Reinhard Heydrich

Reinhard Heydrich
Takma adı	Prag Kasabı
Doğum	7 Mart 1904 Halle
Ölüm	4 Haziran 1942 (38 yaşında) Prag
Bağlılığı	Nazi Almanyası
Rütbesi	SS-Obergruppenführer
Savaşları/Çatışmaları	II. Dünya Savaşı
Madalyaları

Reinhard Heydrich (Tam adı: Reinhard Tristan Eugen Heydrich, 7 Mart 1904; Halle - 4 Haziran 1942; Prag), Almanya'nın deniz subayı ve Nazi Almanyası'nın siyasetçisi. SS-Obergruppenführer. Sicherheitspolizei (kısaca: SiPo, Güvenlik Polisi) ve Sicherheitsdienst (kısaca: SD, Güvenlik Teşkilatı)'nin birleşme sonucu kurulan Reichssicherheitshauptamt (kısaca: RSHA, Reich`ın Güvenlik Başdairesi) başkanı. Reichsprotektorat Böhmen und Mähren (Reich himayesindeki Bohemya ve Moravya Protektorası) Genel Vali Vekili.

Heydrich, 1938`den itibaren, Yahudilerin Avrupa`dan sürülmeleri ve katledilmelerinde büyük rol oynamış, anahtar figürlerden birisidir. Güvenlik Teşkilatı (SD), Avusturya`nın ilhakından bu yana nüfusun zorunlu göç ettirilmesi uygulamalarının örgütlenmesinde iyice sivrilmişti. 1938 Kasım pogromunun ardından Heydrich, 26 bin Yahudi`nin Almanya`daki toplama kamplarında enterne edilmelerinden sorumludur. 1 Eylül 1939`da savaşın başlamasıyla beraber Yahudilerin gettolara yerleştirilmelerini ve Polonya`daki bütün Yahudi cemaatlerinin ihtiyar heyetleri oluşturmalarını emretmiştir.

Almanya`nın Sovyetler Birliği seferinde, emrindeki işgal kuvvetlerine yetişkin yaştaki komünistlerin ve Yahudilerin katledilmeleri talimatını vermiştir. Heydrich`in bu talimatları doğrultusunda işgal kuvvetleri, Sovyet bölgesinde yaşamakta olan bütün Yahudileri sistemli ve toplu olarak katletmeye başlamıştı. Heydrich, 31 Temmuz 1941`de Göring`den aldığı vekâlet uyarınca "Yahudi sorununa nihai bir çözüm" getirmek amacıyla 11 milyon Avrupalı Yahudi`nin katliamını planlamaktaydı.

Heydrich, konservatuvar müdürü ve besteci bir babanın oğlu olarak Halle a.d. Saale`de doğdu. Katolik Lisesi mezunu. 1920`da Freikorps`a (Gönüllü Kıta), 1922`de Reich Deniz Kuvvetleri`ne katıldı. 1931`de deniz üstteğmen iken, bulunduğu bir evlenme vaadini yerine getirmemekten dolayı ordudan ihraç edildi. 1931`de NSDAP ve SS`e girdi. Temmuz 1932`de, Himmler tarafından Güvenlik Teşkilatı`nı (SD) kurmak ve başkanlığını yapmakla görevlendirildi. 1933`de Bavyera Siyasi Polis Amiri, 1934`de Berlin`de Gizli Devlet Polis Kurumu (Gestapo) Başkanı, Haziran 1936'da Asayiş Polisi ve Eylül 1939`da Reich'ın Güvenlik Başdairesi (RSHA) Başkanı oldu. 1942 yılının Ocak ayında yahudi sorununun nihai çözümü için yapılan Wannsee Konferansınada katılmıştır.

Reinhard Heydrich (sağda) Himmler ile Viyana'da, Mart 1938

Ölümü

Heydrich, 29 Mayıs 1942'de sabah yazlık villasından Prag'daki şatosuna Mercedes marka arabasıyla giderken İngilizlerce eğitilmiş Çek direniş örgütüne bağlı bir özel suikast timi militanları tarafından saldırıya uğradı. Saldırı anında Heydrich'in aracına ateş etmesi gereken grubun lideri Jozef Gabcik'in Sten marka silahı tutukluk yaptı. O sırada şoförü Klein'e arabayı sürmesi emrini veren Heydrich, tabancasını çıkararak Gabcik'e ateş açtı. Bu sırada tim üyelerinden Kubis'in attığı el bombası nedeniyle Heydrich'in beline şarapnel parçası isabet etti. Ağır yaralanan Heydrich hastahaneye kaldırıldı. Durumu çok ciddi olan Reinhard Heydrich ise yaralarının enfeksiyon kapması sebebi ile 4 Haziran sabahı saat 4:30 da 38 yaşında öldü. Heydrich Naziler için çok önemli olduğu için suikastı gerçekleştiren timin üyelerini ifşa edenlere 100.000 Çek kronu ödül verileceği açıklandı. Bu süreçte rastgele 10.000 Çek sebepsiz yere idam edildi. Ödülün peşinden giden Karel Čurda isimli bir vatandaş, Gabcik ve arkadaşlarının bir kilisede saklandığını ihbar etti ve ödülünü aldı. İhbar doğruydu. Waffen-SS birlikleri kiliseyi kuşattı ve Çeklerle silahlı çatışmaya girdi. Bu çatışmada 14 Nazi öldü ama kilisede tek bir kişi bile bırakılmamıştı. Bazıları ise intihar etmişti. Ayrıca eş zamanlı olarak suikasti gerçekleştiren özel timin üyelerinin ailesi de öldürüldü.

Cenazesi

7 Haziran 1942 tarihinde Prag'da düzenlenen ayrıntılı bir cenazeden töreninden sonra, Heydrich'in tabutu, Berlin'e giden trene konuldu. İkinci tören, 9 Haziran tarihinde yeni Reich Başbakanlık binasında gerçekleştirildi. Himmler cenaze konuşmasında ondan övgüyle bahsetti.^[1] Hitler'inde katıldığı cenazede, Heydrich'in madalyaları dahil Alman Kan Emir Madalyası, Altın Yara Rozeti ve cenaze yastığının üzerinde 1. Sınıf Savaş Liyakat Haçı madalyaları gösterilmiştir.^[2]

Heydrich'in ölümü, Nazi propagandasına sebep olmasına rağmen, Hitler dikkatsizliği nedeni ile, kendi ölümünden Heydrich'i suçlayarak: Zırhsız araçla dışarıya çıkmak aptallıktır ve lanetlenmiş olan korunmasız sokaklarda sehayat etmek gibi kahramanlık hareketleri suikast yapılmasına fırsat doğurmuştur. Heydrich gibi yeri doldurulamaz bir adam gereksiz tehlikeye kendini maruz bırakmasını, sadece aptalca ve saçma bir harekettir şeklinde belirtmiştir.^[3]

Heydrich Berlin'in, askeri mezarlığına defnedildi.^[4] Tam mezar nokta bilinmemektedir. Kızıl Ordu 1945 yılında şehri istila ettiğinde, asla yerini bulamadı. Heydrich'in mezarı Neo-Naziler için bir toplanma noktası haline gelemeyeceği kadar bilinmeyen bir yerdedir.^[5]

Heydrich'in dul eşi 1956 ve 1959 yılında Batı Alman hükümetine karşı dava açması sonucu emekli maaşı almaya hak kazandı. Çünkü Kocası bir Alman generaliydi ve çatışmada öldürülmüştü. Hükümet, daha önce Heydrich'in Holokost'taki rolü nedeni ile ödeme yapmayı reddetmişti.^[6] Çift dört çocuğu vardı: Klaus: 1933 doğumlu, 1943 yılında bir trafik kazasında öldü; 1934 doğumlu Heider; 1939 doğumlu Silke; ve Marte, 1942 yılında babasının ölümünden kısa bir süre sonra doğmuştur.^[7] Dul eşi Lina, Leben mit einem Kriegsverbrecher isimli anılarını yazdı ve 1976 yılında yayımlandı.^[8] O zamanlar yeniden evlendi ve 1985 yılında öldü.^[9]

Kaynakça

1. Dederichs 2009, ss. 148–150.
2. Williams 2003, s. 223.
3. MacDonald 1989, s. 182.
4. Dederichs 2009, s. 107.
5. Lehrer 2000, s. 87.
6. Gerwarth 2011, s. 291.
7. Gerwarth 2011, ss. 77, 83, 113, 289.
8. Browder 2004, s. 260.
9. Lehrer 2000, s. 58.