | 17% |
IV-B | 15% |
Kaynakça
- ↑ "Cancer.org". 6 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20151206142726/http://www.cancer.org:80/cancer/endometrialcancer/detailedguide/endometrial-uterine-cancer-what-is-endometrial-cancer. Erişim tarihi: 27.02.2012.
- ↑ American Cancer Society (2009-10-22). "How Is Endometrial Cancer Staged?". 19 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20151119053425/http://www.cancer.org:80/cancer/endometrialcancer/detailedguide/endometrial-uterine-cancer-staging. Erişim tarihi: 2010-03-09 [Note Stage I definitions in ref differed from those used on Wiki page, so adjusted table labels from 0, IA, IB, to IA, IB, IC matching definitions used here].
Dış bağlantılar
- American Cancer Society's Detailed Guide: Endometrial Cancer
- U.S. National Cancer Institute: Endometrial cancer
- NIH Endometrial cancer fact page
- Anatomical pathology images
- MedPix endometrial cancer images