Batı Roma İmparatorluğu'nun çöküşü

MS 5. yüzyılda Akdeniz'de meydana gelen büyük değişiklik genelde Roma'nın çöküşü olarak adlandırılır. Yüzyılın başında Roma İmparatorluğu hâlâ Britanya'dan Büyük Sahra'ya, İspanya'dan Ortadoğu'ya kadar uzanmaktaydı.

Ancak yüzyılın sonunda Roma'nın batı eyaletleri barbar kralların eline geçmişti. Bu değişimin kesin nedenleri bilim adamlarını yüzyıllarca uğraştırmış olmasına rağmen bazı ipuçları seçilmektedir.

Roma imparatorluğu'nun 4. yüzyıl başlarında özellikle batı eyaletlerine olmak üzere, Kavimler göçü sonucunda Roma İmparatorluğu'nun topraklarını istila eden barbarların büyük göçleriyle karşılaşması, politik olarak parçalanmasına yol açmıştır. Roma'da çok yaygınlaşan ahlaksızlık, iç mücadele, Hıristiyanlık'ın doğuşu, mezhep kavgaları ve Kavimler göçü sonucu imparatorluk topraklarını istila eden barbar kavimlerin saldırıları sebebiyle zayıflayıp 395 yılında ikiye ayrılan Roma İmparatorluğu'nun batı kısmı da bu gibi sebeplere bağlı olarak devamlı gerilemiştir.

Bunun sonucunda Batı Roma'da idare imparatorların elinden çıkıp, özel muhafızlara kumanda eden generallerin eline geçti. Vizigotlar, Adriyatik kıyılarını (397), bilahare İtalya'yı ele geçirdiler (410). Franklar, Kuzey Galya'yı (406); Burguntlar, Savoia'yı (443) işgal ettiler. Vandallar, Galya ve İspanya'yı kırıp geçirdikten sonra Afrika'ya geçtiler. Afrika'dan Roma'ya geçip şehri yağmaladılar. İtalya'ya giren Hunları, Papa I. Leo ancak haraç vererek durdurabildi (452). İtalya'da idare yerel aşiretlerin eline geçip, imparatorların hiçbir gücü kalmadı. Vizigotlardan Odoakr adlı bir aşiret reisi, İmparator Romulus Augustus'u 476'da tahtından indirdi. Odoakr, imparatorluk alâmetlerini Bizans'a göndererek, kendisini İtalya kralı ilan etti. Böylece Batı Roma İmparatorluğu da resmen tarihe karışmış oldu.